Wanneer iemand te veel selfies of flexfoto's op hun datingprofiel plaatst of constant over zichzelf praat tijdens een eerste date, kunnen we ze een narcist noemen.
Maar een echte narcist is iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPD). Het is een psychische aandoening die wordt gekenmerkt door:
- een opgeblazen gevoel van belangrijkheid
- een diepe behoefte aan overmatige aandacht en bewondering
- gebrek aan empathie voor anderen
- vaak moeilijke relaties hebben
Waar het op neerkomt, zegt gediplomeerd therapeut Rebecca Weiler, LMHC, is egoïsme ten koste van (meestal extreme) kosten van anderen, plus het onvermogen om de gevoelens van anderen überhaupt te beschouwen.
NPD is, zoals de meeste psychische stoornissen of persoonlijkheidsstoornissen, niet zwart en wit. "Narcisme valt binnen een spectrum", legt Beverly Hills familie en relatiepsychotherapeut Dr. Fran Walfish, auteur van "The Self-Aware Parent", uit.
De meest recente editie van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders somt negen criteria op voor NPD, maar er wordt gespecificeerd dat iemand er maar vijf hoeft te voldoen om zich klinisch als narcist te kwalificeren.
9 officiële criteria voor NPD
- groots gevoel van eigenwaarde
- in beslag genomen door fantasieën over onbeperkt succes, kracht, genialiteit, schoonheid of ideale liefde
- geloven dat ze speciaal en uniek zijn en alleen kunnen worden begrepen door, of zouden moeten associëren met, andere speciale mensen of instellingen met een hoge status
- behoefte aan buitensporige bewondering
- gevoel van recht
- interpersoonlijk uitbuitend gedrag
- gebrek aan medeleven
- afgunst op anderen of een overtuiging dat anderen jaloers op hen zijn
- demonstratie van arrogant en hooghartig gedrag of attitudes
Dat gezegd hebbende, het kennen van de "officiële" diagnostische criteria maakt het meestal niet gemakkelijker om een narcist te herkennen, vooral als je er romantisch mee bezig bent. Het is meestal niet mogelijk om te bepalen of iemand NPD heeft zonder de diagnose van een gekwalificeerde expert.
En als iemand zich afvraagt of ze met een narcist aan het daten zijn, denken ze over het algemeen niet: 'Hebben ze NPD?' Ze vragen zich af of de behandeling op lange termijn gezond en duurzaam is. Vermijd alsjeblieft de diagnose van je partner in een gesprek. Lees liever verder om enig inzicht te krijgen in de gezondheid van uw relatie.
Je bent hier omdat je bezorgd bent, en die bezorgdheid is geldig als je gezondheid op het spel staat. Als u denkt dat deze tekens passen, geven we u ook tips over hoe u met de situatie moet omgaan.
1. Ze waren in het begin charmante AF …
Het begon als een sprookje. Misschien stuurden ze je constant een sms of vertelden ze je dat ze binnen een maand van je hielden - iets wat experts 'liefdesbombardementen' noemen.
Misschien vertellen ze je hoe slim je bent of benadrukken ze hoe compatibel je bent, zelfs als je elkaar net bent gaan zien.
'Narcisten vinden dat ze het verdienen om bij andere mensen te zijn die speciaal zijn, en dat speciale mensen de enigen zijn die ze volledig kunnen waarderen', zegt Nedra Glover Tawwab, LCSW, oprichter van Kaleidoscope Counseling in Charlotte, North Carolina.
Maar zodra u iets doet dat hen teleurstelt, kunnen ze zich tegen u keren.
En meestal heb je geen idee wat je precies hebt gedaan, zegt Tawwab. "Hoe narcisten je behandelen, of wanneer ze zich tegen je keren, heeft eigenlijk niets met jou te maken en alles te maken met hun eigen [overtuigingen]."
Weiler's advies: als iemand in het begin te sterk was, wees dan op uw hoede. Natuurlijk, we houden er allemaal van om ons begeerd te voelen. Maar echte liefde moet gekoesterd en gegroeid worden.
'Als je denkt dat het te vroeg is om echt van je te houden, is dat waarschijnlijk het geval. Of als je denkt dat ze niet genoeg van je weten om echt van je te houden, doen ze dat waarschijnlijk niet ', zegt Weiler. Mensen met NPD zullen al vroeg in een relatie proberen oppervlakkige verbindingen te maken.
2. Ze praten over het gesprek en praten over hoe geweldig ze zijn
"Narcisten houden ervan om met grootsheid constant over hun eigen prestaties en prestaties te praten", zegt psychotherapeut Jacklyn Krol, LCSW, van Mind Rejuvenation Therapy. "Ze doen dit omdat ze zich beter en slimmer voelen dan alle anderen, en ook omdat het hen helpt een zelfverzekerde indruk te wekken."
