Aanpassingsstoornissen begrijpen
Aanpassingsstoornissen zijn een groep aandoeningen die kunnen optreden wanneer u moeite heeft met een stressvolle levensgebeurtenis. Deze kunnen de dood van een geliefde omvatten, relatieproblemen of ontslagen worden van het werk. Terwijl iedereen stress tegenkomt, hebben sommige mensen moeite met het omgaan met bepaalde stressoren.
Het onvermogen om zich aan te passen aan de stressvolle gebeurtenis kan een of meer ernstige psychische symptomen en soms zelfs fysieke symptomen veroorzaken. Er zijn zes soorten aanpassingsstoornissen, elk type met verschillende symptomen en tekenen.
Aanpassingsstoornissen kunnen zowel volwassenen als kinderen treffen.
Deze aandoeningen worden behandeld met therapie, medicatie of een combinatie van beide. Met hulp kun je meestal snel herstellen van een aanpassingsstoornis. De stoornis duurt meestal niet langer dan zes maanden, tenzij de stressor aanhoudt.
De symptomen van aanpassingsstoornis herkennen
De mentale en fysieke symptomen die gepaard gaan met aanpassingsstoornissen treden meestal op tijdens of onmiddellijk nadat u een stressvolle gebeurtenis heeft ervaren. Hoewel de aandoening niet langer dan zes maanden duurt, kunnen uw symptomen aanhouden als de stressfactor niet wordt verwijderd. Sommige mensen hebben maar één symptoom. Anderen kunnen veel symptomen ervaren.
De mentale symptomen van aanpassingsstoornissen kunnen zijn:
- rebelse of impulsieve acties
- angst
- gevoelens van verdriet, hopeloosheid of vastzitten
- huilen
- teruggetrokken houding
- gebrek aan concentratie
- verlies van eigenwaarde
- zelfmoordgedachten
Er is één type aanpassingsstoornis die zowel met fysieke symptomen als met psychologische symptomen wordt geassocieerd. Deze fysieke symptomen kunnen zijn:
- slapeloosheid
- spiertrekkingen of beven
- vermoeidheid
- pijn of pijn in het lichaam
- indigestie
Soorten aanpassingsstoornis
Hieronder volgen de zes soorten aanpassingsstoornissen en hun symptomen:
Aanpassingsstoornis met depressieve stemming
Mensen met dit type aanpassingsstoornis hebben de neiging gevoelens van verdriet en hopeloosheid te ervaren. Het wordt ook geassocieerd met huilen. Mogelijk merkt u ook dat u niet langer geniet van activiteiten die u voorheen deed.
Aanpassingsstoornis met angst
Symptomen die verband houden met aanpassingsstoornis met angst zijn onder meer overweldigd, angstig en bezorgd. Mensen met deze aandoening kunnen ook problemen hebben met concentratie en geheugen.
Voor kinderen wordt deze diagnose meestal geassocieerd met verlatingsangst van ouders en geliefden.
Aanpassingsstoornis met gemengde angst en depressieve stemming
Mensen met dit soort aanpassingsstoornissen ervaren zowel depressie als angst.
Aanpassingsstoornis met gedragsstoornis
Symptomen van dit type aanpassingsstoornis hebben voornamelijk betrekking op gedragsproblemen zoals roekeloos autorijden of gevechten beginnen.
Tieners met deze aandoening kunnen eigendommen stelen of vernielen. Ze kunnen ook school missen.
Aanpassingsstoornis met gemengde verstoring van emoties en gedrag
Symptomen die verband houden met dit type aanpassingsstoornis zijn onder meer depressie, angst en gedragsproblemen.
Aanpassingsstoornis niet gespecificeerd
Degenen met de diagnose niet-gespecificeerde aanpassingsstoornis hebben symptomen die niet geassocieerd zijn met de andere soorten aanpassingsstoornis. Deze omvatten vaak fysieke symptomen of problemen met vrienden, familie, werk of school.
Wat veroorzaakt aanpassingsstoornissen?
Een verscheidenheid aan stressvolle gebeurtenissen kan een aanpassingsstoornis veroorzaken. Enkele veelvoorkomende oorzaken bij volwassenen zijn:
- overlijden van een familielid of vriend
- relatieproblemen of echtscheiding
- ingrijpende levensveranderingen
- ziekte of een gezondheidsprobleem (bij jou of iemand met wie je in de buurt bent)
- verhuizen naar een nieuw huis of een nieuwe plek
- plotselinge rampen
- geldproblemen of angsten
Typische oorzaken bij kinderen en tieners zijn onder meer:
- familiegevechten of problemen
- problemen op school
- angst voor seksualiteit
Wie loopt het risico aanpassingsstoornis te ontwikkelen?
