Overzicht
Schizofrenie is een chronische psychiatrische stoornis. Mensen met deze aandoening ervaren vervormingen van de werkelijkheid en ervaren vaak waanvoorstellingen of hallucinaties.
Hoewel exacte schattingen moeilijk te verkrijgen zijn, wordt geschat dat het ongeveer 1 procent van de bevolking treft.
Misvattingen over deze aandoening komen vaak voor. Sommige mensen denken bijvoorbeeld dat het een 'gespleten persoonlijkheid' creëert. In feite zijn schizofrenie en gespleten persoonlijkheid - op de juiste manier dissociatieve identiteitsstoornis genoemd - twee verschillende stoornissen.
Schizofrenie kan voorkomen bij mannen en vrouwen van alle leeftijden. Mannen ontwikkelen vaak symptomen in hun late tienerjaren of begin twintig. Vrouwen vertonen meestal tekenen van eind twintig en begin dertig. Dit moet je weten.
Symptomen van schizofrenie
Symptomen van schizofrenie kunnen de volgende zijn:
Vroege symptomen
Symptomen van deze aandoening komen vaak voor in de tienerjaren en begin 20-er jaren. Op deze leeftijden worden de vroegste symptomen mogelijk over het hoofd gezien vanwege typisch gedrag van adolescenten.
Vroege symptomen zijn onder meer:
- zich isoleren van vrienden en familie
- vrienden of sociale groepen veranderen
- een verandering in focus en concentratie
- slaapproblemen
- prikkelbaarheid en opwinding
- problemen met schoolwerk of slechte academische prestaties
Positieve symptomen
'Positieve' symptomen van schizofrenie zijn gedragingen die niet typisch zijn voor anderszins gezonde individuen. Deze gedragingen zijn onder meer:
- Hallucinaties. Hallucinaties zijn ervaringen die echt lijken, maar door je geest worden gecreëerd. Ze omvatten het zien van dingen, het horen van stemmen of het ruiken van dingen die anderen om je heen niet ervaren.
- Wanen. Een waanvoorstelling treedt op wanneer u iets gelooft ondanks tegenbewijs of feiten.
- Gedachtenstoornissen. Dit zijn ongebruikelijke manieren om informatie te denken of te verwerken.
- Bewegingsstoornissen. Deze omvatten onrustige lichaamsbewegingen of vreemde houdingen.
Negatieve symptomen
Negatieve symptomen van schizofrenie onderbreken de typische emoties, gedragingen en capaciteiten van een persoon. Deze symptomen zijn onder meer:
- ongeorganiseerd denken of spreken, waarbij de persoon snel van onderwerp verandert tijdens het spreken of verzonnen woorden of zinnen gebruikt
- moeite met het beheersen van impulsen
- vreemde emotionele reacties op situaties
- een gebrek aan emotie of uitdrukkingen
- verlies van interesse of opwinding voor het leven
- sociale onthouding
- moeite om plezier te ervaren
- moeilijkheid om plannen te beginnen of te volgen
- moeite met het voltooien van normale dagelijkse activiteiten
Cognitieve symptomen
Cognitieve symptomen van schizofrenie zijn soms subtiel en kunnen moeilijk te detecteren zijn. De stoornis kan echter het geheugen en denken beïnvloeden.
Deze symptomen zijn onder meer:
- ongeorganiseerd denken, zoals problemen met focussen of opletten
- slecht "uitvoerend functioneren" of informatie begrijpen en gebruiken om beslissingen te nemen
- problemen met het leren van informatie en het gebruiken ervan
- gebrek aan inzicht of zich niet bewust zijn van hun symptomen
Symptomen van schizofrenie kunnen moeilijk op te sporen zijn. Lees meer over alle mogelijke tekenen van de aandoening waardoor ze gemakkelijker kunnen worden herkend.
Schizofrenie veroorzaakt
De exacte oorzaak van schizofrenie is onbekend. Medische onderzoekers zijn van mening dat verschillende factoren kunnen bijdragen, waaronder:
- biologisch
- genetisch
- milieu
Recente onderzoeken hebben gesuggereerd dat beeldvormende tests bij mensen met schizofrenie afwijkingen in bepaalde hersenstructuren kunnen vertonen. Lopend onderzoek op dit gebied gaat door. Aangenomen wordt dat chemische afwijkingen in de hersenen verantwoordelijk zijn voor veel van de symptomen die bij schizofrenie worden gezien.
Onderzoekers geloven ook dat lage niveaus van bepaalde hersenchemicaliën die emoties en gedrag beïnvloeden, kunnen bijdragen aan deze psychiatrische stoornis.
Genetica kan ook een rol spelen. Mensen met een familiegeschiedenis van schizofrenie hebben een hoger risico om deze aandoening te ontwikkelen.
