Het eerste teken dat er iets aan de hand is, zijn Angelina's handen. Terwijl ze in het Italiaans met de verpleegster praat, begint ze te gebaren, te prikken, te vormen en met haar vingers door de lucht te cirkelen. Naarmate de minuten verstrijken en Angelina steeds meer geanimeerd raakt, merk ik een muzikaliteit in haar stem op waarvan ik zeker weet dat ze er eerder niet was. De lijnen in haar voorhoofd lijken zachter te worden, en het tuiten en strekken van haar lippen en het gekreuk van haar ogen vertellen me zoveel over haar mentale toestand als elke tolk zou kunnen.
Angelina komt tot leven, precies op het moment dat mijn lichaam begint te stoppen. Het is 2 uur 's nachts en we zitten in de helder verlichte keuken van een Milanese psychiatrische afdeling spaghetti te eten. Er zit een doffe pijn achter mijn ogen en ik blijf zoneren, maar Angelina gaat nog zeker 17 uur niet naar bed, dus ik steel mezelf voor een lange nacht. In het geval dat ik twijfelde aan haar besluit, zet Angelina haar bril af, kijkt me recht aan en gebruikt haar duimen en wijsvingers om de gerimpelde, grijs getinte huid rond haar ogen open te trekken. 'Occhi aperti', zegt ze. Ogen open.
Dit is de tweede nacht op drie dat Angelina opzettelijk van haar slaap is beroofd. Voor een persoon met een bipolaire stoornis die de afgelopen twee jaar in een diepe en verlammende depressie heeft doorgebracht, klinkt het misschien als het laatste wat ze nodig heeft, maar Angelina - en de artsen die haar behandelen - hopen dat het haar redding zal zijn. Al twee decennia onderzoekt Francesco Benedetti, hoofd van de afdeling psychiatrie en klinische psychobiologie in het San Raffaele-ziekenhuis in Milaan, de zogenaamde waaktherapie, in combinatie met blootstelling aan fel licht en lithium, als een middel om depressie te behandelen waar drugs vaak zijn mislukt. Dientengevolge beginnen psychiaters in de VS, het VK en andere Europese landen op te letten en lanceren variaties ervan in hun eigen klinieken. Deze 'chronotherapieën' lijken te werken door een trage biologische klok op gang te brengen; daarbijze werpen ook nieuw licht op de onderliggende pathologie van depressie en op de functie van slaap in het algemeen.
"Slaapgebrek heeft echt tegenovergestelde effecten bij gezonde mensen en mensen met een depressie", zegt Benedetti. Als je gezond bent en niet slaapt, heb je een slecht humeur. Maar als u depressief bent, kan dit een onmiddellijke verbetering van de stemming en cognitieve vaardigheden veroorzaken. Maar, voegt Benedetti toe, er is een addertje onder het gras: als je eenmaal gaat slapen en die gemiste slaapuren inhaalt, heb je een kans van 95 procent op terugval.
Het antidepressieve effect van slaapgebrek werd voor het eerst gepubliceerd in een rapport in 1959 in Duitsland. Dit sprak tot de verbeelding van een jonge onderzoeker uit Tübingen in Duitsland, Burkhard Pflug, die het effect onderzocht in zijn proefschrift en in daaropvolgende studies in de jaren zeventig. Door depressieve mensen systematisch de slaap te ontnemen, bevestigde hij dat een enkele nacht wakker blijven hen uit hun depressie zou kunnen halen.
Benedetti raakte begin jaren negentig geïnteresseerd in dit idee als jonge psychiater. Prozac was slechts een paar jaar eerder gelanceerd en luidde een revolutie in de behandeling van depressie in. Maar dergelijke medicijnen werden zelden getest op mensen met een bipolaire stoornis. Bittere ervaring heeft Benedetti sindsdien geleerd dat antidepressiva sowieso grotendeels niet effectief zijn voor mensen met bipolaire depressie.
