Een gebroken enkel wordt ook wel een gebroken enkel genoemd. Het gebeurt wanneer een of meer botten in het enkelgewricht breken.
Het enkelgewricht bestaat uit de volgende botten:
- Het scheenbeen is het grotere bot in je onderbeen. Het wordt ook wel het scheenbeen genoemd.
- Ook wel het kuitbeen genoemd, de fibula is het kleinere bot in je onderbeen.
- De talus is het kleine bot tussen het hielbeen (de hielbeen) en het scheenbeen en kuitbeen.
Een gebroken enkel is erg pijnlijk.
Gebroken enkelsymptomen
U hoort mogelijk het bot breken op het moment van een blessure. Het klinkt misschien als een knappend of knarsend geluid. Andere symptomen zijn onder meer:
- ernstige pijn
- zwelling
- tederheid
- blauwe plekken
- moeilijk lopende of bewegende voet
- moeilijk gewicht te dragen
- voet lijkt scheef (ontwricht)
- duizeligheid (van pijn)
- bot steekt uit de huid
- bloeding (als bot de huid doorboort)
Symptomen van gebroken enkels vs. verstuikte enkel
Een gebroken enkel is niet hetzelfde als een verstuikte enkel. Een verstuikte enkel gebeurt wanneer ligamenten scheuren of uitrekken. Ligamenten zijn taai weefsel dat botten op hun plaats houdt.
Als je enkel verstuikt is, heb je pijn en zwelling. De mate van pijn en zwelling wordt bepaald door het type verstuiking: een verstuiking van graad I heeft weinig zwelling, maar een graad III kan een aanzienlijke zwelling hebben. U kunt al dan niet in staat zijn om uw enkel vlak na de blessure te belasten.
Een gebroken enkel kan pijnlijker zijn. Direct na de blessure kunt u al dan niet lopen of gewicht op de enkel plaatsen. Het hangt af van het type en de oorzaak van de breuk (bijvoorbeeld een auto-ongeluk versus een val). U kunt al dan niet ernstige blauwe plekken en zwelling hebben.
De enige manier om vast te stellen of er een fractuur of verstuiking is, is door naar een arts te gaan.
Om uw letsel te diagnosticeren, zal uw arts verschillende tests uitvoeren. Dit kan zijn:
- Fysiek examen. De arts zal uw enkel onderzoeken op zwelling en gevoeligheid. Als er tederheid over een ligament is, is de verwonding hoogstwaarschijnlijk een verstuiking. Als tederheid over het bot zit, is het waarschijnlijk een fractuur. Ze kunnen ook uw voet bewegen om uw bewegingsbereik te bepalen.
- Röntgenfoto. Een röntgenfoto laat een arts de locatie, het type en de ernst van de pauze zien.
- Stresstest. Een stresstest bepaalt of een verstuikte enkel een operatie nodig heeft. Een arts zal druk uitoefenen op de enkel en een röntgenfoto maken. Als de verbinding opengaat, duidt dit op een klasse III-scheur die moet worden gerepareerd.
- CT-scan. Een CT-scan levert meer gedetailleerde beelden op door meerdere dwarsdoorsnedebeelden van de enkel te maken.
- MRI scan. Een MRI-scan maakt gebruik van een magnetisch veld en radiogolven om de botten en het omliggende weefsel te laten zien. Het kan de arts helpen fracturen te vinden die niet op röntgenfoto's verschijnen. Het kan ook tranen in de ligamenten zien.
Gebroken enkeloorzaken
Een gebroken enkel ontstaat wanneer er te veel kracht op de enkel wordt uitgeoefend. De meest voorkomende oorzaken zijn:
Struikelt en valt
Als u uw evenwicht verliest, kan dit leiden tot struikelen en vallen, waardoor uw enkel te zwaar kan worden.
Dit kan gebeuren als u op een oneffen ondergrond loopt, slecht passende schoenen draagt of rondloopt zonder de juiste verlichting.
Zware impact
De kracht van een sprong of val kan resulteren in een gebroken enkel. Het kan zelfs gebeuren als je van een lage hoogte springt.
Misstappen
Je kunt je enkel breken als je je voet onhandig neerzet. Je enkel kan draaien of opzij rollen terwijl je er gewicht op zet.
Sport
Bij high-impact sporten zijn intense bewegingen betrokken die de gewrichten, inclusief de enkel, belasten. Voorbeelden van high-impact sporten zijn voetbal, voetbal en basketbal.