Klinisch psycholoog Dr. Angela Grace, PhD, MEd, BFA, BEd, voegt eraan toe dat narcisten hun prestaties vaak zullen overdrijven en hun talenten in deze verhalen zullen verfraaien om aanbidding van anderen te krijgen.
Ze hebben het ook te druk met praten over zichzelf om naar je te luisteren. De waarschuwing bestaat hier uit twee delen, zegt Grace. Ten eerste zal je partner niet stoppen met praten over zichzelf, en ten tweede zal je partner niet met je in gesprek gaan.
Vraag jezelf af: Wat gebeurt er als je over jezelf praat? Vragen ze vervolgvragen en tonen ze interesse om meer over u te weten te komen? Of halen ze het over hen?
3. Ze voeden je complimenten
Narcisten lijken misschien super zelfverzekerd. Maar volgens Tawwab missen de meeste mensen met NPD eigenlijk zelfrespect.
'Ze hebben veel lof nodig, en als je het niet aan hen geeft, zullen ze ervoor vissen', zegt ze. Daarom kijken ze constant naar je om hen te vertellen hoe geweldig ze zijn.
“Narcisten gebruiken andere mensen - mensen die doorgaans zeer empathisch zijn - om hun gevoel van eigenwaarde te geven en ze een krachtig gevoel te geven. Maar vanwege hun lage zelfbeeld, kunnen hun ego's heel gemakkelijk worden geminacht, wat hun behoefte aan complimenten vergroot, 'voegt Shirin Peykar, LMFT, toe.
Tip voor mensen lezen: mensen die echt zelfverzekerd zijn, vertrouwen niet alleen op jou of iemand anders om zich goed in hun vel te voelen.
“Het belangrijkste verschil tussen mensen die zelfverzekerd zijn en mensen met NPD is dat narcisten anderen nodig hebben om ze op te tillen en zichzelf alleen op te heffen door anderen neer te halen. Twee dingen die mensen met een hoog zelfvertrouwen niet doen ', zegt Peykar.
Zoals Weiler het uitlegt: "Narcisten straffen iedereen om hen heen vanwege hun gebrek aan zelfvertrouwen."
4. Ze missen empathie
Gebrek aan empathie, of het vermogen om te voelen hoe een ander zich voelt, is een van de kenmerkende kenmerken van een narcist, zegt Walfish.
'Narcisten missen de vaardigheid om je gezien, gevalideerd, begrepen of geaccepteerd te laten voelen omdat ze het concept van gevoelens niet begrijpen', zegt ze.
Vertaling: Ze doen geen emoties die bij anderen horen.
Kan het je partner iets schelen als je een slechte dag op het werk hebt gehad, met je beste vriend hebt gevochten of met je ouders hebt geschud? Of vervelen ze zich als je de dingen uitdrukt die je boos en verdrietig maken?
Walfish zegt dat dit onvermogen om zich in te leven in, of zelfs maar mee te voelen, vaak de reden is waarom veel, zo niet alle, relaties van narcisten uiteindelijk instorten, of ze nu romantisch zijn of niet.
5. Ze hebben geen (of veel) langdurige vrienden
De meeste narcisten hebben geen langdurige, echte vrienden. Graaf dieper in hun connecties en je merkt misschien dat ze alleen informele kennissen hebben, vrienden met wie ze praten en nemeses.
Als gevolg hiervan kunnen ze uithalen als je met de jouwe wilt rondhangen. Ze kunnen beweren dat je niet genoeg tijd met hen doorbrengt, je een schuldgevoel geeft omdat je tijd met je vrienden doorbrengt, of je uitscheldt voor het soort vrienden dat je hebt.
Vragen om jezelf te stellen
- Hoe behandelt je partner iemand van wie ze niets willen?
- Heeft uw partner langdurige vrienden?
- Hebben ze of praten ze over het willen van een aartsvijand?
6. Ze pesten je constant
Misschien voelde het eerst als plagen…. maar toen werd het gemeen of werd constant.
Plots is alles wat je doet, van wat je draagt en eet tot met wie je omgaat en wat je op tv kijkt, een probleem voor hen.
'Ze zetten je neer, noemen je namen, slaan je met kwetsende oneliners en maken grappen die niet helemaal grappig zijn', zegt Peykar. "Hun doel is om het zelfrespect van anderen te verlagen, zodat ze hun eigenwaarde kunnen vergroten, omdat ze zich daardoor krachtig voelen."