Zijn patiënten hadden dringend behoefte aan een alternatief en zijn supervisor Enrico Smeraldi had een idee in petto. Nadat hij enkele van de vroege artikelen over waaktherapie had gelezen, testte hij hun theorieën op zijn eigen patiënten, met positieve resultaten. 'We wisten dat het werkte', zegt Benedetti. 'Patiënten met deze verschrikkelijke geschiedenis werden onmiddellijk beter. Het was mijn taak om een manier te vinden om ze gezond te houden. '
Dus wendden hij en zijn collega's zich tot de wetenschappelijke literatuur voor ideeën. Een handvol Amerikaanse studies had gesuggereerd dat lithium het effect van slaapgebrek zou kunnen verlengen, dus onderzochten ze dat. Ze ontdekten dat 65 procent van de patiënten die lithium gebruikten een aanhoudende respons vertoonde op slaapgebrek wanneer ze na drie maanden werden beoordeeld, vergeleken met slechts 10 procent van degenen die het medicijn niet gebruikten.
Omdat zelfs een kort dutje de doeltreffendheid van de behandeling kon ondermijnen, gingen ze ook op zoek naar nieuwe manieren om patiënten 's nachts wakker te houden en lieten ze zich inspireren door de luchtvaartgeneeskunde, waar fel licht werd gebruikt om piloten alert te houden. Dit verlengde ook de effecten van slaapgebrek, in dezelfde mate als lithium.
"We besloten om ze het hele pakket te geven, en het effect was schitterend", zegt Benedetti. Eind jaren negentig behandelden ze routinematig patiënten met drievoudige chronotherapie: slaapgebrek, lithium en licht. De slaaptekorten zouden een week om de andere nacht plaatsvinden en de blootstelling aan fel licht gedurende 30 minuten elke ochtend zou nog twee weken worden voortgezet - een protocol dat ze tot op de dag van vandaag blijven gebruiken. "We kunnen het niet beschouwen als mensen die de slaap onthouden, maar als een aanpassing of verlenging van de slaap-waakcyclus van 24 tot 48 uur", zegt Benedetti. 'Mensen gaan om de twee nachten naar bed, maar als ze naar bed gaan, kunnen ze zo lang slapen als ze willen.'
Het San Raffaele-ziekenhuis introduceerde in 1996 voor het eerst drievoudige chronotherapie. Sindsdien heeft het bijna duizend patiënten met bipolaire depressie behandeld, van wie velen niet reageerden op antidepressiva. De resultaten spreken voor zich: volgens de meest recente gegevens reageerde 70 procent van de mensen met resistente bipolaire depressie binnen de eerste week op drievoudige chronotherapie, en 55 procent had een maand later een blijvende verbetering van hun depressie.
En terwijl antidepressiva - als ze werken - meer dan een maand kunnen duren om effect te hebben en het risico op zelfmoord in de tussentijd kunnen verhogen, veroorzaakt chronotherapie meestal een onmiddellijke en aanhoudende afname van zelfmoordgedachten, zelfs na slechts één nacht slaapgebrek.
§
Angelina werd 30 jaar geleden voor het eerst gediagnosticeerd met een bipolaire stoornis, toen ze eind dertig was. De diagnose volgde op een periode van intense stress: haar man stond op het werk voor een tribunaal en ze waren bang dat ze genoeg geld zouden hebben om zichzelf en de kinderen te onderhouden. Angelina raakte in een depressie die bijna drie jaar duurde. Sindsdien is haar humeur geschommeld, maar ze is vaker naar beneden dan niet. Ze neemt een arsenaal aan medicijnen - antidepressiva, stemmingsstabilisatoren, angststillers en slaaptabletten - waar ze een hekel aan heeft omdat ze zich daardoor een patiënt voelen, ook al erkent ze dat ze dat is.
Als ik haar drie dagen geleden had ontmoet, zegt ze, is het onwaarschijnlijk dat ik haar zou hebben herkend. Ze wilde niets doen, ze was gestopt met het wassen van haar haar of het dragen van make-up, en ze stonk. Ze was ook erg pessimistisch over de toekomst. Na haar eerste nacht slaapgebrek had ze zich energieker gevoeld, maar dit verdween grotendeels na haar herstelslaap. Toch voelde ze zich vandaag gemotiveerd genoeg om in afwachting van mijn bezoek een kapper te bezoeken. Ik complimenteer haar uiterlijk en ze klopte op haar geverfde, gouden golven en bedankte me voor het opmerken.
