Invoering
Systemische lupus erythematosus of lupus is een chronische auto-immuunziekte. Bij auto-immuunziekten valt uw immuunsysteem zichzelf aan. Lupus zorgt ervoor dat het immuunsysteem gezonde weefsels verwart met ziektekiemen, virussen en andere indringers. Het systeem maakt vervolgens auto-antilichamen aan die de organen van uw lichaam aanvallen.
Deze aanval kan veel delen van uw lichaam aantasten en veroorzaakt vaak symptomen. Lupus kan uw gewrichten, organen, ogen en huid aantasten. Het kan pijn, ontstekingen, vermoeidheid en huiduitslag veroorzaken. De aandoening gaat door tijden waarin deze actiever is, die flares of flare-ups worden genoemd. Mogelijk hebt u in deze perioden meer symptomen. Lupus maakt ook tijden van remissie door. Dit zijn tijden van verminderde activiteit wanneer u mogelijk minder opflakkeringen heeft.
Lees meer: Hoe de 10 vroege tekenen van lupus te identificeren »
Er is nog geen remedie voor lupus, maar bepaalde medicijnen kunnen uw symptomen verlichten. De symptomen van lupus en hun ernst kunnen van persoon tot persoon verschillen, dus u moet met uw arts samenwerken om een zorgplan op te stellen dat bij u past. Om te beginnen, leest u over de soorten medicijnen die uw lupus-symptomen kunnen behandelen.
Corticosteroïden
Corticosteroïden, ook wel glucocorticoïden of steroïden genoemd, kunnen de symptomen van lupus helpen behandelen. Deze medicijnen bootsen na hoe cortisol werkt. Cortisol is een hormoon dat je lichaam aanmaakt. Het helpt ontstekingen te bestrijden en controleert uw immuunsysteem. Het reguleren van uw immuunsysteem kan de symptomen van lupus verlichten.
Steroïden zijn onder meer:
- prednison
- cortison
- hydrocortison
Over het algemeen zijn steroïden effectief. Maar zoals alle medicijnen kunnen ze soms bijwerkingen veroorzaken. Deze kunnen zijn:
- gewichtstoename
- vochtretentie of zwelling
- acne
- prikkelbaarheid
- Moeite met slapen
- infecties
- osteoporose
Steroïden werken vaak snel. Uw arts kan u een korte behandeling met steroïden geven totdat uw medicijnen op langere termijn beginnen te werken. Artsen proberen de laagst mogelijke dosering van een steroïde voor te schrijven voor de kortst mogelijke tijd om bijwerkingen te voorkomen. Als u moet stoppen met het gebruik van steroïden, zal uw arts uw dosering langzaam verlagen om het risico op bijwerkingen te verminderen.
Niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID's)
NSAID's worden gebruikt om pijn, ontsteking en stijfheid als gevolg van lupus te behandelen. Deze medicijnen zijn verkrijgbaar als vrij verkrijgbare medicijnen (OTC) en op recept verkrijgbaar. Als u een nierziekte door lupus heeft, neem dan contact op met uw arts voordat u een NSAID inneemt. Mogelijk heeft u een lagere dosering nodig of uw arts wil mogelijk dat u deze medicijnen vermijdt.
OTC NSAID's omvatten:
- aspirine
- ibuprofen (Motrin)
- naproxen
Recept-NSAID's zijn onder meer:
- celecoxib (Celebrex)
- diclofenac (Voltaren)
- diclofenac-misoprostol (Arthrotec) (Opmerking: misoprostol is geen NSAID. Het helpt maagzweren te voorkomen, die een risico vormen op NSAID's.)
- diflunisal (Dolobid)
- etodolac (Lodine)
- fenoprofen (Nalfon)
- flurbiprofen (Ansaid)
- indomethacin (Indocin)
- ketorolac (Toradol)
- ketoprofen (Orudis, Ketoprofen ER, Oruvail, Actron)
- nabumeton (Relafen)
- meclofenamaat
- mefenaminezuur (Ponstel)
- meloxicam (Mobic Vivlodex)
- nabumeton (Relafen)
- oxaprozin (Daypro)
- piroxicam (Feldene)
- salsalaat (Disalcid)
- sulindac (Clinoril)
- tolmetin (Tolmetin Natrium, Tolectine)
De meest voorkomende bijwerkingen van deze NSAID's zijn onder meer:
- misselijkheid
- maagzuur
- zweren in uw maag of darmen
- bloeding in uw maag of darmen
Het nemen van een hoge dosering van een NSAID of het langdurig gebruiken van deze medicijnen verhoogt het risico op bloedingen of maagzweren. Sommige NSAID's zijn zachter voor de maag dan andere. Gebruik NSAID's altijd met voedsel en neem ze nooit vlak voordat u gaat liggen of gaat slapen. Deze voorzorgsmaatregelen kunnen het risico op maagproblemen verminderen.
Andere medicijnen
Paracetamol
OTC-medicijnen zoals paracetamol (Tylenol) kunnen enige verlichting bieden bij uw lupus-symptomen. Deze medicijnen kunnen pijn onder controle houden en koorts verminderen. Over het algemeen kan paracetamol minder darmbijwerkingen veroorzaken dan geneesmiddelen op recept. Maar het kan ook nier- en leverproblemen veroorzaken. Vraag uw arts wat de juiste dosering voor u is. Het nemen van de juiste dosering is extra belangrijk als u een nierziekte heeft door lupus. Mogelijk bent u gevoeliger voor de bijwerkingen van paracetamol.
