Waarom hebben oudere volwassenen meer slaap nodig?
Slaapstoornissen komen vrij vaak voor bij oudere volwassenen. Naarmate je ouder wordt, veranderen slaappatronen en gewoonten. Als gevolg hiervan kunt u:
- moeite hebben met inslapen
- slaap minder uren
- vaak 's nachts of vroeg in de ochtend wakker worden
- slaap van minder kwaliteit krijgen
Dit kan gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals een verhoogd risico op vallen en vermoeidheid overdag.
Veel oudere mensen melden problemen om een goede nachtrust te behouden, niet zozeer in slaap vallen. De meeste onderzoeken concluderen dat gedragstherapieën de voorkeur verdienen boven medicijnen, die ongewenste bijwerkingen zoals misselijkheid kunnen hebben.
Praat met uw arts als u of iemand die u kent slaapproblemen heeft. Mogelijk ziet u voordelen van veranderingen in levensstijl of medicatie, afhankelijk van de oorzaak.
Wat veroorzaakt slaapstoornissen bij oudere volwassenen?
Primaire slaapstoornissen
Een primaire slaapstoornis betekent dat er geen andere medische of psychiatrische oorzaak is.
Primaire slaapstoornissen kunnen zijn:
- slapeloosheid of moeite met inslapen, in slaap blijven of rusteloze slaap
- slaapapneu of korte ademhalingsonderbrekingen tijdens de slaap
- rustelozebenensyndroom (RLS), of de overweldigende behoefte om uw benen tijdens de slaap te bewegen
- periodieke bewegingsstoornis van de ledematen of onvrijwillige beweging van de ledematen tijdens de slaap
- slaapstoornissen in het circadiane ritme of een verstoorde slaap-waakcyclus
- REM-gedragsstoornis, of het levendige handelen uit dromen tijdens de slaap
Slapeloosheid is zowel een symptoom als een stoornis. Aandoeningen zoals depressie, angst en dementie kunnen het risico op slaapstoornissen, vooral slapeloosheid, vergroten, volgens een onderzoek bij Nurse Practitioner.
Medische omstandigheden
Een onderzoek naar slaapproblemen bij oudere Singaporezen meldde dat degenen die slaapproblemen hadden, meer kans hadden op bestaande aandoeningen en minder lichamelijk actief waren.
Deze voorwaarden omvatten:
- ziekte van Parkinson
- ziekte van Alzheimer
- chronische pijn zoals artritispijn
- hart-en vaatziekte
- neurologische aandoeningen
- gastro-intestinale aandoeningen
- long- of luchtwegaandoeningen
- slechte blaascontrole
Medicijnen
Veel oudere volwassenen gebruiken medicijnen die de slaap kunnen verstoren. Deze omvatten:
- diuretica voor hoge bloeddruk of glaucoom
- anticholinergica voor mensen met chronische obstructieve longziekte (COPD)
- antihypertensiva voor hoge bloeddruk
- corticosteroïden (prednison) voor reumatoïde artritis
- antidepressiva
- H2-blokkers (Tagamet) voor gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) of maagzweren
- levodopa voor de ziekte van Parkinson
- adrenerge geneesmiddelen voor levensbedreigende aandoeningen zoals astma-aanvallen of hartstilstand
Veel voorkomende stoffen
Cafeïne, alcohol en roken kunnen ook bijdragen aan slaapproblemen.
Hoe worden slaapstoornissen gediagnosticeerd?
Om een diagnose te stellen, zal uw arts naar uw symptomen vragen en een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Dit is om te zoeken naar eventuele onderliggende aandoeningen. Uw arts kan u ook vragen om een of twee weken een slaapdagboek in te vullen om meer te weten te komen over uw slaappatroon.
Als uw arts een primaire slaapstoornis vermoedt, sturen zij u voor een polysomnogram of een slaaponderzoek.
Slaaponderzoek
Een slaaponderzoek wordt meestal 's nachts gedaan in een slaaplaboratorium. Je zou moeten kunnen slapen zoals je thuis normaal zou doen. Een technicus plaatst sensoren op u om uw:
- lichaamsbeweging
- ademen
- snurken of andere geluiden
- hartslag
- hersenactiviteit
Mogelijk hebt u ook een vingerapparaat om de zuurstof in uw bloed te meten.
De technicus kijkt door een videocamera in de kamer. Je kunt met ze praten als je hulp nodig hebt. Tijdens uw slaap registreren de apparaten uw informatie continu in een grafiek. Uw arts zal dit gebruiken om vast te stellen of u een slaapstoornis heeft.
Hoe therapie slaapstoornissen helpt
Voor oudere volwassenen wordt aanbevolen om eerst niet-farmaceutische behandelingen zoals gedragstherapie te gebruiken. Dit komt omdat oudere volwassenen de neiging hebben om al meerdere medicijnen in te nemen.
Therapie kan gedurende zes weken of langer plaatsvinden en omvat slaapeducatie, stimulusbeheersing en tijd in bedbeperkingen.
