Wat is darmkanker?
Darmkanker is een vorm van kanker die voorkomt in de dikke darm (dikke darm) en het rectum. Darmkanker begint vaak als niet-kankerachtige poliepen, dit zijn klompjes cellen die in sommige gevallen kanker kunnen worden.
Volgens de American Society of Clinical Oncology (ASCO) is dikkedarmkanker de op twee na meest gediagnosticeerde kanker. Het is de derde belangrijkste doodsoorzaak in de Verenigde Staten.
Screenings en vroege detectie van dikkedarmkanker kunnen uw kansen op het overleven van dit type kanker vergroten.
Wat veroorzaakt darmkanker ?
De meeste gevallen van colorectale kanker beginnen als een type poliep, een adenoom genaamd. Deze poliepen zijn niet-kankerachtig, maar kunnen kanker worden.
In veel gevallen weten artsen niet wat de poliepen veroorzaakt of waardoor ze kanker worden. Er zijn echter genen die het risico op darmkanker kunnen verhogen. Deze genen veroorzaken een klein percentage van colorectale kankers, maar verhogen het risico aanzienlijk.
Genetische aandoeningen die uw risico op darmkanker verhogen, zijn onder meer:
Familiale adenomateuze polyposis
Mensen met familiaire adenomateuze polyposis (FAP) ontwikkelen honderden tot duizenden poliepen in hun dikke darm en rectum. Poliepen kunnen al in de tienerjaren van iemand beginnen te ontwikkelen en worden kanker als ze niet worden verwijderd. Het aantal poliepen neemt over het algemeen toe met de leeftijd en de gemiddelde leeftijd bij het ontstaan van colorectale kanker is 39.
Er is ook een type FAP genaamd verzwakte FAP, waarbij poliepen zich pas later ontwikkelen. De gemiddelde leeftijd waarop colorectale kanker begint bij mensen met deze vorm van FAP is 55. Zowel klassieke als verzwakte FAP worden veroorzaakt door mutaties op het APC-gen.
Een derde type FAP is autosomaal recessieve familiaire adenomateuze polyposis, een mildere vorm. Mensen met dit formulier ontwikkelen minder poliepen. Het wordt veroorzaakt door een andere genetische mutatie dan andere soorten FAP.
Lynch-syndroom
Lynch-syndroom verhoogt uw risico op colorectale kanker, evenals endometrium-, ovarium-, maag-, urineweg-, hersen- en alvleesklierkanker. Naar schatting 3 procent van de karteldarmkanker wordt veroorzaakt door het Lynch-syndroom.
Mensen met het Lynch-syndroom ontwikkelen vaak darmkanker vóór de leeftijd van 50 jaar. Ze kunnen een familiegeschiedenis hebben met veel mensen die kanker hadden, vooral darmkanker. Het Lynch-syndroom wordt veroorzaakt door een dominante genmutatie, wat betekent dat u de mutatie alleen van één ouder hoeft te erven om de aandoening te ontwikkelen.
MYH-geassocieerde polyposis
MYH-geassocieerde polyposis veroorzaakte poliepen in de dikke darm en het rectum, vergelijkbaar met de mildere vorm van FAP. Het is een recessieve eigenschap, wat betekent dat je een mutatie in het MYH-gen van beide ouders moet erven om MYH-geassocieerde polyposis te ontwikkelen. Onderzoek naar deze aandoening bevindt zich nog in de beginfase, maar suggereert dat het het risico op colorectale kanker aanzienlijk kan verhogen.
Er is ook een type erfelijke darmkanker, het hyperplastische polyposis-syndroom. Het veroorzaakt hyperplastische poliepen, die meestal goedaardig zijn, maar ook het risico op colorectale kanker aanzienlijk vergroten. Onderzoek bevindt zich in een vroeg stadium en op dit moment is er geen bekend gen geassocieerd met dit syndroom.
Wat kan uw risico op het ontwikkelen van darmkanker vergroten?
Leefstijlfactoren, waaronder gewicht, dieet en lichaamsbeweging, kunnen uw risico op het ontwikkelen van dikkedarmkanker vergroten. Leeftijd is ook een risicofactor.
Eetpatroon
Van verschillende componenten van een westers dieet is aangetoond dat ze uw risico op dikkedarmkanker verhogen. Met name diëten met veel vet en weinig vezels worden geassocieerd met een verhoogd risico op darmkanker.
Van rood en verwerkt vlees is aangetoond dat het het risico op colorectale kanker verhoogt. Door het vlees op hoge temperaturen te koken, kan het risico nog groter worden.
Vezelrijk voedsel - inclusief fruit, groenten en granen - kan het risico op darmkanker verminderen. Veel van deze voedingsmiddelen zijn ook rijk aan vitamine B, wat ook het risico op colorectale kanker kan verminderen.