Andere risicofactoren voor schizofrenie kunnen zijn:
- blootstelling aan gifstoffen of een virus voor de geboorte of tijdens de kindertijd
- een inflammatoire of een auto-immuunziekte hebben
- geestverruimende medicijnen gebruiken
- hoge stressniveaus
Soorten schizofrenie
Schizofrenie was ooit onderverdeeld in vijf subtypen. In 2013 zijn de subtypes verwijderd. Tegenwoordig is schizofrenie één diagnose.
De namen van de afzonderlijke typen helpen artsen en zorgverleners bij het plannen van behandelingen. Ze worden echter niet langer gebruikt als klinische diagnose.
Deze soorten omvatten:
- Paranoïde. In 2013 besloten artsen dat paranoia een 'positief' symptoom van de aandoening is en geen apart type.
- Hebefreen of ongeorganiseerd. Dit type werd gediagnosticeerd bij mensen die geen hallucinaties of waanvoorstellingen hadden, maar wel ongeorganiseerde spraak of gedrag vertoonden.
- Ongedifferentieerd. Artsen diagnosticeerden mensen met dit subtype die meer dan één type overheersend symptoom vertoonden.
- Rest. Als iemand al vroeg in zijn leven de diagnose schizofrenie kreeg, maar later geen symptomen vertoonde, was dit subtype mogelijk voor hen gebruikt.
- Catatonisch. Zoals de naam al doet vermoeden, werd dit subtype gediagnosticeerd bij mensen die tekenen van mutisme vertoonden of die een stupor-achtig effect ontwikkelden.
Hoewel de subtypen niet langer worden gebruikt om schizofrenie te diagnosticeren, kunt u meer lezen over elk van hen en de symptomen die ze hebben geclassificeerd.
Diagnose en tests van schizofrenie
Er is geen enkele test om schizofrenie te diagnosticeren. Een volledig psychiatrisch onderzoek kan uw arts helpen een diagnose te stellen. U moet een psychiater of een professional in de geestelijke gezondheidszorg raadplegen.
Verwacht bij uw afspraak vragen te beantwoorden over:
- uw medische geschiedenis
- uw mentale gezondheid
- uw familiegeschiedenis
Uw arts kan het volgende doen:
- een lichamelijk onderzoek
- bloed werk
- beeldvormende tests, waaronder magnetische resonantie beeldvorming (MRI) of computertomografie (CT) -scan
Soms kunnen er andere redenen zijn voor uw symptomen, ook al lijken ze op die van schizofrenie. Deze redenen kunnen zijn:
- substantie gebruik
- bepaalde medicijnen
- andere psychische aandoeningen
Uw arts kan schizofrenie diagnosticeren als u gedurende een periode van een maand ten minste twee symptomen heeft gehad. Deze symptomen moeten zijn:
- hallucinaties
- wanen
- ongeorganiseerde spraak
Schizofrenie-behandelingen
Er is geen remedie voor schizofrenie. Als u de diagnose van deze aandoening krijgt, heeft u een levenslange behandeling nodig. Behandelingen kunnen de ernst van de symptomen onder controle houden of verminderen.
Het is belangrijk om behandeling te krijgen van een psychiater of professional in de geestelijke gezondheidszorg die ervaring heeft met het behandelen van mensen met deze aandoening. Je kunt ook werken met een maatschappelijk werker of een casemanager.
Mogelijke behandelingen zijn onder meer:
Medicijnen
Antipsychotica zijn de meest voorkomende behandelingen voor schizofrenie. Medicatie kan helpen stoppen:
- hallucinaties
- wanen
- symptomen van psychose
Als er een psychose optreedt, wordt u mogelijk in het ziekenhuis opgenomen en wordt u onder strikt medisch toezicht behandeld.
Psychosociale interventie
Een andere behandelingsoptie voor schizofrenie is psychosociale interventie. Dit omvat individuele therapie om u te helpen omgaan met stress en uw ziekte.
Sociale training kan uw sociale en communicatieve vaardigheden verbeteren.
Beroepsrevalidatie
Beroepsrevalidatie kan u de vaardigheden geven die u nodig heeft om weer aan het werk te gaan. Het kan het behoud van een gewone baan gemakkelijker maken.
Alternatieve behandelingen voor schizofrenie
Medicatie is belangrijk voor de behandeling van schizofrenie. Sommige mensen met de stoornis willen misschien aanvullende medicatie overwegen. Als u ervoor kiest om deze alternatieve behandelingen te gebruiken, werk dan samen met uw arts om ervoor te zorgen dat de behandeling veilig is.
