Dysesthesie is een vorm van chronische pijn veroorzaakt door het centrale zenuwstelsel (CZS). Het wordt vaak geassocieerd met multiple sclerose (MS), een ziekte die schade aan het CZS veroorzaakt.
Pijn komt niet altijd aan de orde bij het praten over MS, maar het is eigenlijk een veel voorkomend symptoom.
Bij dysesthesie gaat het vaak om sensaties zoals branden, elektrische schokken of een algemene verkrapping rond het lichaam. Het komt meestal voor in de benen, voeten, armen en handen, maar kan elk deel van het lichaam aantasten.
Soorten
De soorten dysesthesie omvatten hoofdhuid, huid en occlusaal.
Hoofdhuiddysesthesie
Hoofdhuiddysesthesie, ook wel brandend hoofdhuidsyndroom genoemd, houdt pijn, branderigheid, prikken of jeuk op of onder de hoofdhuid in. Er is meestal geen uitslag, schilfering of andere zichtbare irritatie.
Een onderzoek uit 2013 suggereert dat hoofdhuiddysesthesie mogelijk verband houdt met cervicale wervelkolomziekte.
Cutane dysesthesie
Cutane dysesthesie wordt gekenmerkt door een onaangenaam gevoel bij het aanraken van uw huid.
De symptomen, die kunnen variëren van lichte tintelingen tot hevige pijn, kunnen worden veroorzaakt door alles, van kleding tot een zacht briesje.
Occlusale dysesthesie
Occlusale dysesthesie (OD), ook wel fantoombeet syndroom genoemd, is ongemak in de mond bij het bijten, meestal zonder duidelijke oorzaak.
Hoewel aanvankelijk werd aangenomen dat OD een psychologische aandoening was, suggereert een casusrapport uit 2017 dat het kan worden geassocieerd met een aandoening waarbij de tanden van de onder- en bovenkaak niet zijn uitgelijnd, wat resulteert in een onevenwichtige beet.
Dysesthesie vs. paresthesie vs. hyperalgesie
Het is gemakkelijk om dysesthesie te verwarren met paresthesie of hyperalgesie, die beide ook bij MS kunnen voorkomen.
Paresthesie beschrijft zintuiglijke symptomen zoals gevoelloosheid en tintelingen, 'kruipen van de huid' of dat 'tintelend' gevoel. Het is storend en ongemakkelijk, maar wordt over het algemeen niet als pijnlijk beschouwd.
Hyperalgesie is een verhoogde gevoeligheid voor pijnlijke prikkels.
Dysesthesie is ernstiger dan paresthesie en heeft geen duidelijke prikkels.
Symptomen
Dysesthesie kan onderbroken of continu zijn. De sensaties kunnen mild tot intens zijn en kunnen zijn:
- pijn of kloppend
- huid kruipt
- brandend of stekend gevoel
- pijn schieten, steken of scheuren
- elektrische schokachtige sensaties
Oorzaken
De pijn en vreemde gewaarwordingen geassocieerd met dysesthesie kunnen te wijten zijn aan sensorische zenuwbeschadiging. De verkeerde signalen van uw zenuwen kunnen ervoor zorgen dat uw hersenen vreemde gewaarwordingen stimuleren.
U kunt bijvoorbeeld pijnlijke gevoelens in uw been hebben, ook al is er niets mis met uw been. Het is een communicatieprobleem tussen je hersenen en de zenuwen in je been, wat een pijnreactie stimuleert. En de pijn is heel reëel.
Behandeling
Als je brandt of jeukt, kun je meestal naar actuele behandelingen grijpen. Maar omdat er geen echt probleem is met uw huid of hoofdhuid, helpt dat niet bij dysesthesie.
Behandeling is voor iedereen anders. Het kan wat vallen en opstaan kosten om de beste oplossing voor u te vinden.
Vrij verkrijgbare pijnstillers zoals paracetamol (Tylenol) en ibuprofen (Motrin) zijn meestal niet effectief voor de behandeling van neuropathische pijn zoals dysesthesie, volgens de National Multiple Sclerosis Society. Evenmin zijn verdovende middelen of opioïden.
Dysesthesie wordt meestal behandeld met de volgende medicijnen:
- antiseizuurmiddelen, zoals gabapentine (Neurontin), pregabaline (Lyrica), carbamazepine (Tegretol) en fenytoïne (Dilantin), om de zenuwen te kalmeren
- bepaalde antidepressiva, zoals amitriptyline (Elavil), nortriptyline (Pamelor) en desipramine (Norpramin), om de reactie van uw lichaam op pijn te veranderen
- actuele pijnstillende crèmes die lidocaïne of capsaïcine bevatten
- het opioïde tramadol (Ultram, ConZip, Ryzolt), zelden voorgeschreven en meestal alleen voor mensen die hevige pijn ervaren
- het antihistaminicum hydroxyzine (Atarax), voor mensen met MS, om jeuk en branderige gevoelens te verlichten
Uw arts zal u starten met de laagst mogelijke dosis en indien nodig naar boven bijstellen.
