Wat is een radiologisch geïsoleerd syndroom?
Radiologisch geïsoleerd syndroom (RIS) is een neurologische - hersen- en zenuwaandoening. Bij dit syndroom zijn er laesies of licht veranderde gebieden in de hersenen of de wervelkolom.
Laesies kunnen overal in het centrale zenuwstelsel (CZS) voorkomen. Het CZS bestaat uit de hersenen, het ruggenmerg en de optische (oog) zenuwen.
Radiologisch geïsoleerd syndroom is een medische bevinding tijdens een hoofd-hals-scan. Het is niet bekend dat het andere tekenen of symptomen veroorzaakt. In de meeste gevallen is behandeling niet nodig.
Verbinding met multiple sclerose
Radiologisch geïsoleerd syndroom is in verband gebracht met multiple sclerose (MS). Een hersen- en ruggengraatscan van iemand met RIS kan lijken op de hersen- en ruggengraatscan van een persoon met MS. De diagnose RIS betekent echter niet noodzakelijk dat u MS heeft.
Sommige onderzoekers merken op dat RIS niet altijd gekoppeld is aan multiple sclerose. Laesies kunnen om verschillende redenen en in verschillende delen van het centrale zenuwstelsel voorkomen.
Andere studies tonen aan dat RIS mogelijk deel uitmaakt van het "multiple sclerose-spectrum". Dit betekent dat dit syndroom een 'stil' type MS kan zijn of een vroeg teken van deze aandoening.
Uit een wereldwijd overzichtsonderzoek bleek dat ongeveer een derde van de mensen met RIS binnen een periode van vijf jaar symptomen van MS vertoonde. Hiervan werd bij bijna 10 procent de diagnose MS gesteld. De laesies groeiden of verslechterden bij ongeveer 40 procent van de mensen met de diagnose RIS. Maar ze hadden nog geen symptomen.
Waar de laesies optreden bij het radiologisch geïsoleerde syndroom kan ook belangrijk zijn. Een groep onderzoekers ontdekte dat mensen met laesies in een hersengebied, de thalamus genaamd, een hoger risico liepen.
Een andere studie toonde aan dat mensen met laesies in het bovenste deel van het ruggenmerg in plaats van in de hersenen meer kans hadden om MS te ontwikkelen.
In dezelfde studie werd opgemerkt dat het hebben van RIS geen groter risico was dan andere mogelijke oorzaken van multiple sclerose. De meeste mensen die MS ontwikkelen, hebben meer dan één risicofactor. Risico's voor MS zijn onder meer:
- genetica
- dwarslaesies
- vrouwelijk zijn
- jonger zijn dan 37 jaar
- Kaukasisch zijn
Symptomen van RIS
Als u de diagnose RIS krijgt, heeft u geen symptomen van MS. Mogelijk hebt u helemaal geen symptomen.
In sommige gevallen kunnen mensen met dit syndroom andere milde symptomen van een zenuwaandoening hebben. Dit omvat lichte hersenkrimp en ontstekingsziekte. Symptomen kunnen zijn:
- hoofdpijn of migrainepijn
- verlies van reflexen in ledematen
- zwakte van de ledematen
- problemen met begrip, geheugen of focus
- angst en depressie
Diagnose van RIS
Radiologisch geïsoleerd syndroom wordt meestal om een andere reden tijdens een scan per ongeluk gevonden. Hersenlaesies zijn een meer algemene bevinding geworden naarmate medische scans verbeteren en vaker worden gebruikt.
Mogelijk hebt u een MRI- of CT-scan van het hoofd en de nek voor hoofdpijn, migraine, wazig zicht, hoofdletsel, beroerte en andere zorgen.
Laesies kunnen worden gevonden in de hersenen of het ruggenmerg. Deze gebieden kunnen er anders uitzien dan de zenuwvezels en weefsels eromheen. Ze kunnen op een scan lichter of donkerder lijken.
Bijna 50 procent van de volwassenen met het radiologisch geïsoleerde syndroom had hun eerste hersenscan vanwege hoofdpijn.
RIS bij kinderen
RIS is zeldzaam bij kinderen, maar het gebeurt wel. Uit een overzicht van gevallen bij kinderen en tieners bleek dat bijna 42 procent na hun diagnose enkele mogelijke tekenen van multiple sclerose vertoonde. Ongeveer 61 procent van de kinderen met RIS vertoonde binnen één tot twee jaar meer laesies.
Multiple sclerose treedt meestal op na de leeftijd van 20 jaar. Een type dat pediatrische multiple sclerose wordt genoemd, kan voorkomen bij kinderen jonger dan 18 jaar. Lopend onderzoek gaat na of het radiologisch geïsoleerde syndroom bij kinderen een teken is dat ze deze ziekte op jonge leeftijd zullen ontwikkelen.
Behandeling van RIS
MRI en hersenscans zijn verbeterd en komen vaker voor. Dit betekent dat RIS nu gemakkelijker te vinden is voor artsen. Er is meer onderzoek nodig naar de vraag of hersenletsels die geen symptomen veroorzaken, moeten worden behandeld.
Sommige artsen onderzoeken of vroege behandeling van RIS MS kan helpen voorkomen. Andere artsen zijn van mening dat het het beste is om te kijken en te wachten.
De diagnose RIS stellen betekent niet noodzakelijk dat u ooit een behandeling nodig heeft. Een zorgvuldige en regelmatige controle door een gespecialiseerde arts is echter belangrijk. Bij sommige mensen met deze aandoening kunnen de laesies snel verergeren. Anderen kunnen na verloop van tijd symptomen krijgen. Uw arts kan u behandelen voor gerelateerde symptomen, zoals chronische hoofdpijn of migraine.
Wat zijn de vooruitzichten?
De meeste mensen met RIS hebben geen symptomen of ontwikkelen multiple sclerose.
Het is echter nog steeds belangrijk om regelmatig naar uw neuroloog (hersen- en zenuwspecialist) en huisarts te gaan voor controle. Je hebt vervolgscans nodig om te zien of de laesies zijn veranderd. Scans kunnen jaarlijks of vaker nodig zijn, zelfs als u geen symptomen heeft.
Breng uw arts op de hoogte van eventuele symptomen of veranderingen in uw gezondheid. Houd een dagboek bij om symptomen vast te leggen.
Vertel het uw arts als u zich zorgen maakt over uw diagnose. Ze kunnen u mogelijk verwijzen naar forums en steungroepen voor mensen met RIS.