Auto-botsingen
De plotselinge, zware impact van een auto-ongeluk kan gebroken enkels veroorzaken. Vaak moeten deze verwondingen chirurgisch worden gerepareerd.
Soorten enkelblessures
Het type en de ernst van een enkelbreuk hangt af van de hoeveelheid kracht die het veroorzaakte. Soorten enkelblessures omvatten:
Laterale malleolusfractuur
Deze breuk vindt plaats aan de onderkant van de kuitbeen. Het betreft de benige “knop” buiten uw enkel, de laterale malleolus genaamd.
Laterale malleolusfracturen zijn het meest voorkomende type enkelbreuken.
Mediale malleolusfractuur
Aan het einde van het scheenbeen treedt een mediale malleolusfractuur op. Het beïnvloedt met name de mediale malleolus, de knop in uw enkel.
Deze vereisen meestal een operatie omdat de voering van het bot, het periosteum, op het moment van de verwonding in de breukplaats vouwt en voorkomt dat het bot geneest.
Bimalleolaire enkelfractuur
Een bimalleolaire enkelfractuur omvat beide knoppen in de enkel, waaronder de fibula (laterale malleolus) en scheenbeen (mediale malleolus). Deze vereisen bijna altijd een operatie om te repareren.
Het is het op één na meest voorkomende type enkelbreuk.
Bimalleolaire equivalente breuk
Een bimalleolaire equivalente fractuur omvat zowel knoppen als ligamenten in de enkel.
Posterieure malleolusfractuur
Een posterieure malleolusfractuur treedt op aan de achterkant van het scheenbeen.
Meestal gebeurt deze breuk met laterale malleolusfracturen. Dat komt omdat de achterste malleolus en laterale malleolus ligamentaanhechtingen delen.
Trimalleolaire fractuur
Een trimalleolaire fractuur heeft betrekking op alle drie de delen van de enkel, waaronder de mediale (binnen), laterale (buiten) en posterieure (achter) malleoli. Net als een bimalleolaire fractuur vereist dit meestal een operatie.
Pilon-fractuur
Een pilonfractuur treedt op in het "dak" van de enkel, dat zich aan het einde van het scheenbeen bevindt. Het wordt ook wel een plafondfractuur genoemd.
Meestal omvat dit letsel ook een fibulafractuur. De onderliggende talus wordt vaak tot op zekere hoogte beschadigd. Het kraakbeen dat de talus bedekt, wordt ook vaak beschadigd, dus waarschijnlijk zal artritis ontstaan.
Een pilonfractuur wordt meestal veroorzaakt door zware verwondingen zoals vallen of auto-ongelukken.
Maisonneuve fractuur
Een Maisonneuve-fractuur omvat twee verwondingen: een enkelverstuiking en een breuk in het bovenste deel van de kuitbeen. De breuk bevindt zich bij de knie.
Deze blessure treedt op wanneer u tijdens het draaien valt, waardoor de voet onhandig de grond raakt. Het komt het meest voor bij gymnasten, dansers en skiërs.
Syndesmotisch letsel
Deze verwonding beïnvloedt het syndesmose-gewricht, dat zich tussen de fibula en het scheenbeen bevindt. Het wordt op zijn plaats gehouden door ligamenten.
Als alleen het ligament geblesseerd is, wordt het ook een hoge enkelverstuiking genoemd.
De meeste syndesmotische verwondingen omvatten echter een verstuiking van het ligament en ten minste één fractuur.
Wat te doen als je je enkel breekt
Als u denkt dat u een gebroken enkel heeft, ga dan zo snel mogelijk naar een arts.
Ondertussen kunt u het volgende doen om voor uzelf te zorgen:
- Houd gewicht van je voet af. Verhoog je enkel en zet hem op kussens.
- Breng ijs aan. Dit minimaliseert pijn en zwelling.
- Druk uitoefenen. Als je bloedt, wikkel de wond dan in met een schoon verband.
Als uw gebroken enkel is veroorzaakt door een auto-botsing of letsel, of als het bot uit de huid steekt, moet u onmiddellijk medische hulp inroepen.
Gebroken röntgenfoto's van de enkel
Röntgenfoto's kunnen de locatie, het type en de ernst van uw enkelbreuk weergeven.
Dit zal uw arts helpen bij het bepalen van de juiste manier om uw letsel te behandelen.
Behandeling van gebroken enkel
Elke blessure is anders. De beste behandeling hangt af van het type en de ernst van uw enkelbreuk.
Ijs
U kunt ijs aanbrengen om pijn en zwelling direct na de blessure te verminderen. Wikkel het in een handdoek voordat je het op de huid legt.
