Wat is longtuberculose?
De bacterie Mycobacterium tuberculosis veroorzaakt tuberculose (TB), een besmettelijke infectie in de lucht die lichaamsweefsel vernietigt. Pulmonale tuberculose treedt op wanneer M. tuberculosis voornamelijk de longen aanvalt. Het kan zich echter van daaruit naar andere organen verspreiden. Longtuberculose is te genezen met een vroege diagnose en behandeling met antibiotica.
Longtuberculose, ook bekend als consumptie, verspreidde zich in de 18e en 19e eeuw in Noord-Amerika en Europa als een epidemie. Na de ontdekking van antibiotica zoals streptomycine en vooral isoniazide, samen met verbeterde levensstandaard, waren artsen beter in staat om de verspreiding van tuberculose te behandelen en onder controle te houden.
Sinds die tijd is TB in de meeste geïndustrialiseerde landen afgenomen. Echter, tbc blijft volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wereldwijd in de top 10 van doodsoorzaken, met naar schatting 95 procent van de tbc-diagnoses en tbc-gerelateerde sterfgevallen in ontwikkelingslanden.
Dat gezegd hebbende, is het belangrijk om jezelf te beschermen tegen tuberculose. Volgens de American Lung Association (ALA) hebben meer dan 9,6 miljoen mensen een actieve vorm van de ziekte. Indien onbehandeld, kan de ziekte levensbedreigende complicaties veroorzaken, zoals permanente longschade.
Wat is latente tbc?
Blootstelling aan M. tuberculosis betekent niet noodzakelijk dat je ziek wordt. Van de 2,5 miljard mensen die de kiem dragen, hebben de meesten latente tuberculose.
Mensen met latente tuberculose zijn niet besmettelijk en hebben geen symptomen omdat hun immuunsysteem hen beschermt tegen ziek worden. Maar het is mogelijk dat latente tbc zich ontwikkelt tot actieve tbc. De meeste mensen met de kiem hebben een levenslang risico van 15 procent om ziek te worden met tuberculose. Het risico kan veel groter zijn als u aandoeningen heeft die uw immuunsysteem in gevaar brengen, zoals een HIV-infectie. Wanneer u symptomen begint te vertonen, kunt u besmettelijk worden en longtuberculose hebben.
Als u het risico loopt te worden blootgesteld aan M. tuberculosis (bijvoorbeeld omdat u bent geboren in een land waar tbc veel voorkomt), moet u met uw arts praten over het testen op latente tbc-infectie en worden behandeld als de testresultaten zijn positief.
Wat zijn de symptomen van longtuberculose?
Als u of iemand die u kent longtuberculose heeft, zullen zij gewoonlijk:
- hoest slijm op
- bloed ophoesten
- hebben een constante koorts, inclusief lichte koorts
- nachtelijk zweten
- pijn op de borst hebben
- hebben onverklaard gewichtsverlies
Er kunnen ook andere symptomen van longtuberculose zijn, zoals vermoeidheid. Uw arts kan u vertellen of u op tuberculose moet worden getest nadat hij al uw symptomen heeft beoordeeld.
Hoe longtuberculose zich verspreidt
U kunt geen longtuberculose krijgen door:
- handen schudden
- eten of drinken
- slapen in hetzelfde bed
- zoenen
TB komt in de lucht, wat betekent dat u besmet kunt raken met M. tuberculosis nadat u lucht heeft ingeademd door iemand met tuberculose. Dit kan lucht zijn van:
- hoesten
- niezen
- lachend
- zingen
De ziektekiemen kunnen enkele uren in de lucht blijven. Het is mogelijk om ze in te ademen, zelfs als de besmette persoon niet in de kamer is. Maar meestal moet je gedurende lange tijd dicht bij iemand met tbc zijn om het te krijgen.
