Wat is een complexe posttraumatische stressstoornis?
De meeste mensen zijn bekend met posttraumatische stressstoornis (PTSS), een angststoornis die het gevolg is van een traumatische gebeurtenis, zoals een natuurramp of een auto-ongeluk.
Een nauw verwante aandoening die complexe posttraumatische stressstoornis (CPTSD) wordt genoemd, wordt de laatste jaren echter steeds meer erkend door artsen. CPTSD is het resultaat van herhaald trauma over maanden of jaren, in plaats van een enkele gebeurtenis.
Wat zijn de symptomen?
De symptomen van CPTSD omvatten meestal die van PTSD, plus een extra reeks symptomen.
Symptomen van PTSS
De traumatische ervaring herbeleven
Dit kan het hebben van nachtmerries of flashbacks omvatten.
Vermijd bepaalde situaties
U kunt situaties of activiteiten vermijden, zoals grote menigten of autorijden, die u aan de traumatische gebeurtenis herinneren. Dit houdt ook in dat u bezig moet zijn om te voorkomen dat u aan de gebeurtenis denkt.
Veranderingen in overtuigingen en gevoelens over jezelf en anderen
Dit kan onder meer zijn het vermijden van relaties met andere mensen, het niet kunnen vertrouwen van anderen of het geloven dat de wereld erg gevaarlijk is.
Hyperarousal
Hyperarousal verwijst naar constant alert of zenuwachtig zijn. U kunt bijvoorbeeld moeilijk slapen of concentreren. U kunt ook ongewoon opgeschrikt worden door luide of onverwachte geluiden.
Somatische symptomen
Deze verwijzen naar fysieke symptomen die geen onderliggende medische oorzaak hebben. Als iets u bijvoorbeeld aan de traumatische gebeurtenis herinnert, kunt u zich duizelig of misselijk voelen.
Symptomen van CPTSD
Mensen met CPTSD hebben meestal de bovenstaande PTSD-symptomen samen met aanvullende symptomen, waaronder:
Gebrek aan emotionele regulatie
Dit verwijst naar onbeheersbare gevoelens, zoals explosieve woede of aanhoudend verdriet.
Veranderingen in bewustzijn
Dit kan inhouden dat je de traumatische gebeurtenis vergeet of je losgemaakt voelt van je emoties of lichaam, wat ook wel dissociatie wordt genoemd.
Negatieve zelfperceptie
Misschien voel je je schuldig of schaam je, tot het punt dat je je compleet anders voelt dan andere mensen.
Moeilijkheden met relaties
Misschien merk je dat je relaties met andere mensen uit wantrouwen of een gevoel van niet weten hoe je met anderen om moet gaan, moet vermijden. Aan de andere kant zoeken sommigen misschien relaties met mensen die hen kwaad doen omdat het vertrouwd aanvoelt.
Vervormde perceptie van misbruiker
Dit houdt ook in dat u zich druk maakt over de relatie tussen u en uw misbruiker. Het kan ook in beslag nemen door wraak of je misbruiker volledige macht geven over je leven.
Verlies van betekenissystemen
Betekenissystemen verwijzen naar uw religie of overtuigingen over de wereld. Je kunt bijvoorbeeld het vertrouwen verliezen in een aantal lang bestaande overtuigingen die je had of een sterk gevoel van wanhoop of hopeloosheid over de wereld ontwikkelen.
Het is belangrijk op te merken dat de symptomen van zowel PTSD als CPTSD sterk kunnen verschillen tussen mensen, en zelfs binnen één persoon in de tijd. U kunt bijvoorbeeld merken dat u gedurende een bepaalde periode sociale situaties vermijdt, om maanden of jaren later potentieel gevaarlijke situaties te zoeken.