Om 3 uur gaan we naar de lichte kamer en binnenkomen is alsof we naar de middag worden vervoerd. Helder zonlicht stroomt door de dakramen boven het hoofd en valt op vijf fauteuils, die tegen de muur staan opgesteld. Dit is natuurlijk een illusie - de blauwe lucht en de schitterende zon zijn niets meer dan gekleurd plastic en een zeer helder licht - maar het effect is niettemin opwindend. Ik zou 's middags op een ligstoel kunnen zitten; het enige wat ontbreekt is de hitte.
Toen ik haar zeven uur eerder had geïnterviewd met de hulp van een tolk, was Angelina's gezicht uitdrukkingsloos gebleven terwijl ze antwoordde. Nu, om 3.20 uur, glimlacht ze en begint zelfs een gesprek met mij in het Engels te beginnen, waarvan ze beweerde dat ze het niet sprak. Bij het aanbreken van de dag vertelt Angelina me over de familiegeschiedenis die ze is begonnen met schrijven, die ze graag weer zou willen oppikken, en ze nodigde me uit bij haar op Sicilië te blijven.
Hoe kan zoiets eenvoudigs als 's nachts wakker blijven zo'n transformatie teweegbrengen? Het mechanisme ontrafelen is niet eenvoudig: we begrijpen nog steeds niet volledig de aard van depressie of de functie van slaap, die beide meerdere hersengebieden omvatten. Maar recente studies hebben wat inzichten opgeleverd.
Deel op Pinterest
De hersenactiviteit van mensen met een depressie ziet er tijdens slaap en waken anders uit dan die van gezonde mensen. Overdag zouden waakbevorderende signalen afkomstig van het circadiane systeem - onze interne 24-uurs biologische klok - ons helpen de slaap te weerstaan, waarbij deze signalen 's nachts worden vervangen door slaapbevorderende signalen. Onze hersencellen werken ook in cycli en worden steeds prikkelbaarder als reactie op prikkels tijdens het wakker worden, met deze prikkelbaarheid die verdwijnt als we slapen. Maar bij mensen met een depressie en een bipolaire stoornis lijken deze fluctuaties gedempt of afwezig.
Depressie wordt ook geassocieerd met veranderde dagelijkse ritmes van hormoonsecretie en lichaamstemperatuur, en hoe ernstiger de ziekte, hoe groter de mate van verstoring. Net als de slaapsignalen, worden deze ritmes ook aangedreven door het circadiane systeem van het lichaam, dat zelf wordt aangedreven door een reeks interacterende eiwitten, gecodeerd door 'klokgenen' die de hele dag door worden uitgedrukt in een ritmisch patroon. Ze sturen honderden verschillende cellulaire processen aan, waardoor ze de tijd met elkaar kunnen bijhouden en in- en uitschakelen. Een circadiane klok tikt in elke cel van je lichaam, inclusief je hersencellen, en ze worden gecoördineerd door een hersengebied dat de suprachiasmatische kern wordt genoemd en dat op licht reageert.
“Als mensen ernstig depressief zijn, zijn hun circadiane ritmes meestal erg plat; ze krijgen niet de gebruikelijke respons van 's avonds stijgende melatonine, en de cortisolspiegel is constant hoog in plaats van' s avonds en 's nachts te dalen', zegt Steinn Steingrimsson, een psychiater in het Sahlgrenska Universitair Ziekenhuis in Göteborg, Zweden. momenteel een proef met wake-therapie.
Herstel van depressie gaat gepaard met een normalisatie van deze cycli. "Ik denk dat depressie een van de gevolgen kan zijn van deze fundamentele afvlakking van circadiane ritmes en homeostase in de hersenen", zegt Benedetti. "Wanneer we depressieve mensen slaapstoornissen geven, herstellen we dit cyclische proces."
Maar hoe komt deze restauratie tot stand? Een mogelijkheid is dat depressieve mensen gewoon extra slaapdruk nodig hebben om een traag systeem op gang te brengen. Slaapdruk - onze drang om te slapen - zou ontstaan vanwege de geleidelijke afgifte van adenosine in de hersenen. Het bouwt zich de hele dag op en hecht zich aan adenosinereceptoren op neuronen, waardoor we ons slaperig voelen. Geneesmiddelen die deze receptoren activeren, hebben hetzelfde effect, terwijl geneesmiddelen die ze blokkeren - zoals cafeïne - ervoor zorgen dat we ons meer wakker voelen.