Soorten alternatieve behandelingen die worden gebruikt voor schizofrenie zijn onder meer:
- vitamine behandeling
- visolie-supplementen
- glycinesupplementen
- dieet management
Onderzoek ter ondersteuning van deze alternatieve behandelingen is beperkt. Lees meer om te beslissen of er een geschikt voor u is.
Paranoïde schizofrenie
Paranoïde schizofrenie was de meest gediagnosticeerde vorm van de aandoening. Vervolgens besloot de American Psychiatric Association in 2013 dat subtypen van schizofrenie geen afzonderlijke voorwaarden waren.
Tegenwoordig zal een arts of zorgverlener geen diagnose stellen van iemand met deze aandoening. De diagnose zal in plaats daarvan gewoon schizofrenie zijn. Het overheersende symptoom kan echter paranoia zijn. Als u dit weet, kan een arts worden geïnformeerd over mogelijke behandelplannen.
Niet iedereen met de stoornis zal paranoia ervaren. Het herkennen van de symptomen van paranoïde schizofrenie kan u of een geliefde echter helpen een behandeling te krijgen.
Catatonische schizofrenie
Catatonic was een ander eerder gebruikt type schizofrenie. Het wordt echter niet langer gebruikt als diagnose. In plaats daarvan wordt slechts één type gediagnosticeerd.
De symptomen van catatonische schizofrenie omvatten:
- onbeweeglijkheid
- niet reageren
- plat effect
- stupor-achtige toestand
- mutisme
- weigering om instructies op te volgen
Hoewel deze diagnose niet langer wordt gebruikt, kan het verder begrijpen van schizofrenie u helpen deze te herkennen en sneller een behandeling te zoeken.
Schizofrenie bij kinderen
Een diagnose van schizofrenie komt vaak voor bij mensen in hun tienerjaren en begin twintig. Hoewel het minder vaak voorkomt, kan het eerder beginnen. Wanneer symptomen optreden vóór de leeftijd van 13 jaar, wordt de aandoening soms vroege aanvang of schizofrenie bij kinderen genoemd.
Het diagnosticeren van deze aandoening is moeilijk. Gedragsveranderingen zijn niet ongebruikelijk naarmate kinderen en tieners zich ontwikkelen. Bovendien komen enkele van de meest voorkomende symptomen van deze psychische stoornis ook voor bij andere aandoeningen. Deze omvatten:
- depressie
- bipolaire stoornis
- aandachtsstoornissen
Symptomen van schizofrenie bij kinderen zijn onder meer:
- ongebruikelijke angsten of angsten (paranoia)
- slaapproblemen
- emotionele schommelingen
- stemmen horen of dingen zien (hallucinaties)
- verminderde aandacht voor zelfzorg
- plotselinge gedragsveranderingen
- verslechtering van de academische prestaties
Het is belangrijk om het gedrag te scheiden dat kan optreden bij opgroeiende kinderen en tieners met symptomen van een ernstige psychische aandoening. Lees meer over de mogelijke tekenen van schizofrenie bij kinderen.
Schizofrenie versus psychose
Schizofrenie en psychose kunnen voor elkaar worden verward, maar ze zijn niet hetzelfde. De ene is een psychische aandoening - de andere is een symptoom.
Psychose is een breuk met de realiteit. Tijdens een psychose-episode hoor je mogelijk stemmen, zie je dingen die niet echt zijn of geloof je dingen die niet waar zijn.
Psychose is een element of symptoom van verschillende psychische stoornissen, waaronder schizofrenie. Psychose kan ook voorkomen bij mensen zonder andere symptomen van psychische problemen.
Hoewel psychose kan voorkomen bij mensen met schizofrenie, zal niet iedereen met deze aandoening psychose ervaren. Als u of iemand die u kent symptomen van psychose ervaart, zoek dan onmiddellijk een behandeling.
Schizofrenie statistieken
- Schizofrenie wordt meestal gediagnosticeerd bij mensen van eind twintig tot begin dertig.
- Mannen vertonen eerder symptomen. Ze worden ook eerder gediagnosticeerd, tussen de late adolescentie en begin twintig.
- Vrouwen worden meestal later gediagnosticeerd, van begin twintig tot begin dertig.
- De aandoening komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
- Onderzoek wijst uit dat schizofrenie bij minder dan 1 procent van de mensen voorkomt. Het treft meer dan 21 miljoen mensen over de hele wereld.
- Uw risico voor de stoornis is 10 procent als u er een eerstegraads familielid mee heeft, zoals een ouder of broer of zus.
- Wereldwijd is schizofrenie een van de 15 meest slopende aandoeningen.
- Mensen met deze aandoening hebben twee tot drie keer meer kans om voortijdig te overlijden.
- Bijna de helft van de mensen met de stoornis heeft ook andere psychische problemen.
- Bijna 5 procent van de mensen met de aandoening sterft door zelfmoord. Dat is hoger dan de algemene bevolking.