Als je dicht bij iemand met CPTSD staat, is het ook belangrijk om te onthouden dat hun gedachten en overtuigingen niet altijd overeenkomen met hun emoties. Ze weten misschien dat ze logischerwijs hun misbruiker moeten vermijden. Ze kunnen echter ook een gevoel van genegenheid jegens hen vasthouden.
Wat veroorzaakt CPTSD?
Onderzoekers proberen nog steeds uit te zoeken hoe traumatische stress de hersenen beïnvloedt en leidt tot aandoeningen zoals CPTSD. Studies bij dieren suggereren echter dat trauma blijvende effecten kan hebben op de amygdala, hippocampus en prefrontale cortex. Deze gebieden spelen een grote rol in zowel onze geheugenfunctie als hoe we reageren op stressvolle situaties.
Elk type langdurig trauma, over meerdere maanden of jaren, kan tot CPTSD leiden. Het lijkt echter vaak voor te komen bij mensen die zijn misbruikt door iemand die hun verzorger of beschermer zou moeten zijn. Voorbeelden zijn overlevenden van mensenhandel of aanhoudend seksueel misbruik van kinderen door een familielid.
Andere voorbeelden van langdurig trauma zijn onder meer:
- aanhoudend fysiek, emotioneel of seksueel misbruik
- krijgsgevangene zijn
- langdurig in een oorlogsgebied wonen
- voortdurende verwaarlozing bij kinderen
Zijn er risicofactoren?
Hoewel iedereen CPTSD kan ontwikkelen, is de kans groter dat sommige mensen het ontwikkelen dan anderen. Afgezien van traumatische ervaringen uit het verleden, omvatten risicofactoren:
- onderliggende psychische aandoeningen, zoals angst of depressie, of een familiegeschiedenis ervan
- overgeërfde persoonlijkheidskenmerken, die vaak temperament wordt genoemd
- hoe je hersenen hormonen en neurochemicaliën reguleren, vooral als reactie op stress
- leefstijlfactoren, zoals het niet hebben van een sterk ondersteuningssysteem of het hebben van een gevaarlijke baan
Hoe wordt de diagnose gesteld?
CPTSD is nog steeds een relatief nieuwe aandoening, dus sommige artsen weten het niet. Dit kan het moeilijk maken om een officiële diagnose te stellen en mogelijk wordt de diagnose PTSD in plaats van CPTSD gesteld. Er is geen specifieke test om te bepalen of u CPTSD heeft, maar het bijhouden van een gedetailleerd logboek van uw symptomen kan uw arts helpen een nauwkeurigere diagnose te stellen. Probeer bij te houden wanneer uw symptomen zijn begonnen, evenals eventuele veranderingen daarin in de loop van de tijd.
Zodra u een arts heeft gevonden, zullen ze beginnen met te vragen naar uw symptomen en eventuele traumatische gebeurtenissen in uw verleden. Voor de eerste diagnose hoeft u waarschijnlijk niet teveel in detail te treden als u zich er ongemakkelijk bij voelt.
Vervolgens kunnen ze vragen stellen over de familiegeschiedenis van psychische aandoeningen of andere risicofactoren. Zorg ervoor dat u hen vertelt over eventuele medicijnen of supplementen die u gebruikt, evenals over recreatieve drugs die u gebruikt. Probeer zo eerlijk mogelijk tegen ze te zijn, zodat ze de beste aanbevelingen voor je kunnen doen.
Als u al minstens een maand symptomen van posttraumatische stress heeft en deze uw dagelijkse leven verstoren, zal uw arts waarschijnlijk beginnen met een diagnose van PTSS. Afhankelijk van de traumatische gebeurtenis en of u aanvullende symptomen heeft, zoals aanhoudende relatieproblemen of problemen met het beheersen van uw emoties, kunnen zij u diagnosticeren met CPTSD.
Houd er rekening mee dat u mogelijk een paar artsen moet raadplegen voordat u iemand vindt bij wie u zich op uw gemak voelt. Dit is heel normaal, vooral voor mensen die te maken hebben met posttraumatische stress.
