Paniekaanvallen of korte periodes van extreme angst kunnen angstaanjagend zijn, ongeacht wanneer ze zich voordoen, maar ze kunnen vooral verontrustend zijn als ze tijdens het rijden optreden.
Hoewel u vaker paniekaanvallen kunt ervaren als u een angststoornis of paniekstoornis heeft, kunnen ze zelfs optreden als u dat niet doet.
Maar er is hoop. Paniekaanvallen zijn te behandelen en er zijn stappen die u kunt nemen om een paniekaanval die toeslaat terwijl u achter het stuur zit te helpen verlichten.
Hoe weet je of het een paniekaanval is?
Paniekaanvallen en paniekstoornissen behoren tot de bredere categorie van angststoornissen, maar paniekaanvallen en angstaanvallen zijn niet hetzelfde.
Paniekaanvallen hebben vaak voornamelijk betrekking op lichamelijke symptomen die uw werk gedurende een korte periode volledig kunnen verstoren. Ze kunnen ervoor zorgen dat je je los of afgescheiden voelt van jezelf of de wereld om je heen.
In tegenstelling tot angst lijken paniekaanvallen vaak zonder duidelijke reden te gebeuren.
Lees hier meer over hoe een paniekaanval kan aanvoelen.
Intense angst kan enkele van dezelfde symptomen met zich meebrengen. Misschien heb je zelfs nog steeds het gevoel dat je een paniekaanval krijgt. Angst kan langzamer ontstaan en kan ook emotionele symptomen met zich meebrengen, zoals zorgen, nervositeit of algemene stress.
Het kan ook langer aanhouden dan een paniekaanval. Angst veroorzaakt vaak leed, maar het overweldigt je niet altijd volledig.
Zelfs één paniekaanval kan je zorgen maken over een andere. Het is niet ongebruikelijk dat u zich zo zorgen maakt over meer paniekaanvallen dat u uw dagelijkse routine verandert om ze te voorkomen.
Wat veroorzaakt paniekaanvallen tijdens het rijden?
Je kunt om verschillende redenen een paniekaanval krijgen tijdens het rijden.
Soms gebeuren paniekaanvallen zonder duidelijke oorzaak. Bepaalde factoren kunnen paniekaanvallen echter waarschijnlijker maken, zoals:
- een familiegeschiedenis van paniekstoornis
- aanzienlijke stress of levensveranderingen
- een recent ongeval of trauma, zelfs een ongeval dat geen verband houdt met autorijden
Als u van tijd tot tijd paniekaanvallen krijgt, maakt u zich misschien zorgen dat u er weer een krijgt, met name in een situatie of plaats waar u uzelf of anderen in gevaar kunt brengen.
Paniekaanvallen komen vaak voort uit angst om de controle te verliezen, maar als u zich zorgen maakt, kan de kans groter zijn dat u er een zult ervaren.
Angstig, paniekerig of gestrest om welke reden dan ook tijdens het autorijden betekent niet noodzakelijk dat u in paniek raakt, maar deze factoren kunnen een aanval ook waarschijnlijker maken.
Paniekaanvallen kunnen ook optreden als reactie op angst of wanneer je wordt blootgesteld aan een trigger, zoals een gebeurtenis, zicht, geur, geluid of gevoel dat je herinnert aan je angst of aan een tijd dat je een paniekaanval had.
Als u een fobie heeft, is de kans groter dat u een paniekaanval krijgt. Als je bijvoorbeeld tegenkomt waar je bang voor bent, kan dit een paniekaanval veroorzaken.
Dit kan voorkomen bij rijangst of een fobie van autorijden, of dingen die u tijdens het rijden kunt tegenkomen, zoals bruggen, tunnels, grote watermassa's of bijen en andere insecten waarvan u vermoedt dat ze in uw auto kunnen komen.
Hoe worden paniekaanvallen gediagnosticeerd?
Om een paniekaanval te diagnosticeren, zal een professional in de geestelijke gezondheidszorg - zoals een therapeut, psycholoog of psychiater - je vragen om te beschrijven wat je hebt meegemaakt, wanneer het is gebeurd, wat je deed en waar je was.
Professionals in de geestelijke gezondheidszorg vergelijken de symptomen die u beschrijft met die in de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5) om paniekaanvallen te helpen identificeren.
Een paniekaanval zelf is geen psychische aandoening, maar het kan gebeuren als onderdeel van een andere aandoening, zoals angst, sociale angst, posttraumatische stressstoornis (PTSS), depressie en paniekstoornis, om er maar een paar te noemen.
