Wat is adrenaline?
Adrenaline, ook wel adrenaline genoemd, is een hormoon dat wordt afgegeven door uw bijnieren en sommige neuronen.
De bijnieren bevinden zich bovenaan elke nier. Ze zijn verantwoordelijk voor de productie van veel hormonen, waaronder aldosteron, cortisol, adrenaline en noradrenaline. Bijnieren worden gecontroleerd door een andere klier, de hypofyse.
De bijnieren zijn verdeeld in twee delen: buitenste klieren (bijnierschors) en binnenklieren (bijniermerg). De binnenste klieren produceren adrenaline.
Adrenaline staat ook bekend als het 'vecht- of vluchthormoon'. Het wordt vrijgegeven als reactie op een stressvolle, opwindende, gevaarlijke of bedreigende situatie. Adrenaline helpt je lichaam sneller te reageren. Het laat het hart sneller kloppen, verhoogt de bloedtoevoer naar de hersenen en spieren en stimuleert het lichaam om suiker te maken voor brandstof.
Wanneer adrenaline plotseling vrijkomt, wordt dit vaak een adrenalinestoot genoemd.
Wat gebeurt er in het lichaam als je een adrenalinestoot ervaart?
Een adrenalinestoot begint in de hersenen. Wanneer je een gevaarlijke of stressvolle situatie waarneemt, wordt die informatie naar een deel van de hersenen gestuurd, de amygdala. Dit deel van de hersenen speelt een rol bij emotionele verwerking.
Als gevaar wordt waargenomen door de amygdala, stuurt het een signaal naar een ander hersengebied, de hypothalamus. De hypothalamus is het commandocentrum van de hersenen. Het communiceert met de rest van het lichaam via het sympathische zenuwstelsel.
De hypothalamus zendt via autonome zenuwen een signaal naar het bijniermerg. Wanneer de bijnieren het signaal ontvangen, reageren ze door adrenaline in de bloedbaan af te geven.
Eenmaal in de bloedbaan, adrenaline:
- bindt zich aan receptoren op levercellen om grotere suikermoleculen, glycogeen genaamd, af te breken tot een kleinere, gemakkelijker bruikbare suiker, glucose genaamd; dit geeft je spieren een boost van energie
- bindt zich aan receptoren op spiercellen in de longen, waardoor je sneller gaat ademen
- stimuleert hartcellen om sneller te kloppen
- zorgt ervoor dat de bloedvaten samentrekken en bloed naar grote spiergroepen leiden
- trekt spiercellen samen onder het huidoppervlak om transpiratie te stimuleren
- bindt zich aan receptoren op de alvleesklier om de aanmaak van insuline te remmen
De lichamelijke veranderingen die optreden wanneer adrenaline door het bloed circuleert, wordt gewoonlijk een adrenalinestoot genoemd omdat deze veranderingen snel plaatsvinden. Ze gebeuren zelfs zo snel dat je misschien niet eens volledig verwerkt wat er gebeurt.
De adrenalinestoot is wat je de mogelijkheid geeft om uit de buurt van een tegemoetkomende auto te ontwijken voordat je de kans hebt gehad om er zelfs maar over na te denken.
Activiteiten die adrenaline veroorzaken
Hoewel adrenaline een evolutionair doel heeft, nemen sommige mensen alleen voor de adrenaline-kick deel aan bepaalde activiteiten. Activiteiten die een adrenalinestoot kunnen veroorzaken, zijn onder meer:
- een horrorfilm kijken
- Parachutespringen
- klif springen
- Bungee jumpen
- kooiduiken met haaien
- ritssluiting
- wildwatervaren
Wat zijn de symptomen van een adrenalinestoot?
Een adrenalinestoot wordt soms omschreven als een boost van energie. Andere symptomen zijn onder meer:
- snelle hartslag
- zweten
- verhoogde zintuigen
- snel ademhalen
- verminderd vermogen om pijn te voelen
- verhoogde kracht en prestaties
- verwijde pupillen
- zich zenuwachtig of nerveus voelen
Nadat de stress of het gevaar is verdwenen, kan het effect van adrenaline tot een uur aanhouden.
Adrenaline-rush 's nachts
Hoewel de vecht-of-vluchtreactie erg handig is als het gaat om het vermijden van een auto-ongeluk of weglopen van een hondsdolle hond, kan het een probleem zijn wanneer het wordt geactiveerd als reactie op dagelijkse stress.
Een geest vol gedachten, angst en zorgen stimuleert ook je lichaam om adrenaline en andere stressgerelateerde hormonen, zoals cortisol (bekend als het stresshormoon) af te geven.
Dit geldt vooral 's nachts wanneer u in bed ligt. In een stille en donkere kamer kunnen sommige mensen niet stoppen met zich te concentreren op een conflict dat die dag is gebeurd of zich zorgen te maken over wat er morgen gaat gebeuren.
Terwijl je hersenen dit als stress ervaren, is echt gevaar niet echt aanwezig. Dus deze extra boost energie die je krijgt van de adrenaline-kick heeft geen zin. Hierdoor kunt u zich rusteloos en prikkelbaar voelen en kunt u niet in slaap vallen.
Adrenaline kan ook vrijkomen als reactie op harde geluiden, fel licht en hoge temperaturen. Televisie kijken, uw mobiele telefoon of computer gebruiken of naar luide muziek luisteren voor het slapengaan kan ook bijdragen aan een adrenalinestoot 's nachts.
Hoe adrenaline onder controle te houden
Het is belangrijk om technieken te leren om de stressreactie van je lichaam tegen te gaan. Sommige stress ervaren is normaal en soms zelfs gunstig voor uw gezondheid.
Maar na verloop van tijd kunnen aanhoudende adrenalinestoten uw bloedvaten beschadigen, uw bloeddruk verhogen en uw risico op hartaanvallen of beroertes verhogen. Het kan ook leiden tot angst, gewichtstoename, hoofdpijn en slapeloosheid.
Om de adrenaline onder controle te houden, moet je je parasympathisch zenuwstelsel activeren, ook wel bekend als het 'rust-en-verteringssysteem'. De rust-en-verteringsreactie is het tegenovergestelde van de vecht-of-vluchtreactie. Het helpt het evenwicht in het lichaam te bevorderen en laat uw lichaam rusten en zichzelf herstellen.
Probeer het volgende:
- diepe ademhalingsoefeningen
- meditatie
- yoga of tai chi-oefeningen, die bewegingen combineren met diepe ademhaling
- praat met vrienden of familie over stressvolle situaties, zodat je er minder vaak 's nachts bij stilstaat; op dezelfde manier kunt u een dagboek bijhouden van uw gevoelens of gedachten
- eet een uitgebalanceerd, gezond dieet
- oefen regelmatig
- beperking van cafeïne en alcoholgebruik
- vermijd mobiele telefoons, felle lichten, computers, luide muziek en tv vlak voor het slapengaan
Wanneer moet je naar een dokter?
Als u chronische stress of angst heeft en het voorkomt dat u 's nachts rust krijgt, praat dan met uw arts of psycholoog over angststillers, zoals selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's).
Medische aandoeningen die een overproductie van adrenaline veroorzaken, zijn zeer zeldzaam, maar mogelijk. Een tumor van de bijnieren kan bijvoorbeeld de productie van adrenaline overstimuleren en adrenalinestoten veroorzaken.
Bovendien kunnen herinneringen aan het trauma voor mensen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) na de traumatische gebeurtenis de adrenaline verhogen.