Om te onderzoeken of dit proces de antidepressieve effecten van langdurig wakker zijn zou kunnen ondersteunen, namen onderzoekers van Tufts University in Massachusetts muizen met depressiesymptomen en dienden hoge doses van een stof toe die adenosinereceptoren triggert, wat lijkt op wat er gebeurt tijdens slaapgebrek. Na 12 uur waren de muizen verbeterd, gemeten aan de hand van hoe lang ze probeerden te ontsnappen wanneer ze gedwongen werden te zwemmen of wanneer ze aan hun staart hingen.
We weten ook dat slaapgebrek andere dingen doet met de depressieve hersenen. Het veroorzaakt veranderingen in de balans van neurotransmitters in gebieden die helpen de stemming te reguleren, en het herstelt de normale activiteit in emotionele verwerkingsgebieden van de hersenen, waardoor de onderlinge verbindingen worden versterkt.
En zoals Benedetti en zijn team ontdekten: als wektherapie een traag circadiaans ritme op gang brengt, lijken lithium- en lichttherapie het te helpen handhaven. Lithium wordt al jaren gebruikt als stemmingsstabilisator zonder dat iemand echt begrijpt hoe het werkt, maar we weten dat het de expressie stimuleert van een eiwit, Per2 genaamd, dat de moleculaire klok in cellen aandrijft.
Van fel licht is bekend dat het het ritme van de suprachiasmatische kern verandert en de activiteit in emotieverwerkende delen van de hersenen directer stimuleert. Inderdaad, de American Psychiatric Association stelt dat lichttherapie net zo effectief is als de meeste antidepressiva bij de behandeling van niet-seizoensgebonden depressie.
§
Deel op Pinterest
Ondanks de veelbelovende resultaten tegen een bipolaire stoornis, is de wektherapie in andere landen traag op gang gekomen. 'Je zou cynisch kunnen zijn en zeggen dat je het niet kunt patenteren', zegt David Veale, een consulent psychiater bij South London en Maudsley NHS Foundation Trust.
Benedetti heeft zeker nooit farmaceutische financiering gekregen om zijn onderzoeken naar chronotherapie uit te voeren. In plaats daarvan was hij - tot voor kort - afhankelijk van overheidsfinanciering, die vaak schaars is. Zijn huidig onderzoek wordt gefinancierd door de EU. Als hij de conventionele route had gevolgd om geld uit de industrie te accepteren om met zijn patiënten drugsproeven uit te voeren, grapt hij, zou hij waarschijnlijk niet in een appartement met twee slaapkamers wonen en in een Honda Civic uit 1998 rijden.
De voorkeur voor farmaceutische oplossingen heeft voor veel psychiaters chronotherapie onder de radar gehouden. 'Veel mensen weten het gewoon niet', zegt Veale.
Het is ook moeilijk om een geschikte placebo te vinden voor slaapgebrek of blootstelling aan fel licht, wat betekent dat er geen grote, gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde onderzoeken naar chronotherapie zijn gedaan. Daarom bestaat er enige scepsis over hoe goed het echt werkt. "Hoewel er steeds meer belangstelling is, denk ik niet dat veel behandelingen op basis van deze aanpak nog routinematig worden gebruikt - het bewijs moet beter zijn en er zijn enkele praktische problemen bij het implementeren van zaken als slaapgebrek", zegt John Geddes, een professor in epidemiologische psychiatrie aan de Universiteit van Oxford.
Toch begint de belangstelling voor de processen die ten grondslag liggen aan chronotherapie te verspreiden. "Inzichten in de biologie van slaap- en circadiane systemen bieden nu veelbelovende doelen voor de ontwikkeling van behandelingen", zegt Geddes. "Het gaat verder dan farmaceutische producten - slaap richten met psychologische behandelingen kan ook psychische stoornissen helpen of zelfs voorkomen."
In het VK, de VS, Denemarken en Zweden onderzoeken psychiaters chronotherapie als behandeling voor algemene depressie. 'Veel van de onderzoeken die tot nu toe zijn uitgevoerd, zijn erg klein', zegt Veale, die momenteel een haalbaarheidsstudie plant in het Maudsley Hospital in Londen. 'We moeten aantonen dat het haalbaar is en dat mensen zich eraan kunnen houden.'