Vraag uw arts voordat u met een nieuw medicijn begint naar alle mogelijke bijwerkingen op korte en lange termijn. Om gevaarlijke interacties tussen geneesmiddelen te voorkomen, moet u uw arts informeren over alle medicijnen die u gebruikt.
Zelfs als het te wijten is aan dysesthesie, kan krabben aan uw huid of hoofdhuid de huid breken. Om het gebied te genezen en infectie te voorkomen, heeft u mogelijk een plaatselijke behandeling nodig.
In MS
Meer dan de helft van de mensen met MS ervaart pijn als een significant symptoom. Ongeveer 1 op de 5 mensen met MS die continue pijn melden, beschrijven het als een brandende pijn die vooral hun benen en voeten aantast.
MS veroorzaakt de vorming van littekenweefsel of laesies in de hersenen en de wervelkolom. Deze laesies verstoren signalen tussen de hersenen en de rest van het lichaam.
Een veel voorkomende vorm van dysesthesie die door mensen met MS wordt ervaren, is de MS-knuffel, zo genoemd omdat het voelt alsof je om je borst wordt geperst. Het kan worden omschreven als een beklemmende of ondeugdelijke grip die pijn en beklemming op je borst en ribben veroorzaakt.
Hier zijn enkele andere redenen waarom een persoon met MS vreemde gevoelens of pijn kan hebben:
- spasticiteit (gespannen spieren)
- reactie op de injectieplaats of bijwerkingen van medicatie, waaronder ziektemodificerende geneesmiddelen
- blaasontsteking
Natuurlijk kunnen uw symptomen volledig geen verband houden met MS. Ze kunnen te wijten zijn aan letsel of een andere onderliggende aandoening.
Net als andere symptomen van MS, kan dysesthesie komen en gaan. Het kan ook volledig verdwijnen zonder behandeling. Net als veel andere symptomen van MS, zult u, wanneer u en uw arts de juiste behandeling vinden, minder vaak dysesthesie ervaren.
Verbinding met andere voorwaarden
Dysesthesie is niet uniek voor MS. Onder de andere aandoeningen die het zenuwstelsel aantasten en dysesthesie kunnen veroorzaken, zijn:
- diabetes, als gevolg van zenuwbeschadiging veroorzaakt door chronische hoge glucosespiegels
- Guillain-Barré-syndroom, een zeldzame neurologische aandoening waarbij het immuunsysteem een deel van het perifere zenuwstelsel aanvalt en beschadigt
- Ziekte van Lyme, die neurologische MS-achtige symptomen kan veroorzaken, waaronder jeuk en branderige gevoelens
- HIV, als gevolg van perifere sensorische en motorische zenuwaandoeningen
- gordelroos, wanneer tintelingen en pijn optreden nabij laesies
Natuurlijke remedies
Er zijn steeds meer aanwijzingen dat natuurlijke behandeling van chronische pijn, zoals acupunctuur, hypnose en massage, gunstig kan zijn.
De volgende natuurlijke remedies kunnen de chronische pijn die gepaard gaat met dysesthesie helpen verlichten:
- het aanbrengen van een warm of koud kompres op het getroffen gebied
- compressiekousen, kousen of handschoenen dragen
- het uitvoeren van zachte rekoefeningen
- lotion gebruiken die aloë of calamine bevat
- een bad nemen voor het slapengaan met Epsom-zouten en colloïdale haver
- met bepaalde kruiden, zoals Acorus calamus (zoete vlag), Crocus sativus (saffraan) en Ginkgo biloba
Wanneer moet je naar een dokter?
Aanhoudende dysesthesie kan uw leven op verschillende manieren verstoren, zoals:
- huid- of hoofdhuidirritatie of infectie door krassen of wrijven
- vermoeidheid overdag als gevolg van slechte slaap
- onvermogen om dagelijkse taken uit te voeren
- isolatie van het vermijden van sociale uitjes
- prikkelbaarheid, angst of depressie
Als uw dysesthesiesymptomen uw leven verstoren, moet u uw huisarts of een neuroloog raadplegen. Andere oorzaken van uw pijn moeten worden onderzocht en uitgesloten.
Dysesthesie vereist niet altijd een behandeling. Maar als u hulp zoekt, zijn er verschillende opties om deze te beheren en uw algehele levenskwaliteit te verbeteren.