Opioïden
Als NSAID's of paracetamol uw pijn niet verlichten, kan uw arts u een opioïde geven. Deze medicijnen zijn voorgeschreven pijnstillers. Ze zijn krachtig en kunnen verslavend zijn. In feite zijn deze medicijnen normaal gesproken geen eerstelijnsbehandeling voor lupus vanwege het risico op verslaving. Opioïden kunnen je ook erg slaperig maken. U mag deze medicijnen nooit met alcohol gebruiken.
Deze medicijnen zijn onder meer:
- hydrocodon
- codeïne
- oxycodon
Meer informatie: Inzicht in hydrocodonverslaving »
Tramadol (Ultram)
Tramadol (Ultram) is een voorgeschreven pijnstiller. Het werkt als zowel een opioïde pijnstiller als een antidepressivum. Het kan pijn op de korte termijn van lupus helpen verlichten. Net als opioïden is dit medicijn verslavend en kan het je slaperig maken. Je mag het niet met alcohol gebruiken.
Ziektemodificerende antireumatica (DMARD's)
Deze medicijnen worden gebruikt om bepaalde auto-immuunziekten te behandelen. Ze werken door een overactief immuunsysteem te onderdrukken. Dit vermindert ontsteking veroorzaakt door lupus, wat de symptomen kan helpen verlichten. DMARDS worden vaak gebruikt met NSAID's.
Deze medicijnen zijn onder meer:
- hydroxychloroquine (Plaquenil)
- cyclosporine (Gengraf, Neoral, Sandimmune)
- azathioprine (Azasan, Imuran)
Antimalariamiddelen
Deze medicijnen werden voor het eerst goedgekeurd om malaria te behandelen. Ze verminderen de productie van auto-antilichamen in uw lichaam. Dit effect vermindert de schade die lupus aan uw organen kan toebrengen. Deze medicijnen helpen ook de symptomen van lupus te verminderen.
Het kan enkele maanden duren voordat deze medicijnen effectief zijn, dus ze worden alleen gegeven nadat andere medicijnen niet werken. Bijwerkingen zijn meestal mild. Deze medicijnen kunnen bij sommige mensen echter visusveranderingen veroorzaken. Als u een van deze geneesmiddelen gebruikt, moet u uw gezichtsvermogen zo vaak laten controleren als uw arts voorstelt.
Antimalariamiddelen voor lupus zijn onder meer:
- chloroquine (Aralen), off-label gebruikt
- hydroxychloroquine (Plaquenil)
BLyS-specifieke remmers of monoklonale antilichamen (MAbS)
Belimumab (Benlysta) werkt door auto-antilichamen te onderdrukken bij mensen met lupus. Dit helpt de lupus-symptomen te verbeteren. Dit medicijn werd in 2011 goedgekeurd. Het was het eerste medicijn dat in 50 jaar speciaal voor lupus werd gemaakt. Dit type medicijn is nuttig gebleken, maar er is meer onderzoek nodig om te weten hoe goed het op de lange termijn werkt.
Immunosuppressiva en immuunmodulatoren
In vergevorderde gevallen van lupus kunnen deze medicijnen worden gebruikt om het overactieve immuunsysteem te onderdrukken. Deze medicijnen zijn onder meer:
- azathioprine (Imuran)
- methotrexaat (Rheumatrex)
- mycofenolaatmofetil
- cyclofosfamide (Cytoxan)
Uw arts kan deze medicijnen voorschrijven wanneer andere medicijnen niet hebben gewerkt om uw symptomen onder controle te houden. Deze medicijnen zijn geen eerstelijnsbehandeling voor lupus omdat ze mogelijk ernstige bijwerkingen hebben. Uw arts zal u tijdens de behandeling nauwlettend in de gaten houden als u een van deze geneesmiddelen gebruikt. Deze effecten kunnen zijn:
- lever schade
- infecties
- bepaalde soorten kanker
- onvruchtbaarheid bij mannen en vrouwen
- gevoeligheid voor de zon
- haaruitval
Anticoagulantia
Mensen met lupus hebben een hoger risico op bloedstolsels. Als uw arts besluit dat u een preventieve behandeling nodig heeft, kunnen zij u een medicijn geven om uw bloed te verdunnen. Anticoagulantia behandelen lupus niet specifiek, maar kunnen een onderdeel zijn van uw lupuszorg. Als uw arts u een van deze medicijnen geeft, zullen zij u nauwlettend in de gaten houden om ervoor te zorgen dat uw bloed niet te dun wordt.
Deze medicijnen zijn onder meer:
- lage dosis aspirine
- heparine (Calciparine, Liquaemin)
- warfarine (Coumadin)
- dabigatran (Pradaxa)
- apixiban (Eliquis)
- edoxaban (Savaysa)
- rivaroxaban (Xarelto)
Praat met uw arts
Er zijn veel medicijnen beschikbaar om lupus te behandelen. Ze werken niet allemaal op dezelfde manier. Sommigen verlichten pijn, ontsteking en andere symptomen, terwijl anderen werken door uw immuunsysteem te onderdrukken. De symptomen en de ernst van lupus kunnen van persoon tot persoon verschillen, dus overleg met uw arts over uw opties. U en uw arts kunnen een zorgplan opstellen dat bij u past.