Tot dusver hebben de onderzoeken die daar zijn uitgevoerd gemengde resultaten opgeleverd. Klaus Martiny, die onderzoek doet naar niet-medicamenteuze methoden voor de behandeling van depressie aan de Universiteit van Kopenhagen in Denemarken, heeft twee onderzoeken gepubliceerd waarin werd gekeken naar de effecten van slaapgebrek, samen met dagelijks fel licht in de ochtend en regelmatig naar bed gaan, op algemene depressie. In het eerste onderzoek kregen 75 patiënten het antidepressivum duloxetine, in combinatie met chronotherapie of dagelijkse lichaamsbeweging. Na de eerste week had 41 procent van de chronotherapiegroep een halvering van hun symptomen ervaren, vergeleken met 13 procent van de trainingsgroep. En na 29 weken was 62 procent van de patiënten met wake-therapie symptoomvrij, vergeleken met 38 procent van degenen in de oefengroep.
In Martiny's tweede onderzoek kregen ernstig depressieve ziekenhuispatiënten die niet reageerden op antidepressiva hetzelfde chronotherapiepakket aangeboden als een aanvulling op de medicijnen en psychotherapie die ze ondergingen. Na een week verbeterden degenen in de groep met chronotherapie significant meer dan de groep die standaardbehandeling kreeg, hoewel de controlegroep in de daaropvolgende weken een inhaalslag maakte.
Niemand heeft de waaktherapie tot nu toe vergeleken met antidepressiva; het is ook niet getest op felle lichttherapie en lithium alleen. Maar zelfs als het slechts voor een minderheid werkt, zullen veel mensen met een depressie - en zelfs psychiaters - het idee van een drugsvrije behandeling aantrekkelijk vinden.
"Ik ben een pilaar voor de kost, en het spreekt me nog steeds aan om iets te doen waarbij geen pillen nodig zijn", zegt Jonathan Stewart, een professor klinische psychiatrie aan de Columbia University in New York, die momenteel wakker wordt therapieonderzoek aan het New York State Psychiatric Institute.
In tegenstelling tot Benedetti houdt Stewart patiënten slechts één nacht wakker: "Ik kon niet zien dat veel mensen ermee instemden om drie nachten in het ziekenhuis te blijven, en het vereist ook veel verpleging en middelen", zegt hij. In plaats daarvan gebruikt hij iets dat slaapfase-vooruitgang wordt genoemd, waarbij op de dagen na een nacht slaapgebrek de tijd dat de patiënt gaat slapen en wakker wordt systematisch naar voren wordt gebracht. Tot dusver heeft Stewart ongeveer 20 patiënten met dit protocol behandeld en 12 hebben een respons vertoond - de meesten van hen gedurende de eerste week.
Het kan ook als profylactisch middel werken: recente studies suggereren dat tieners van wie de ouders eerdere bedtijden instellen - en deze kunnen afdwingen - minder risico lopen op depressie en zelfmoordgedachten. Net als lichttherapie en slaapgebrek is het precieze mechanisme onduidelijk, maar onderzoekers vermoeden dat een nauwere aanpassing tussen slaaptijd en de natuurlijke licht-donkercyclus belangrijk is.
Maar de voortgang van de slaapfase is tot nu toe niet in de mainstream geraakt. En, Stewart accepteert, het is niet voor iedereen. 'Voor degenen voor wie het werkt, is het een wondermiddel. Maar net zoals Prozac niet iedereen beter maakt die het neemt, doet dit dit ook niet ', zegt hij. 'Mijn probleem is dat ik van tevoren geen idee heb wie het gaat helpen.'
§
Depressie kan iedereen treffen, maar er zijn steeds meer aanwijzingen dat genetische variaties het circadiane systeem kunnen verstoren om bepaalde mensen kwetsbaarder te maken. Verschillende variaties in het klokgen zijn in verband gebracht met een verhoogd risico op het ontwikkelen van stemmingsstoornissen.
Stress kan het probleem dan verergeren. Onze reactie hierop wordt grotendeels gemedieerd door het hormoon cortisol, dat onder sterke circadiane controle staat, maar cortisol zelf heeft ook directe invloed op de timing van onze circadiane klokken. Dus als u een zwakke klok heeft, kan de extra last van stress voldoende zijn om uw systeem over de rand te laten vallen.