Hoe wordt het behandeld?
Er zijn verschillende behandelingsopties voor CPTSD die zowel uw symptomen kunnen verminderen als u kunnen helpen ze beter te beheersen.
Psychotherapie
Psychotherapie omvat het praten met een therapeut, alleen of in een groep. Het omvat ook het gebruik van cognitieve gedragstherapie (CBT). Dit type behandeling helpt je om negatieve denkpatronen te identificeren en geeft je tools om deze te vervangen door gezondere, positieve gedachten.
Uw arts kan ook dialectische gedragstherapie aanbevelen, een type CGT dat u helpt beter op stress te reageren en sterkere relaties met anderen op te bouwen.
Desensibilisatie en opwerking van oogbewegingen (EMDR)
EMDR wordt vaak gebruikt om PTSS te behandelen en het kan ook nuttig zijn voor CPTSD. Je wordt gevraagd om kort na te denken over een traumatisch moment terwijl je je ogen heen en weer beweegt. Andere technieken zijn dat iemand op uw handen tikt in plaats van uw ogen te bewegen. Na verloop van tijd kan dit proces je ongevoelig maken voor traumatische herinneringen en gedachten.
Hoewel er binnen de medische gemeenschap enige discussie is over het gebruik ervan, beveelt de American Psychological Association het voorwaardelijk aan voor PTSS. Dit betekent dat ze het aanbevelen, maar vanwege onvoldoende bewijs is aanvullende informatie nodig.
Medicatie
Medicijnen die traditioneel worden gebruikt om depressie te behandelen, kunnen ook helpen bij de symptomen van CPTSD. Ze werken meestal het best in combinatie met een andere vorm van behandeling, zoals CGT. Veel voorkomende antidepressiva die voor CPTSD worden gebruikt, kunnen zijn:
- sertraline (Zoloft)
- paroxetine (Paxil)
- fluoxetine (Prozac)
Hoewel sommige mensen baat hebben bij het langdurig gebruik van deze medicijnen, hoeft u ze misschien maar voor een korte periode te gebruiken terwijl u nieuwe copingstrategieën leert.
Waar kan ik ondersteuning vinden?
Het hebben van een onderkende aandoening zoals CPTSD kan isolerend zijn. Als je het gevoel hebt dat je wat extra ondersteuning nodig hebt, heeft het National Center for PTSD verschillende bronnen, waaronder een PTSD-coachingapp voor je telefoon. Hoewel veel van deze bronnen zijn gericht op mensen met PTSS, vindt u ze misschien nog steeds nuttig voor veel van uw symptomen.
De non-profitorganisatie Out of the Storm heeft ook veel online bronnen, waaronder een forum, informatiebladen en boekaanbevelingen, specifiek voor CPTSD.
Voorgestelde leest
- "The Body Keeps Score" wordt beschouwd als een must read voor iedereen die herstellende is van een trauma.
- "The Complex PTSD Workbook" bevat oefeningen en voorbeelden die zijn ontworpen om u in staat te stellen uw fysieke en mentale gezondheid onder controle te krijgen.
- "Complexe PTSS: van overleven tot gedijen" is een geweldige bron voor het afbreken van complexe psychologische concepten die verband houden met trauma. Bovendien is de auteur een gediplomeerde psychotherapeut die toevallig CPTSD heeft.
Leven met CPTSD
CPTSD is een ernstige psychische aandoening die enige tijd nodig heeft om te behandelen, en voor veel mensen is het een levenslange aandoening. Een combinatie van therapie en medicatie kan u echter helpen uw symptomen onder controle te houden en uw kwaliteit van leven aanzienlijk te verbeteren.
Als het starten van de behandeling overweldigend klinkt, overweeg dan om eerst lid te worden van een steungroep - persoonlijk of online. Het delen van uw ervaring met mensen in vergelijkbare situaties is vaak de eerste stap op weg naar herstel.