Bovendien versterkt het reageren op wat ze zeggen hun gedrag alleen maar. 'Een narcist houdt van een reactie', zegt Peykar. Dat komt omdat het hen laat zien dat ze de kracht hebben om de emotionele toestand van iemand anders te beïnvloeden.
Een waarschuwingsbord: als ze je beledigen als je iets doet dat het waard is om te vieren, ga dan weg. 'Een narcist zou kunnen zeggen' Je hebt dat kunnen doen omdat ik niet goed heb geslapen 'of een excuus om het te laten lijken alsof je een voordeel hebt dat ze niet hadden', zegt Tawwab.
Ze willen dat je weet dat je niet beter bent dan zij. Omdat voor hen niemand dat is.
7. Ze lichten je op
Gaslighting is een vorm van manipulatie en emotioneel misbruik, en het is een kenmerk van narcisme. Narcisten kunnen flagrante leugens spuien, anderen vals beschuldigen, de waarheid verdraaien en uiteindelijk uw werkelijkheid verdraaien.
Tekenen van gasverlichting zijn onder meer:
- Je voelt je niet meer zoals je was.
- Je voelt je angstiger en minder zelfverzekerd dan vroeger.
- Je vraagt je vaak af of je te gevoelig bent.
- Je hebt het gevoel dat alles wat je doet verkeerd is.
- Je denkt altijd dat het jouw schuld is als er iets misgaat.
- Je verontschuldigt je vaak.
- Je hebt het gevoel dat er iets mis is, maar je kunt niet identificeren wat het is.
- Je vraagt je vaak af of je reactie op je partner passend is.
- Je verzint excuses voor het gedrag van je partner.
'Ze doen dit om anderen aan zichzelf te laten twijfelen om superioriteit te verkrijgen. Narcisten gedijen goed omdat ze aanbeden worden, dus gebruiken ze manipulatietactieken om je zover te krijgen, 'zegt Peykar.
8. Ze dansen rond het definiëren van de relatie
Er zijn duizenden redenen waarom iemand uw relatie misschien niet wil labelen. Misschien zijn ze polyamoreus, jullie hebben allebei ingestemd met een situatie met vrienden met voordelen, of je houdt het gewoon informeel.
Maar als uw partner enkele van de andere symptomen in deze lijst vertoont en zich niet zal binden, is dit waarschijnlijk een rode vlag.
Sommige narcisten verwachten van u dat u ze behandelt alsof ze uw partner zijn, zodat ze de intieme, emotionele en seksuele voordelen kunnen plukken, terwijl ze ook uitkijken naar potentiële klanten die ze superieur achten.
Je merkt misschien zelfs dat je partner flirt met of kijkt naar anderen voor je, je familie of je vrienden, zegt therapeut April Kirkwood, LPC, auteur van 'Working My Way Back to Me: A Frank Memoir of Self- Ontdekking."
'Als je je stem uitspreekt en je gevoelens over hun gebrek aan respect bezit, zullen ze je de schuld geven van het veroorzaken van ophef, je gek noemen en het als verdere reden gebruiken om je niet volledig aan je te binden. Als je geen woord zegt, [geeft dat ook] een niet-gesproken boodschap die je niet verdient om gerespecteerd te worden ', zegt ze.
Als het klinkt als een verlies-verlies-situatie, komt dat omdat het dat is. Maar onthoud dat je iemand verdient die net zo toegewijd is aan jou als jij aan hem.
9. Ze denken dat ze overal gelijk in hebben … en verontschuldigen zich nooit
Vechten met een narcist voelt onmogelijk.
'Er is geen discussie of compromis met een narcist, omdat ze altijd gelijk hebben', zegt Tawwab. 'Ze zullen een meningsverschil niet noodzakelijk als een meningsverschil zien. Ze zullen het gewoon zien als ze je wat waarheid leren. '
Volgens Peykar zou je met een narcist kunnen daten als je je partner voelt:
- hoort je niet
- zal je niet begrijpen
- neemt geen verantwoordelijkheid voor hun aandeel in het probleem
- probeert nooit een compromis te sluiten
Hoewel het beëindigen van de relatie het beste spelplan is met een narcist, adviseert Weiler om onderhandeling en argumenten te vermijden. 'Je zult je gek voelen. Waar een narcist gek van wordt, is het gebrek aan controle en het ontbreken van een gevecht. Hoe minder je terugvecht, hoe minder macht je ze over je kunt geven, hoe beter ', zegt ze.
En omdat ze nooit denken dat ze ongelijk hebben, verontschuldigen ze zich nooit. Over alles.
Dit onvermogen om zich te verontschuldigen, kan zich openbaren in situaties waarin uw partner duidelijk de schuld heeft, zoals:
- laat opdagen voor een dinerreservering
- niet bellen als ze zeiden dat ze dat zouden doen
- het annuleren van belangrijke plannen op het laatste moment, zoals het ontmoeten van je ouders of vrienden
Goede partners kunnen herkennen wanneer ze iets verkeerd hebben gedaan en zich daarvoor verontschuldigen.