Risicofactoren voor longtuberculose
Het risico op longtuberculose is het grootst voor mensen die in nauw contact staan met mensen met tuberculose. Dit houdt in dat u in de buurt bent van familie of vrienden met tbc of werkt op plaatsen zoals de volgende waar vaak mensen met tbc verblijven:
- correctionele voorzieningen
- groepswoningen
- verpleeghuizen
- ziekenhuizen
- schuilplaatsen
Mensen die ook risico lopen op het ontwikkelen van longtuberculose zijn:
- oudere volwassenen
- kleine kinderen
- mensen die roken
- mensen met een auto-immuunziekte, zoals lupus of reumatoïde artritis
- mensen met levenslange aandoeningen, zoals diabetes of nierziekte
- mensen die drugs injecteren
- mensen die immuungecompromitteerd zijn, zoals mensen die leven met hiv, chemotherapie ondergaan of chronische steroïden gebruiken
Hoe wordt longtuberculose gediagnosticeerd?
Tijdens uw onderzoek zal uw arts:
- voer een lichamelijk onderzoek uit om te controleren op vocht in uw longen
- vraag naar uw medische geschiedenis
- maak een thoraxfoto
- Bestel een medische test om longtuberculose te bevestigen
Om specifiek longtuberculose te diagnosticeren, zal een arts een persoon tot drie afzonderlijke keren vragen om een sterke hoest uit te voeren en sputum te produceren. De arts stuurt de monsters naar een laboratorium. In het laboratorium zal een technicus het sputum onder een microscoop onderzoeken om TB-bacteriën te identificeren.
Naast deze test kan een arts ook een sputummonster 'kweken'. Dit betekent dat ze een deel van het sputummonster nemen en in een speciaal materiaal stoppen dat TB-bacteriën laat groeien. Als tbc-bacteriën groeien, is dit een positieve cultuur.
Artsen kunnen ook een polymerasekettingreactie (PCR) -test laten uitvoeren. Dit test het sputum op de aanwezigheid van bepaalde genen van de ziektekiemen die tuberculose veroorzaken.
Andere examens
Deze onderzoeken kunnen ook op zoek gaan naar pulmonale tbc, die mogelijk moeilijk te diagnosticeren is bij kinderen en bij mensen met hiv of multiresistente tbc (MDR-tbc).
| Test | |
| CT-scan | een beeldvormende test om de longen te controleren op tekenen van een infectie |
| bronchoscopie | een procedure waarbij u een scoop door uw mond of neus steekt, zodat uw arts uw longen en luchtwegen kan zien |
| thoracentese | een procedure waarbij vloeistof uit de ruimte tussen de buitenkant van uw longen en de wand van uw borst wordt verwijderd |
| longbiopsie | een procedure om een monster van longweefsel te verwijderen |
Behandeling voor latente tuberculose en longtuberculose
Het is belangrijk om een behandeling voor latente tbc te krijgen, zelfs als u geen symptomen heeft. U kunt in de toekomst nog steeds longtuberculose ontwikkelen. U heeft mogelijk slechts één tbc-medicijn nodig als u latente tbc heeft.
Als u longtuberculose heeft, kan uw arts verschillende geneesmiddelen voorschrijven. U moet deze medicijnen zes maanden of langer gebruiken voor het beste resultaat.
De meest voorkomende tbc-medicijnen zijn:
- isoniazid
- pyrazinamide
- ethambutol (Myambutol)
- rifampicine (Rifadin)
Uw arts kan een benadering aanbevelen die direct geobserveerde therapie (DOT) wordt genoemd, om ervoor te zorgen dat u uw behandeling voltooit. Het stoppen van de behandeling of het overslaan van doses kan longtuberculose resistent maken tegen medicijnen, wat leidt tot MDR-TB.
Met DOT komt een zorgverlener elke dag of meerdere keren per week bij u langs om uw medicatie toe te dienen, zodat u niet hoeft te onthouden om het alleen in te nemen.