- Meer dan de helft van de mensen met de aandoening krijgt geen passende zorg.
Schizofrenie versus bipolair
Schizofrenie en bipolaire stoornis zijn beide chronische psychische aandoeningen. Ze kunnen enkele kenmerken delen, maar er zijn duidelijke verschillen.
Bipolaire stoornis veroorzaakt sterke stemmingswisselingen. Deze schommelingen wisselen tussen manie en depressie.
Tijdens deze afleveringen is het mogelijk dat iemand met bipolair hallucinaties of waanvoorstellingen krijgt, vooral in een manische episode. Het ervaren van psychose samen met stemmingswisselingen kan het voltooien van dagelijkse taken moeilijker maken.
Evenzo kunnen mensen met schizofrenie hallucinaties of wanen ervaren, maar ze zullen ook zeer waarschijnlijk een ongeorganiseerd denken en spreken ervaren. In tegenstelling tot iemand met een bipolaire stoornis in de manische fase, gaan de symptomen van psychose niet gepaard met manie.
Geen enkele test kan bepalen welke toestand u heeft. In plaats daarvan kan uw arts een uitgebreide psychiatrische evaluatie uitvoeren en enkele tests bestellen om mogelijke oorzaken uit te sluiten. Deze tests kunnen bloedtesten, beeldvormende tests en screeningstests voor geneesmiddelen omvatten.
Met die resultaten kan uw arts uw gedrag en symptomen gaan controleren om een diagnose te vinden die past bij wat u ervaart.
Als je nieuwsgierig bent naar de overeenkomsten en verschillen tussen bipolaire stoornis en schizofrenie, lees dan hoe ze zich verhouden.
Prognose van schizofrenie
De prognose voor personen met schizofrenie varieert. Het hangt grotendeels af van de algehele gezondheid, leeftijd, symptomen en het behandelplan van de persoon.
Een studie uit 2014 meldde dat zelfs met behandeling slechts 20 procent van de personen met de stoornis gunstige resultaten meldt. Anderen kunnen de rest van hun leven symptomen blijven ervaren.
De reden voor dit percentage is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat meer dan de helft van de mensen met deze aandoening onvoldoende wordt behandeld. Bijna 5 procent van de mensen met de aandoening sterft door zelfmoord.
Zelfmoordpreventie
- Als u denkt dat iemand onmiddellijk het risico loopt zichzelf te verwonden of een andere persoon pijn te doen:
- • Bel 911 of uw lokale noodnummer.
- • Blijf bij de persoon totdat er hulp komt.
- • Verwijder pistolen, messen, medicijnen of andere dingen die schade kunnen veroorzaken.
- • Luister, maar oordeel, argumenteer, bedreig of schreeuw niet.
- Als u of iemand die u kent zelfmoord overweegt, vraag dan hulp bij een crisis- of zelfmoordpreventiehotline. Probeer de National Suicide Prevention Lifeline op 800-273-8255.
Behandelingsprogramma's waarbij gezinnen betrokken zijn, hebben veel succes. Ze verminderen de behoefte aan ziekenhuisopname en verbeteren het sociaal functioneren.
Daarom is het zo belangrijk dat u samenwerkt met een getrainde professional in de geestelijke gezondheidszorg of een arts om een behandelplan te vinden dat gemakkelijk te onderhouden en het meest nuttig voor u is.
Schizofrenie-complicaties
Schizofrenie is een ernstige psychische aandoening die niet mag worden genegeerd of onbehandeld moet blijven. De ziekte verhoogt het risico op ernstige complicaties, zoals:
- zelfverwonding of zelfmoord
- ongerustheid
- fobieën
- depressie
- alcohol- of drugsgebruik
- familie problemen
Schizofrenie kan het ook moeilijk maken om te werken of naar school te gaan. Als u niet financieel kunt werken of uzelf niet kunt onderhouden, is er een groter risico op armoede en dakloosheid.
Preventie van schizofrenie
Er is geen manier om schizofrenie te voorkomen. Toch is het identificeren van wie risico loopt en hoe te voorkomen dat de stoornis optreedt bij individuen met een risico, de afgelopen jaren een belangrijk aandachtspunt geweest van onderzoekers.
Het is mogelijk om te genieten van een gezond, symptoomvrij leven. Symptomen van schizofrenie kunnen een tijdje verdwijnen en dan terugkeren. Het opvolgen van de aanbevelingen van uw arts zal uw prognose verbeteren.
Volgens het Royal College of Psychiatrists zal 3 op de 5 mensen met de diagnose schizofrenie beter worden met de behandeling. Om de weg naar verbetering te vinden, is het belangrijk om:
- leer over uw toestand
- de risicofactoren begrijpen
- volg het behandelplan van uw arts