Je kunt inderdaad depressieve symptomen bij muizen veroorzaken door ze herhaaldelijk bloot te stellen aan een schadelijke stimulus, zoals een elektrische schok, waaraan ze niet kunnen ontsnappen - een fenomeen dat aangeleerde hulpeloosheid wordt genoemd. In het licht van deze voortdurende stress geven de dieren uiteindelijk gewoon op en vertonen ze depressief gedrag. Toen David Welsh, een psychiater aan de Universiteit van Californië, San Diego, de hersenen van muizen met depressieve symptomen analyseerde, ontdekte hij verstoorde circadiane ritmes in twee kritieke gebieden van het beloningscircuit van de hersenen - een systeem dat sterk betrokken is bij depressie.
Maar Welsh heeft ook aangetoond dat een verstoord circadiaans systeem zelf depressie-achtige symptomen kan veroorzaken. Toen hij gezonde muizen nam en een sleutelklokgen in de hoofdklok van de hersenen uitschakelde, leken ze precies op de depressieve muizen die hij eerder had bestudeerd. 'Ze hoeven niet te leren hulpeloos te zijn, ze zijn al hulpeloos', zegt Welsh.
Dus als verstoorde circadiane ritmes een waarschijnlijke oorzaak van depressie zijn, wat kan er dan worden gedaan om ze te voorkomen in plaats van te behandelen? Is het mogelijk om uw circadiane klok te versterken om de psychologische veerkracht te vergroten, in plaats van depressieve symptomen te verhelpen door te stoppen met slapen?
Martiny denkt van wel. Hij test momenteel of het houden van een regelmatiger dagschema kan voorkomen dat zijn depressieve patiënten terugvallen als ze eenmaal zijn hersteld en zijn vrijgelaten uit de psychiatrische afdeling. 'Dan komen de problemen meestal', zegt hij. 'Als ze eenmaal zijn ontslagen, wordt hun depressie weer erger.'
Peter is een 45-jarige zorgassistent uit Kopenhagen die sinds zijn vroege tienerjaren worstelt met depressie. Net als Angelina en vele anderen met depressie, volgde zijn eerste aflevering op een periode van intense stress en onrust. Zijn zus, die hem min of meer opvoedde, verliet het huis toen hij 13 was en liet hem achter met een ongeïnteresseerde moeder en een vader die ook leed aan een zware depressie. Kort daarna stierf zijn vader aan kanker - nog een schok omdat hij zijn prognose tot de week voor zijn dood verborgen had gehouden.
Peter's depressie heeft hem zes keer in het ziekenhuis laten opnemen, waaronder een maand in april. 'In sommige opzichten is ziekenhuisopname een opluchting', zegt hij. Hij voelt zich echter schuldig over het effect dat het heeft op zijn zoons, zeven en negen jaar oud. 'Mijn jongste jongen zei dat hij elke avond dat ik in het ziekenhuis lag huilde, omdat ik er niet was om hem te knuffelen.'
Dus toen Martiny Peter vertelde over de studie waarvoor hij net was begonnen met werven, stemde hij er graag mee in om deel te nemen. Nagesynchroniseerd als 'circadiane versterkingstherapie', is het idee om het circadiane ritme van mensen te versterken door regelmaat in hun slaap-, waak-, maaltijd- en bewegingstijden aan te moedigen en hen ertoe aan te zetten meer tijd buitenshuis door te brengen, blootgesteld aan daglicht.
Vier weken na het verlaten van de psychiatrische afdeling in mei droeg Peter een apparaat dat zijn activiteit en slaap bijhield, en vulde hij regelmatig stemmingsvragenlijsten in. Als er een afwijking in zijn routine was, zou hij een telefoontje krijgen om erachter te komen wat er was gebeurd.