Als u DOT niet gebruikt, maak dan een schema voor het innemen van uw medicijnen zodat u geen dosis overslaat. Hier zijn enkele tips om u eraan te herinneren uw medicijnen in te nemen:
- Neem elke dag medicijnen op hetzelfde tijdstip.
- Noteer elke dag in uw agenda om te laten zien dat u uw geneesmiddel heeft ingenomen.
- Vraag iemand om u eraan te herinneren dat u uw geneesmiddel elke dag moet innemen.
- Bewaar uw medicijnen in een pil-organizer.
U hoeft niet naar het ziekenhuis te gaan tenzij u de medicatie niet thuis kunt nemen of een slechte reactie op de behandeling heeft.
Wat is multiresistente tbc?
Multiresistente tbc (MDR-tbc) is tbc die resistent is tegen de typische antibiotica die worden gebruikt om de aandoening te behandelen, namelijk isoniazide en rifampicine. Enkele van de factoren die bijdragen aan MDR-TB zijn onder meer:
- zorgverleners die een onjuist medicijn voorschrijven om tbc te behandelen
- mensen die de behandeling voortijdig stopzetten
- mensen die medicijnen van slechte kwaliteit gebruiken
Onjuist voorschrijven is volgens de WHO de belangrijkste oorzaak van MDR-TB. Het is echter mogelijk dat een persoon die nog nooit tbc-medicatie heeft ingenomen, een stam heeft die resistent is tegen geneesmiddelen.
Mensen die MDR-TB ontwikkelen, hebben ook minder behandelingsmogelijkheden. De tweedelijnsbehandelingen kunnen duur zijn en wel twee jaar duren. Het is ook mogelijk dat MDR-TB zich nog verder ontwikkelt tot extensief resistente TB (XDR-TB). Daarom is het belangrijk om uw medicatie af te maken, zelfs als u zich beter voelt voordat u uw dosering beëindigt.
Outlook voor longtuberculose
Longtuberculose is te genezen met behandeling, maar als het onbehandeld of niet volledig behandeld wordt, veroorzaakt de ziekte vaak levensbedreigende zorgen. Onbehandelde longtuberculose kan op de lange termijn leiden tot schade aan deze delen van het lichaam:
- longen
- hersenen
- lever
- hart
- wervelkolom
Nieuwe medicijnen en behandelingen worden momenteel ontwikkeld om latente tbc en tbc te voorkomen, vooral als MDR-tbc groeit. In sommige landen gaat het om een vaccin genaamd Bacillus Calmette-Guérin (BCG). Dit vaccin is nuttig om ernstige vormen van tbc buiten de longen bij kinderen te voorkomen, maar het voorkomt de ontwikkeling van pulmonale tbc niet.
Hoe longtuberculose te voorkomen
Het kan moeilijk zijn om tbc op te lopen als u werkt in een omgeving die wordt bezocht door mensen met tbc of als u zorgt voor een vriend of familielid met tbc.
Hieronder volgen enkele tips om uw risico op longtuberculose te minimaliseren:
- Geef voorlichting over het voorkomen van tuberculose zoals hoestetiquette.
- Vermijd langdurig nauw contact met iemand die tbc heeft.
- Verlucht kamers regelmatig.
- Bedek je gezicht met een masker dat is goedgekeurd voor bescherming tegen tuberculose.
Iedereen die wordt blootgesteld aan tuberculose, moet worden getest, ook als ze geen symptomen vertonen. De Centers for Disease Control and Prevention hebben gedetailleerde richtlijnen en voorzorgsmaatregelen voor mensen die werken of een zorginstelling bezoeken.
Hoe anderen te beschermen
Mensen met latente tbc zijn niet besmettelijk en kunnen zoals gewoonlijk hun dagelijkse leven leiden.
Maar als u een longziekte heeft, moet u thuis blijven en nauw contact met anderen vermijden. Uw arts zal u vertellen wanneer u niet meer besmettelijk bent en een normale routine kan hervatten.