10. Ze raken in paniek als je probeert het uit te maken
Zodra je weggaat, zal een narcist zoveel meer proberen om je in hun leven te houden.
'In het begin kunnen ze je met liefde bombarderen. Ze zullen de juiste dingen zeggen om je te laten denken dat ze zijn veranderd ', zegt Peykar.
Maar snel genoeg zullen ze je laten zien dat ze nooit echt zijn veranderd. En hierdoor bevinden veel narcisten zich in steeds weer romantische relaties totdat ze iemand anders vinden tot nu toe.
11. … en als je ze laat zien dat je echt klaar bent, halen ze uit
Als je erop staat dat je klaar bent met de relatie, zullen ze het tot hun doel maken om je pijn te doen omdat je ze in de steek laat, zegt Peykar.
'Hun ego is zo zwaar gekneusd dat ze woede en haat voelen voor iedereen die hen' onrecht heeft aangedaan '. Dat komt omdat alles de schuld van iedereen is. Inclusief het uiteenvallen ', zegt ze.
Het resultaat? Ze kunnen je een slechte mond geven om je gezicht te redden. Of misschien beginnen ze meteen met iemand anders te daten om je jaloers te maken en hun ego te helpen genezen. Of ze zullen proberen je vrienden te stelen.
De reden, zegt Tawwab, is omdat een goede reputatie alles voor hen betekent, en ze laten niemand of iets zich ermee bemoeien.
OK, dus je gaat met een narcist uit … wat nu?
Als je een relatie hebt met iemand met NPD, is de kans groot dat je al behoorlijk wat hebt meegemaakt.
Een relatie hebben met iemand die altijd kritiek heeft, kleineert, gas geeft en zich niet aan je committeert, is emotioneel uitputtend. Dat is de reden waarom experts, voor uw eigen verstand, GTFO aanbevelen.
Hoe u zich kunt voorbereiden op een breuk met een narcist
- Herinner jezelf er constant aan dat je beter verdient.
- Versterk je relaties met je empathische vrienden.
- Bouw een ondersteunend netwerk met vrienden en familie die u kunnen helpen herinneren wat de realiteit is.
- Dring er bij uw partner op aan om naar therapie te gaan.
- Zoek zelf een therapeut.
'Je kunt een persoon met een narcistische persoonlijkheidsstoornis niet veranderen of gelukkig maken door genoeg van ze te houden of door jezelf te veranderen om aan hun grillen en verlangens te voldoen. Ze zullen nooit op jou zijn afgestemd, nooit empathisch zijn voor je ervaringen en je zult je altijd leeg voelen na een interactie met hen ', zegt Grace.
'Narcisten kunnen zich niet vervuld voelen in relaties, of op enig gebied van hun leven, omdat niets ooit speciaal genoeg voor hen is', voegt ze eraan toe.
In wezen zul je nooit genoeg voor ze zijn, omdat ze nooit genoeg zijn voor zichzelf.
'Het beste wat je kunt doen, is de banden verbreken. Geef ze geen uitleg. Bied geen tweede kans. Maak het uit met hen en bied geen tweede, derde of vierde kans”, zegt Grace.
Omdat een narcist waarschijnlijk zal proberen contact met u op te nemen en u lastig te vallen met telefoontjes of sms'jes zodra ze de afwijzing volledig hebben verwerkt, raadt Krol aan deze te blokkeren om u te helpen bij uw beslissing te blijven.
Onthoud: dit artikel is niet bedoeld om een diagnose van uw partner te stellen. Het is bedoeld om onaanvaardbaar gedrag en reacties te schetsen in de context van een liefdevol, rechtvaardig partnerschap. Geen van deze tekenen wijst op een gezonde relatie, NPD of niet.
En met een of zes van deze tekens is je partner nog geen narcist. Het is eerder een goede reden om opnieuw te evalueren of je wel of niet gedijt in je relatie. Je bent niet verantwoordelijk voor hun gedrag, maar wel voor jezelf.
Gabrielle Kassel is een rugbyspel, modderlopen, eiwit-smoothie-blending, maaltijdbereiding, CrossFitting, in New York gevestigde wellness-schrijver. Ze is een ochtendmens geworden, heeft de hele uitdaging geprobeerd en gegeten, gedronken, gepoetst, gewassen met en gewassen met houtskool, alles in naam van de journalistiek. In haar vrije tijd leest ze zelfhulpboeken, bankdrukt ze of oefent ze hygge. Volg haar op Instagram.