Als ik Peter ontmoet, maken we grapjes over de lichtbruine lijnen rond zijn ogen; hij heeft het advies duidelijk serieus genomen. Hij lacht: 'Ja, ik ga naar buiten in het park en als het mooi weer is, neem ik mijn kinderen mee naar het strand, voor wandelingen of naar de speeltuin, want dan krijg ik wat licht en dat verbetert mijn humeur. '
Dat zijn niet de enige wijzigingen die hij heeft aangebracht. Hij staat nu elke ochtend om zes uur op om zijn vrouw met de kinderen te helpen. Zelfs als hij geen honger heeft, eet hij ontbijt: meestal yoghurt met muesli. Hij doet geen dutjes en probeert om 22.00 uur in bed te liggen. Als Peter 's nachts wakker wordt, oefent hij mindfulness - een techniek die hij in het ziekenhuis heeft opgepikt.
Martiny haalt de gegevens van Peter op zijn computer op. Het bevestigt de verschuiving naar eerdere slaap- en wektijden en laat een verbetering zien in de kwaliteit van zijn slaap, wat wordt weerspiegeld door zijn stemmingsscores. Direct na zijn ontslag uit het ziekenhuis waren deze gemiddeld rond de 6 op 10. Maar na twee weken waren ze gestegen tot een constante 8 of 9, en op een dag behaalde hij zelfs een 10. Begin juni keerde hij terug naar zijn werk in het verzorgingshuis, waar hij 35 uur per week werkt. 'Het hebben van een routine heeft me echt geholpen', zegt hij.
Tot dusver heeft Martiny 20 patiënten voor zijn onderzoek gerekruteerd, maar zijn doel is 120; het is daarom te vroeg om te weten hoeveel er op dezelfde manier zullen reageren als Peter, of inderdaad, of zijn psychische gezondheid zal worden gehandhaafd. Toch zijn er steeds meer aanwijzingen dat een goede slaaproutine ons mentale welzijn kan helpen. Volgens een studie gepubliceerd in Lancet Psychiatry in september 2017 - de grootste gerandomiseerde studie tot nu toe van een psychologische interventie - toonden slapelozen die een tien weken durende cursus cognitieve gedragstherapie ondergingen om hun slaapproblemen aan te pakken, aanhoudende vermindering van paranoia en hallucinatoire ervaringen als een resultaat. Ze ervoeren ook verbeteringen in symptomen van depressie en angst, minder nachtmerries, beter psychisch welbevinden en dagelijks functioneren,en ze hadden minder kans op een depressieve episode of angststoornis in de loop van de proef.
Slaap, routine en daglicht. Het is een eenvoudige formule en gemakkelijk als vanzelfsprekend te beschouwen. Maar stel je voor dat het de kans op depressie echt zou kunnen verminderen en mensen zou kunnen helpen om er sneller van te herstellen. Het zou niet alleen de kwaliteit van talloze levens verbeteren, het zou ook geld voor de gezondheidszorg besparen.
In het geval van wake-therapie waarschuwt Benedetti dat het niet iets is dat mensen thuis moeten proberen toe te dienen. Met name voor iedereen met een bipolaire stoornis bestaat het risico dat het een omschakeling naar manie veroorzaakt, hoewel in zijn ervaring het risico kleiner is dan dat van het gebruik van antidepressiva. Jezelf 's nachts wakker houden is ook moeilijk, en sommige patiënten glippen tijdelijk terug in een depressie of komen in een gemoedstoestand terecht, wat gevaarlijk kan zijn. 'Ik wil er zijn om er met hen over te praten als het gebeurt', zegt Benedetti. Gemengde staten gaan vaak vooraf aan zelfmoordpogingen.
Een week nadat ik de nacht wakker heb doorgebracht met Angelina, bel ik Benedetti om haar voortgang te controleren. Hij vertelt me dat ze na de derde slaapgebrek een volledige remissie van haar symptomen ervoer en met haar man terugkeerde naar Sicilië. Die week zouden ze hun 50e huwelijksverjaardag vieren. Toen ik haar had gevraagd of ze dacht dat haar man een verandering in haar symptomen zou opmerken, had ze gezegd dat ze hoopte dat hij de verandering in haar fysieke uiterlijk zou opmerken.
Hoop. Nadat ze meer dan de helft van haar leven zonder heeft doorgebracht, vermoed ik dat de terugkeer het kostbaarste gouden jubileumgeschenk is.
Dit artikel verscheen voor het eerst op Mosaic en wordt hier opnieuw gepubliceerd onder een Creative Commons-licentie.
