Wat is het tumorlysissyndroom?
Het doel van kankerbehandeling is het vernietigen van tumoren. Wanneer kankertumoren zeer snel afbreken, moeten uw nieren extra hard werken om alle stoffen die in die tumoren zaten te verwijderen. Als ze het niet bij kunnen houden, kunt u iets ontwikkelen dat tumorlysissyndroom (TLS) wordt genoemd.
Dit syndroom komt het meest voor bij mensen met bloedgerelateerde kankers, waaronder sommige leukemieën en lymfomen. Het gebeurt over het algemeen binnen een paar uur tot enkele dagen na een eerste chemotherapiebehandeling.
TLS is ongebruikelijk, maar kan snel levensbedreigend worden. Het is belangrijk om te weten hoe u het kunt herkennen, zodat u onmiddellijk een behandeling kunt zoeken.
Wat zijn de symptomen?
TLS verhoogt de hoeveelheid van verschillende stoffen in uw bloed, wat een reeks symptomen kan veroorzaken.
Deze stoffen zijn onder meer:
- Kalium. Een hoog kaliumgehalte kan leiden tot neurologische veranderingen en hartproblemen.
- Urinezuur. Overmatig urinezuur (hyperurikemie) kan nierstenen en nierschade veroorzaken. U kunt ook urinezuurafzettingen in uw gewrichten ontwikkelen, wat een pijnlijke aandoening veroorzaakt die lijkt op jicht.
- Fosfaat. Een opeenhoping van fosfaat kan leiden tot nierfalen.
- Calcium. Te veel fosfaat kan er ook voor zorgen dat het calciumgehalte daalt, wat mogelijk kan leiden tot acuut nierfalen.
Hoewel de symptomen van TLS in het begin meestal mild zijn, kunt u als gevolg van de opbouw van de stoffen in uw bloed:
- rusteloosheid, prikkelbaarheid
- zwakte, vermoeidheid
- gevoelloosheid, tintelingen
- misselijkheid, braken
- diarree
- spierkrampen
- gewrichtspijn
- verminderd plassen, troebele urine
Indien onbehandeld, kan TLS uiteindelijk leiden tot ernstigere symptomen, waaronder:
- verlies van spiercontrole
- hartritmestoornissen
- toevallen
- hallucinaties, delier
Waarom gebeurt het?
Hoewel TLS soms vanzelf optreedt vóór de behandeling van kanker., Is dit zeer zeldzaam. In de meeste gevallen gebeurt dit kort nadat de chemotherapie is begonnen.
Chemotherapie omvat medicijnen die zijn ontworpen om tumoren aan te vallen. Als tumoren afbreken, geven ze hun inhoud af aan de bloedbaan. Meestal kunnen uw nieren deze stoffen zonder problemen filteren.
Soms breken tumoren echter sneller af dan uw nieren aankunnen. Dit maakt het voor uw nieren moeilijker om de inhoud van de tumor uit uw bloed te filteren.
Meestal gebeurt dit kort na uw eerste chemotherapiebehandeling, wanneer in relatief korte tijd een groot aantal kankercellen wordt vernietigd. Het kan ook later in de behandeling gebeuren.
Naast chemotherapie is TLS ook gekoppeld aan:
- bestralingstherapie
- hormoontherapie
- biologische therapie
- behandeling met corticosteroïden
Zijn er risicofactoren?
Er zijn verschillende dingen die uw risico op het ontwikkelen van TLS kunnen verhogen, waaronder het type kanker dat u heeft. Kankers die vaak worden geassocieerd met TLS zijn onder meer:
- leukemie
- non-Hodgkin-lymfoom
- myeloproliferatieve neoplasmata, zoals myelofibrose
- blastomen in de lever of hersenen
- kankers die de nierfunctie beïnvloeden vóór de behandeling
Andere mogelijke risicofactoren zijn onder meer:
- grote tumorgrootte
- slechte nierfunctie
- snelgroeiende tumoren
- bepaalde chemotherapie-medicijnen, waaronder cisplatine, cytarabine, etoposide en paclitaxel
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Als u chemotherapie ondergaat en risicofactoren heeft voor TLS, zal uw arts binnen 24 uur onmiddellijk na uw eerste behandeling regelmatig bloed- en urinetests uitvoeren. Hierdoor kunnen ze controleren op tekenen dat uw nieren niet alles eruit filteren.
De soorten tests die ze gebruiken, zijn onder meer:
- bloed Urea stikstof
- calcium
- volledig aantal bloedcellen
- creatinine
- lactaatdehydrogenase
- fosfor
- serumelektrolyten
- urinezuur
Er zijn twee sets criteria die artsen kunnen gebruiken om TLS te diagnosticeren:
- Cairo-Bishop-criteria. Bloedonderzoek moet een verhoging van het gehalte aan bepaalde stoffen met ten minste 25 procent aantonen.
- Howard criteria. Laboratoriumresultaten moeten binnen een periode van 24 uur twee of meer ongebruikelijke metingen laten zien.
Hoe wordt het behandeld?
Om TLS te behandelen, zal uw arts waarschijnlijk beginnen met u een aantal intraveneuze (IV) vloeistoffen te geven, terwijl hij controleert hoe vaak u plast. Als u niet genoeg urine produceert, kan uw arts u ook diuretica geven.
Andere medicijnen die u mogelijk nodig heeft, zijn onder meer:
- allopurinol (Aloprim, Lopurin, Zyloprim) om te voorkomen dat uw lichaam urinezuur aanmaakt
- rasburicase (Elitek, Fasturtec) om urinezuur af te breken
- natriumbicarbonaat of acetazolamide (Diamox Sequels) om te voorkomen dat urinezuur kristallen vormt
Er zijn ook twee nieuwere soorten medicijnen die ook kunnen helpen:
- orale kinaseremmers, zoals ibrutinib (Imbruvica) en idelalisib (Zydelig)
- B-cellymfoom-2-eiwitremmers, zoals venetoclax (Venclexta)
Als vloeistoffen en medicijnen niet helpen of als uw nierfunctie blijft afnemen, heeft u mogelijk nierdialyse nodig. Dit is een soort behandeling die helpt om afval, inclusief dat van vernietigde tumoren, uit uw bloed te verwijderen.
Is het te voorkomen?
Niet iedereen die chemotherapie ondergaat, ontwikkelt TLS. Bovendien hebben artsen belangrijke risicofactoren duidelijk geïdentificeerd en weten ze meestal wie een hoger risico heeft.
Als u een van de risicofactoren heeft, kan uw arts besluiten om u twee dagen voor uw eerste chemotherapiebehandeling te beginnen met het toedienen van extra IV-vloeistoffen. Ze zullen uw urineproductie de komende twee dagen controleren en u een diureticum geven als u niet genoeg produceert.
U kunt ook tegelijkertijd met allopurinol beginnen om te voorkomen dat uw lichaam urinezuur aanmaakt.
Deze maatregelen kunnen twee of drie dagen na de chemotherapie-sessie doorgaan, maar het kan zijn dat uw arts de rest van uw behandeling uw bloed en urine blijft controleren.
Wat zijn de vooruitzichten?
Het algehele risico om TLS te ontwikkelen is laag. Wanneer mensen het echter ontwikkelen, kan het ernstige complicaties veroorzaken, waaronder de dood. Als u met de behandeling van kanker moet beginnen, vraag dan naar uw TLS-risicofactoren en of uw arts een preventieve behandeling aanbeveelt.
U moet er ook voor zorgen dat u op de hoogte bent van alle symptomen, zodat u kunt beginnen met de behandeling zodra u ze opmerkt.
