Het kan moeilijk zijn voor iemand met ADHD om op te letten in saaie lezingen, lang gefocust te blijven op een bepaald onderwerp of stil te zitten als ze gewoon willen opstaan en gaan. Mensen met ADHD worden vaak gezien als degenen die uit het raam staren en dagdromen over wat er buiten is. Het kan soms aanvoelen alsof de structuur van de beschaafde samenleving te rigide en zittend is voor mensen met hersens die willen gaan, gaan, gaan.
Het is een begrijpelijk gezichtspunt, aangezien 8 miljoen jaar sinds de vroegste menselijke voorouders van apen zijn geëvolueerd, we nomadische mensen zijn geweest, die over de aarde zwierven, wilde dieren achtervolgden en overal naartoe gingen waar voedsel was. Er was altijd iets nieuws te zien en te ontdekken.
Dit klinkt als een ideale omgeving voor iemand met ADHD, en onderzoek kan bewijzen dat hyperactieve jager-verzamelaars inderdaad beter uitgerust waren dan hun leeftijdsgenoten.
ADHD en jager-verzamelaars
Een studie uitgevoerd aan de Northwestern University in 2008 onderzocht twee tribale groepen in Kenia. Een van de stammen was nog nomadisch, terwijl de andere zich in dorpen had gevestigd. De onderzoekers konden leden van de stammen identificeren die ADHD-eigenschappen vertoonden.
In het bijzonder onderzochten ze de DRD4 7R, een genetische variant die volgens onderzoekers verband houdt met het zoeken naar nieuwigheden, meer verlangen naar voedsel en drugs en ADHD-symptomen.
Uit onderzoek bleek dat leden van de nomadische stam met ADHD - degenen die nog op jacht moesten naar voedsel - beter werden gevoed dan mensen zonder ADHD. Ook hadden degenen met dezelfde genetische variant in het gevestigde dorp meer problemen in de klas, een belangrijke indicator van ADHD in de beschaafde samenleving.
De onderzoekers merkten ook op dat onvoorspelbaar gedrag - een kenmerk van ADHD - nuttig zou kunnen zijn geweest bij het beschermen van onze voorouders tegen invallen van vee, overvallen en meer. Zou je tenslotte iemand willen uitdagen als je geen idee had wat hij of zij zou kunnen doen?
In wezen zorgen de eigenschappen die verband houden met ADHD voor betere jagers-verzamelaars en slechtere kolonisten.
Tot ongeveer 10.000 jaar geleden, met de komst van de landbouw, moesten alle mensen jagen en verzamelen om te overleven. Tegenwoordig hoeven de meeste mensen zich geen zorgen te maken over het vinden van voedsel. In plaats daarvan is het voor het grootste deel van de wereld een leven van klaslokalen, banen en tal van andere plaatsen met gestructureerde gedragscodes.
In evolutionaire termen waren jager-verzamelaars generalisten, omdat ze moesten weten hoe ze van alles een beetje moesten doen om te overleven. Deze informatie werd niet doorgegeven in de klas van 8.00 uur tot 15.00 uur. Het werd van ouder op kind overgedragen door middel van spel, observatie en informele instructie.
ADHD, evolutie en moderne scholen
Kinderen met ADHD leren snel dat de wereld voor hen niet zal veranderen. Ze krijgen vaak medicijnen om het weerbarstige en afleidende gedrag dat problemen op school kan veroorzaken, te beteugelen.
Dan Eisenberg, die de Northwestern-studie leidde, schreef mee aan een artikel in San Francisco Medicine waarin stond dat mensen met ADHD, met een beter begrip van onze evolutionaire erfenis, belangen kunnen nastreven die beter zijn voor hen en de samenleving.
"Kinderen en volwassenen met ADHD worden vaak doen geloven dat hun ADHD strikt een handicap is", aldus het artikel. "In plaats van te begrijpen dat hun ADHD een kracht kan zijn, krijgen ze vaak de boodschap dat het een fout is die met medicatie moet worden opgelost."
Peter Gray, PhD, een onderzoeksprofessor in de psychologie aan het Boston College, betoogt in een artikel voor Psychology Today dat ADHD op een basisniveau niet past bij de omstandigheden van het moderne onderwijs.
“Vanuit evolutionair perspectief is school een abnormale omgeving. Niets zoals het ooit heeft bestaan in de lange loop van de evolutie waarin we onze menselijke natuur hebben verworven, 'schreef Gray. “School is een plek waar van kinderen wordt verwacht dat ze het grootste deel van hun tijd rustig in stoelen zitten, luisteren naar een leraar die praat over dingen die hen niet bijzonder interesseren, lezen wat hen wordt verteld te lezen, schrijven wat hun wordt verteld te schrijven, en opgeslagen informatie teruggeven aan tests."
Tot voor kort in de menselijke evolutie namen kinderen de leiding over hun eigen onderwijs door naar anderen te kijken, vragen te stellen, te leren door te doen, enzovoort. De structuur van moderne scholen, stelt Gray, is de reden waarom veel kinderen tegenwoordig moeite hebben zich aan te passen aan sociale verwachtingen.
Gray stelt dat er genoeg anekdotisch bewijs is om te suggereren dat als kinderen de vrijheid krijgen om te leren hoe ze het beste doen - in plaats van gedwongen te worden zich aan te passen aan de normen van de klas - ze geen medicatie meer nodig hebben en hun ADHD-eigenschappen kunnen gebruiken om meer te leven gezond en productief leven.
Het is tenslotte hoe we hier zijn gekomen.