Inactiviteit
Darmkanker is een van de vele ziekten waarbij regelmatig sporten uw risico kan verkleinen. Het American Institute of Cancer Research beveelt 2,5 uur matige lichaamsbeweging per week aan.
Regelmatige lichaamsbeweging na een diagnose van colorectale kanker kan ook de overlevingskansen verbeteren. Het kan ook het risico op herhaling verminderen.
Alcohol gebruik
Het verminderen van alcoholgebruik kan het risico op het ontwikkelen van dikkedarmkanker (en andere vormen van kanker) verminderen.
Roken
Mensen die roken hebben een verhoogd risico op darmkanker.
Leeftijd
Darmkanker is zeldzaam bij mensen onder de 50 jaar die geen genetische aandoening hebben. Het risico neemt toe naarmate je ouder wordt.
Gewicht
Zwaarlijvigheid wordt geassocieerd met een hoger risico op darmkanker, vooral bij mannen.
Chronische inflammatoire aandoeningen
Mensen met chronische ontstekingsaandoeningen die hun dikke darm aantasten, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, kunnen een verhoogd risico op darmkanker hebben.
Hoe kun je darmkanker voorkomen?
Om uw risico op het ontwikkelen van darmkanker te verminderen:
- Laat u regelmatig screenen als u ouder bent dan 50 jaar of met een verhoogd risico.
- Eet een dieet dat rijk is aan fruit, groenten en volle granen. Het eten van een grote verscheidenheid aan deze voedingsmiddelen kan uw risico nog verder verminderen.
- Haal het meeste van je eiwitten uit gevogelte, vis of peulvruchten in plaats van rood of verwerkt vlees.
- Rook niet.
- Drink met mate alcohol.
- Zorg voor een gezond gewicht.
- Train regelmatig (minimaal 30 minuten 5 dagen per week).
Het belang van vroege diagnose
Veel mensen met vroege darmkanker hebben geen symptomen. Daarom is het belangrijk om regelmatig te worden gescreend als je ouder bent dan 50 jaar of een verhoogd risico loopt. Er zijn verschillende tests die artsen kunnen helpen bij het screenen en diagnosticeren van dikkedarmkanker.
Bereik
Uw arts kan een scoop gebruiken - een camera op een dunne, flexibele buis om naar uw dikke darm en rectum te kijken. Er zijn twee soorten:
- Colonoscopieën. Iedereen die tussen de 50 en 75 jaar oud is en een normaal risico loopt op colorectale kanker, moet elke tien jaar een colonoscopie ondergaan. Met colonoscopieën kan uw arts uw hele dikke darm zien en poliepen en sommige kankers verwijderen. Het wordt indien nodig ook gebruikt als vervolg op andere tests.
- Sigmoidoscopie. Dit gebruikt een korter bereik dan een colonoscopie en laat artsen uw rectum en het onderste derde deel van uw dikke darm bekijken. Als u ervoor kiest om een sigmoïdoscopie te laten uitvoeren voor screening, moet dit elke vijf jaar worden gedaan, of elke tien jaar als u elk jaar een fecale immunochemische test krijgt.
Ontlastingstests
Naast scopes zijn er tests die naar uw ontlasting kijken voor tekenen van colorectale kanker. Deze omvatten:
- Op Guaiac gebaseerde fecaal occult bloedonderzoek (gFOBT). Gebruikt een chemische stof om bloed in uw ontlasting te detecteren. U krijgt een kit van uw arts, haalt de ontlasting thuis op en stuurt de kit vervolgens terug voor analyse.
- Fecale immunochemische test (FIT). Vergelijkbaar met een gFOBT, maar gebruikt antilichamen om bloed in ontlasting te detecteren.
- FIT-DNA-test. Combineert de FIT met een test voor veranderd DNA in je ontlasting.
Wat zijn de symptomen van darmkanker?
Symptomen van colorectale kanker zijn onder meer:
- rectale bloeding of bloed in uw ontlasting
- onverklaarbaar gewichtsverlies
- diarree, obstipatie of andere darmveranderingen die minstens vier weken aanhouden
- langdurig buikongemak of pijn, zoals krampen
- zwakte en vermoeidheid
- tederheid in uw onderbuik
De afhaalmaaltijd
Sommige gevallen van colorectale kanker zijn te wijten aan genetische factoren, maar in veel andere gevallen kennen artsen de oorzaak niet. En omdat colorectale kanker in een vroeg stadium vaak geen symptomen veroorzaakt, is vroege detectie essentieel. Bij vroegtijdige detectie kan colorectale kanker behandelbaar en geneesbaar zijn.