Het wordt ook beschouwd als een specificator voor sommige psychische aandoeningen, waaronder depressie, PTSS en drugsmisbruik.
Als je regelmatig paniekaanvallen hebt, je zorgen maakt over het hebben van meer en je dagelijkse leven of gedrag verandert om te voorkomen dat je ze krijgt, kun je een paniekstoornis krijgen. Deze aandoening is geclassificeerd als een angststoornis in de DSM-5.
Paniekstoornis is zeer goed te behandelen, maar u moet een professional in de geestelijke gezondheidszorg raadplegen voor een nauwkeurige diagnose en om de beste behandeling voor u te bepalen.
Tips voor het omgaan met paniekaanvallen
Paniekaanvallen kunnen angst en lichamelijke symptomen veroorzaken. Het is niet ongebruikelijk om het gevoel te hebben dat je dood kunt gaan, samen met andere onaangename gevoelens.
U kunt het moeilijk vinden om kalm te blijven als u zich duizelig, licht in het hoofd voelt of niet op adem kunt komen. Het kan zijn dat u moet stoppen en meteen uit uw auto moet stappen.
Als u zich op een veilige plaats bevindt, kunt u door het uitstappen uit de auto op het moment minder in paniek raken, maar het helpt u niet om de oorzaak van uw paniek aan te pakken.
Maar wat doe je als het niet veilig of onmogelijk is om te stoppen en uit je auto te stappen? Hier zijn enkele tips om paniekaanvallen tijdens het rijden het hoofd te bieden:
Gebruik veilige afleiding
Als u gewend bent aan autorijden, kunt u tijdens het rijden naar muziek, podcasts of de radio luisteren, zodat u zich kunt concentreren op iets anders dan uw stressvolle gedachten.
Als je met angst of een andere psychische aandoening leeft, kan muziek je vaak helpen om te gaan met verontrustende gedachten en emoties, en paniekaanvallen te voorkomen.
Maak een afspeellijst met je favoriete kalmerende, ontspannende nummers of 'relaxte' muziek. Een luchtige of humoristische podcast of radioshow kan ook helpen om je gedachten af te leiden van gedachten die angst of stress kunnen veroorzaken.
Betrek uw zintuigen
Neem zure of pittige snoepjes, kauwgom of iets kouds mee om te drinken als je ergens heen rijdt. Als je in paniek raakt, zuig dan aan een snoepje of drink een slokje.
De koude vloeistof of de scherpe smaak van het snoep kan je helpen je zintuigen terug te vinden en je op iets anders dan je paniek te concentreren. Kauwgom kan ook helpen.
Afkoelen
Als u zich duizelig, licht in het hoofd of zweterig begint te voelen, zet u de airconditioning aan of rolt u uw ramen naar beneden. De koude lucht op uw gezicht en handen kan uw symptomen verlichten en u kunt zich rustiger voelen.
Ademen
Paniekaanvallen kunnen kortademigheid veroorzaken en u het gevoel geven dat u stikt. Dit kan eng zijn, maar probeer langzaam en diep adem te halen. Focus op in- en uitademen, niet op de mogelijkheid van verstikking.
Nadenken over niet kunnen ademen kan het moeilijker maken om op adem te komen. Deze ademhalingsoefeningen kunnen helpen.
Concentreer u op uw symptomen, niet op de gedachten erachter
Haal langzaam diep adem, schud je handen als ze trillen en zet de airco aan als je het warm of zweterig hebt - of de verwarming als je het koud hebt.
Herinner jezelf eraan dat de fysieke symptomen niet ernstig zijn en dat ze binnen een paar minuten verdwijnen. Probeer niet aan je angst te denken. Het kan helpen om jezelf iets te geven om op te focussen, zoals een gebouw in de verte of een bord om naar te zoeken.
Blijf rijden, als je veilig verder kunt
Door de angst die gepaard gaat met een paniekaanval door te drukken, kunt u deze overwinnen. Paniek behandelen houdt vaak het besef in dat paniekaanvallen, hoe eng ze ook lijken, je eigenlijk geen pijn doen.
Door je paniekaanval heen te rijden, kun je je realiseren dat het je niet onder controle heeft en je geruststellen dat je het kunt doen zonder dat er iets ergs gebeurt. Dit kan je helpen om een paniekaanval beter aan te pakken als je er nog een hebt.
Wat is de behandeling voor paniekaanvallen tijdens het autorijden?