Een gerandomiseerde gecontroleerde studie toonde aan dat cognitieve gedragstherapie (CGT) de slaapkwaliteit voor mensen met slapeloosheid grotendeels verbeterde. De studie suggereert dat CGT effectiever is omdat het helpt om de kwaliteit van de slaap te verbeteren dan de overgang naar slapen.
Je kunt goede slaapgewoonten ontwikkelen door:
- elke dag op hetzelfde tijdstip naar bed gaan en wakker worden
- het bed alleen gebruiken voor slaap en seks, niet voor andere activiteiten zoals werk
- rustige activiteiten doen, zoals lezen, voor het slapengaan
- het vermijden van felle lichten voor het slapengaan
- een rustgevende en comfortabele slaapkameromgeving behouden
- dutjes vermijden
Als u moeite heeft om binnen 20 minuten in slaap te vallen, kunt u proberen op te staan en iets te doen voordat u weer naar bed gaat. Slaap dwingen kan het inslapen moeilijker maken.
Een studie over het omgaan met slaapstoornissen bij oudere volwassenen suggereert ook:
- beperkende vloeistof voor het slapengaan
- cafeïne en alcohol vermijden
- drie tot vier uur voor het slapen gaan eten
- regelmatig sporten, maar niet vlak voor het slapengaan
- een warm bad nemen om te ontspannen
Als deze veranderingen niet voldoende zijn, kan uw arts medicatie aanbevelen. Lees verder voor meer informatie over slaappillen en andere medische behandelingen.
Welke medicijnen helpen bij slaapstoornissen?
Als u onderliggende ziekten heeft die uw slaap verstoren, kan uw arts medicijnen voorschrijven. Medicatie mag goede slaapgewoonten niet vervangen.
Melatonine
Melatonine, een synthetisch hormoon, helpt de slaap sneller te induceren en herstelt je slaap-waakcyclus. De Mayo Clinic beveelt 0,1 tot 5 milligram twee uur voor het slapengaan gedurende enkele maanden aan als u slapeloosheid heeft. Maar melatonine verbetert de slaapkwaliteit niet.
Slaappillen en bijwerkingen
Slaapmedicatie kan de symptomen van uw slaapstoornis helpen verlichten, vooral als aanvulling op goede slaapgewoonten. Afhankelijk van de oorzaak van uw slapeloosheid kan uw arts u misschien aanbevelen welke medicijnen voor u het beste werken en hoe lang u ze moet gebruiken.
Het wordt aanbevolen om alleen op korte termijn slaappillen in te nemen. Dit betekent minder dan twee tot drie weken voor benzodiazepinegeneesmiddelen zoals Triazolam en slechts zes tot acht weken voor niet-benzodiazepinegeneesmiddelen (Z-medicijnen) zoals zolpidem of Ambien.
Slaappillen:
- zijn goed voor kortdurend gebruik om de slaapcyclus te resetten
- zijn nuttig voor een goede nachtrust
- kan met de juiste zorg minimale ontwenningsverschijnselen hebben
Slaappillen:
- kan het risico op vallen vergroten
- kan slaapgerelateerde activiteiten veroorzaken, zoals slaaprijden
- afhankelijkheid kan optreden bij langdurig gebruik
Langdurig gebruik van slaappillen kan complicaties veroorzaken, vooral bij oudere volwassenen. Andere veel voorkomende bijwerkingen van benzodiazepines en Z-medicijnen zijn:
- hoofdpijn
- duizeligheid
- misselijkheid
- vermoeidheid
- slaperigheid
Tijdens het gebruik van slaappillen moet u geen alcohol drinken.
Andere medische behandelingen
Andere medische behandelingen zijn onder meer:
- apparaat voor continue positieve luchtwegdruk (CPAP) om slaapapneu te behandelen
- antidepressiva om slapeloosheid te behandelen
- dopamine-middelen voor rustelozebenensyndroom en periodieke bewegingsstoornis van ledematen
- ijzervervangende therapie voor rusteloze beenklachten
Slaapremedies zijn onder meer vrij verkrijgbare antihistaminica (OTC), die slaperigheid veroorzaken. Maar tolerantie voor antihistaminica kan binnen drie dagen worden opgebouwd.
Praat met uw arts voordat u OTC-medicijnen inneemt. Ze kunnen een negatief effect hebben op medicijnen die u al gebruikt.
Wat je nu kunt doen
Bij oudere volwassenen kunnen aanhoudende slaapstoornissen leiden tot grotere zorgen, zoals depressie en het risico op vallen. Als slaapkwaliteit het belangrijkste probleem is, kunnen gedragstherapieën mogelijk gunstiger zijn. Dit betekent het ontwikkelen van goede slaapgewoonten door slaapvoorlichting, stimulusbeheersing en tijd in bedbeperkingen. Wijzigingen kunnen tot zes weken of langer duren.
Als gedragstherapieën niet werken, kan uw arts medicijnen of andere behandelingen voorschrijven. Maar slaapmedicatie is geen langetermijnoplossing. Je zult merken dat de beste manier om een goede nachtrust te krijgen, is om controle te krijgen over je slaapgewoonten.