Wandelschoen, cast of spalk
Milde enkelbreuken kunnen worden behandeld met een wandelschoen, gipsverband of spalk. Deze behandelingen houden het bot op zijn plaats terwijl het geneest.
Voor ernstigere verwondingen moet u een operatie ondergaan voordat u een laars, gipsverband of spalk gebruikt.
Krukken
Krukken helpen u rond te lopen zonder de gewonde enkel te belasten. Ze worden gebruikt terwijl ze een laars, gips of spalk dragen.
Vermindering
Als uw gebroken bot niet op zijn plaats zit, moet uw arts het mogelijk fysiek terugplaatsen. Deze niet-chirurgische behandeling wordt gesloten reductie genoemd.
Vóór de procedure krijgt u mogelijk een spierverslapper, een kalmerend middel of algehele anesthesie om de pijn onder controle te houden.
Chirurgie
Chirurgie wordt aanbevolen voor ernstige enkelbreuken die niet kunnen genezen met een laars, gipsverband of spalk.
Een chirurg kan metalen staven, schroeven of platen gebruiken om het bot opnieuw uit te lijnen. Dit houdt het bot op zijn plaats terwijl het geneest. De procedure wordt open reductie en interne fixatie genoemd.
Hersteltijd gebroken enkel
Over het algemeen genezen gebroken enkels binnen 6 tot 12 weken. Verwondingen die geen operatie nodig hebben, kunnen binnen 6 weken genezen. Gedurende deze tijd kan uw arts regelmatig röntgenfoto's maken om het bot te controleren.
Blessures die een operatie nodig hebben, kunnen 12 weken of langer duren om te genezen. Uw totale hersteltijd hangt af van uw blessure, leeftijd en algehele gezondheid.
Tips voor gebroken enkelherstel
Tijdens herstel is het belangrijk om de aanbevelingen van uw arts op te volgen. Dit zal je gebroken enkel helpen om goed te genezen. Dit is wat u kunt doen om een soepel herstel te garanderen:
Vermijd druk
Probeer je geblesseerde voet niet te gebruiken. Wanneer u loopt of beweegt, mag u uw enkel niet belasten totdat uw arts dit heeft toegestaan.
Rust uit
Draag geen zware spullen of speel geen sport. Als je ergens heen moet, vraag het dan aan familie of vrienden. Uw arts zal u vertellen wanneer het veilig is om uw enkel te gebruiken.
Fysiotherapie
Wanneer uw botten beginnen te genezen, kan uw arts u fysieke of ergotherapie laten ondergaan.
Een fysio- of ergotherapeut kan u laten zien hoe u uw enkel traint. Deze bewegingen versterken de enkelbotten.
Eet gezond
Zoals alle verwondingen heeft een gebroken enkel voldoende voedingsstoffen nodig om te genezen. Het eten van een gezond, goed afgerond dieet zal het herstel ondersteunen.
Vermijd roken
Roken vertraagt de botgenezing. Sigarettenrook bevat ingrediënten die het vermogen van uw lichaam om nieuw botweefsel te maken, verstoren.
Stoppen met roken kan moeilijk zijn, maar een arts kan u helpen een plan voor stoppen met roken op te stellen dat bij u past.
Woon vervolgafspraken bij
Tijdens herstel moet u regelmatig naar de dokter gaan. Ze moeten controleren of je bot correct geneest.
Gebroken enkel - kun je nog lopen?
Meestal zal een kleine enkelfractuur u niet beletten te lopen. Mogelijk kunt u zelfs direct na de blessure lopen.
Als je een serieuze pauze hebt, moet je een paar maanden niet lopen. Naarmate je enkel beter wordt, kun je langzaam terugkeren naar normale activiteiten.
De afhaalmaaltijd
Een gebroken of gebroken enkel treedt op wanneer een of meer botten in uw enkel breken. Deze botten omvatten het scheenbeen, kuitbeen en talus.
Gewoonlijk worden enkelbreuken veroorzaakt door vallen, sporten met hoge impact, auto-ongelukken of verwondingen die overmatige kracht op de enkel uitoefenen.
De behandeling hangt af van de ernst van de pauze. Als u een kleine enkelbreuk heeft, kunt u een wandelschoen, gipsverband of spalk krijgen. Als het ernstig is, heeft u mogelijk een operatie nodig om het bot opnieuw uit te lijnen.
Herstel kan 6 tot 12 weken duren. Ernstige enkelbreuken die geopereerd moeten worden, kunnen langer duren.