Veel mensen met een paniekaanval hebben nooit een tweede. Als u meer dan één paniekaanval heeft, kunt u overwegen om contact op te nemen met een professional in de geestelijke gezondheidszorg. Therapie kan u helpen te leren omgaan met paniekaanvallen en eventuele onderliggende oorzaken aan te pakken.
Als u herhaaldelijk paniekaanvallen heeft, veel tijd besteedt aan het zorgen over een nieuwe paniekaanval en werk, school of andere plaatsen waar u normaal heen gaat beginnen te vermijden, heeft u mogelijk een paniekstoornis.
Ongeveer een derde van de mensen met een paniekstoornis ontwikkelt ook agorafobie. Deze aandoening brengt een intense angst met zich mee voor een nieuwe paniekaanval en het niet veilig kunnen ontsnappen. Deze omstandigheden kunnen uiteindelijk van invloed zijn op uw levenskwaliteit en het u zelfs moeilijk maken om uw huis te verlaten.
Therapie kan zowel paniekstoornissen als agorafobie helpen behandelen. Dit zijn de meest voorkomende therapievormen:
Cognitieve gedragstherapie (CBT)
CGT is de primaire behandeling voor paniekstoornissen, maar het toevoegen van vaardigheidstraining kan nog meer voordelen opleveren.
Een onderzoek uit 2019 waarbij naar 100 mensen werd gekeken, vond aanwijzingen dat mensen die naast de standaard CGT-training veerkracht en copingvaardigheden kregen, meer veerkracht hadden en een betere levenskwaliteit hadden.
Exposure-therapie
Blootstellingstherapie kan u ook helpen om te gaan met paniekaanvallen die optreden als gevolg van een fobie of een andere gevreesde situatie. Deze aanpak houdt in dat je jezelf langzaam blootstelt aan waar je bang voor bent met de hulp van een therapeut.
Als u bang bent voor autorijden of dingen die u tijdens het autorijden kunt tegenkomen, zoals bruggen of tunnels, kan blootstellingstherapie u helpen uw angst te overwinnen. Dit kan paniekaanvallen verminderen of elimineren.
Online therapie
Online therapie kan ook helpen bij paniekstoornissen en paniekaanvallen. Een onderzoek uit 2008 wees uit dat één type internetgebaseerde CGT, Panic Online genaamd, voor deelnemers ongeveer dezelfde voordelen had als face-to-face therapie.
Medicatie
Sommige medicijnen kunnen ook helpen bij symptomen van paniekaanvallen, hoewel ze de onderliggende oorzaken van paniekaanvallen niet aanpakken. Medicijnen die een psychiater kan voorschrijven, zijn onder meer:
- selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's)
- serotonine-norepinefrine-heropnameremmers (SNRI's)
- benzodiazepines
Benzodiazepines kunnen verslavend zijn, dus u zult ze over het algemeen maar een korte tijd gebruiken. Ze kunnen u bijvoorbeeld helpen de symptomen van ernstige paniekaanvallen te beheersen, zodat u zich in therapie kunt voelen om aan hun onderliggende oorzaak te werken.
Wat zijn de vooruitzichten als u paniekaanvallen heeft?
Paniekaanvallen en paniekstoornissen verbeteren over het algemeen met de behandeling en een professional in de geestelijke gezondheidszorg kan u helpen de behandeling te vinden die het beste bij u past.
Terwijl u in therapie bent, is het een goed idee om te proberen dingen te blijven doen die u normaal zou doen, inclusief autorijden. Als u uit angst voor een paniekaanval niet wegrijdt, wordt het misschien nog moeilijker om uiteindelijk weer te gaan rijden.
Probeer korte afstanden te rijden of op rustige wegen waar u veilig diepe ademhaling of andere ontspanningstechnieken kunt oefenen als u panieksymptomen begint te voelen. Het kan ook helpen om een vertrouwde vriend of familielid mee te nemen tijdens het rijden.
De afhaalmaaltijd
Veel mensen voelen zich angstig of angstig tijdens het autorijden. Als u merkt dat u extreme angst voelt en lichamelijke symptomen heeft, krijgt u mogelijk een paniekaanval.
Als je een paniekaanval achter het stuur hebt gehad of je er zorgen over maakt, overweeg dan om met een therapeut te praten. Therapie kan paniekaanvallen tijdens het rijden helpen voorkomen en u helpen strategieën te ontwikkelen om met uw angst voor autorijden om te gaan.