Iedereen kan een aanpassingsstoornis ontwikkelen. Er is geen manier om te zeggen wie uit een groep mensen die dezelfde stressor ervaren er een zal ontwikkelen. Uw sociale vaardigheden en methoden om met andere stressfactoren om te gaan, kunnen bepalen of u al dan niet een aanpassingsstoornis ontwikkelt.
Hoe wordt een aanpassingsstoornis gediagnosticeerd?
Om te worden gediagnosticeerd met een aanpassingsstoornis, moet een persoon aan de volgende criteria voldoen:
- het ervaren van psychologische of gedragssymptomen binnen drie maanden nadat een identificeerbare stressor of stressoren in uw leven zijn opgetreden
- meer stress hebben dan normaal zou zijn als reactie op een specifieke stressfactor, of stress die problemen veroorzaakt met relaties, op school of op het werk, of beide criteria ervaart
- de verbetering van symptomen binnen zes maanden nadat de stressor of stressoren zijn verwijderd
- symptomen die niet het resultaat zijn van een andere diagnose
Hoe wordt aanpassingsstoornis behandeld?
Als u de diagnose van een aanpassingsstoornis krijgt, heeft u waarschijnlijk baat bij een behandeling. Mogelijk hebt u alleen een kortdurende behandeling nodig of moet u deze gedurende een langere periode behandelen. Aanpassingsstoornis wordt meestal behandeld met therapie, medicijnen of een combinatie van beide.
Behandeling
Therapie is de primaire behandeling voor een aanpassingsstoornis. Uw arts of zorgverlener kan u aanraden om een professional in de geestelijke gezondheidszorg te raadplegen. Mogelijk wordt u doorverwezen naar een psycholoog of een psychiatrisch consulent. Als uw arts echter denkt dat uw aandoening medicatie vereist, kan hij u doorverwijzen naar een psychiater of psychiatrisch verpleegkundige.
Als u naar therapie gaat, kunt u mogelijk terugkeren naar een normaal niveau van functioneren. Therapeuten bieden u hun emotionele steun en kunnen u helpen de oorzaak van uw aanpassingsstoornis te begrijpen. Dit kan u helpen vaardigheden te ontwikkelen om toekomstige stressvolle situaties het hoofd te bieden.
Er zijn verschillende soorten therapieën die worden gebruikt om aanpassingsstoornissen te behandelen. Deze therapieën omvatten:
- psychotherapie (ook wel counseling of gesprekstherapie genoemd)
- crisisinterventie (spoedeisende psychologische zorg)
- familie- en groepstherapieën
- steungroepen die specifiek zijn voor de oorzaak van de aanpassingsstoornis
- cognitieve gedragstherapie of CGT (die zich richt op het oplossen van problemen door het veranderen van onproductief denken en gedrag)
- interpersoonlijke psychotherapie of IPT (kortdurende psychotherapiebehandeling)
Medicatie
Sommige mensen met aanpassingsstoornissen hebben ook baat bij het nemen van medicijnen. Medicijnen worden gebruikt om enkele van de symptomen van aanpassingsstoornissen te verminderen, zoals slapeloosheid, depressie en angst. Deze medicijnen zijn onder meer:
- benzodiazepines, zoals lorazepam (Ativan) en alprazolam (Xanax)
- nonbenzodiazepine anxiolytica, zoals gabapentine (Neurontin)
- SSRI's of SNRI's, zoals sertraline (Zoloft) of venlafaxine (Effexor XR)
Wat zijn de langetermijnvooruitzichten?
De vooruitzichten voor herstel van een aanpassingsstoornis zijn goed als het snel en correct wordt behandeld. Je zou snel moeten herstellen. De stoornis duurt bij de meeste mensen meestal niet langer dan zes maanden.
Aanpassingsstoornissen voorkomen
Er is geen gegarandeerde manier om een aanpassingsstoornis te voorkomen. Leren omgaan en veerkrachtig zijn, kan u echter helpen omgaan met stressfactoren. Veerkrachtig zijn betekent dat je stressfactoren kunt overwinnen. U kunt uw veerkracht vergroten door:
- een sterk netwerk van mensen ontwikkelen om u te ondersteunen
- op zoek naar het positieve of humor in moeilijke situaties
- gezond leven
- een goed gevoel van eigenwaarde opbouwen
Het kan handig zijn om je voor te bereiden op een stressvolle situatie als je weet dat je dit van tevoren moet aanpakken. Positief denken kan helpen. U kunt ook uw arts of therapeut bellen om te bespreken hoe u bijzonder stressvolle situaties het beste kunt aanpakken.
