U bent doorverwezen naar een reumatoloog voor artritis psoriatica (PsA). Op dit moment heb je gehoord hoe dit type specialist essentieel is bij het correct diagnosticeren van je aandoening en het behandelen ervan. Je hebt echter waarschijnlijk veel vragen over de ins en outs van dit proces. Overweeg deze 10 vragen mee te nemen naar uw eerste afspraak en neem indien nodig contact op met uw arts.
1. Wat veroorzaakte mijn PsA?
De precieze oorzaak van PsA is niet duidelijk. Als een auto-immuunziekte kan PsA optreden wanneer uw immuunsysteem zijn eigen gezonde cellen en weefsels aanvalt. Auto-immuunziekten zijn vaak erfelijk en niet elk gezinslid heeft hetzelfde type. Dus als een familielid bijvoorbeeld reumatoïde artritis ontwikkelt, neemt uw kans op het krijgen van PsA toe.
Psoriasis veroorzaakt niet noodzakelijk PsA, hoewel dit een groter risico met zich meebrengt. Mensen met psoriasis kunnen andere vormen van artritis ontwikkelen, terwijl anderen helemaal geen artritis ontwikkelen.
2. Hoe gaat u mijn aandoening diagnosticeren?
Uw reumatoloog bekijkt eerst uw gegevens om te zien welke tests zijn uitgevoerd. Ze vragen u ook naar de medische geschiedenis van uw familie, en ook of u psoriasis heeft of niet.
Vervolgens voert uw reumatoloog een lichamelijk onderzoek uit. Ze zoeken naar tekenen van plaque psoriasis en ontsteking. Ze onderzoeken ook uw gewrichten.
Ten slotte hangt een PsA-diagnose sterk af van testen om ervoor te zorgen dat u niet verkeerd wordt gediagnosticeerd met een andere vorm van artritis of een ander type aandoening. Een negatieve bloedtest voor een reumafactor is slechts één indicator van PsA.
Er is geen enkele test voor PsA, dus een juiste diagnose is vaak afhankelijk van het elimineren van andere mogelijke aandoeningen.
3. Wat zijn de meest voorkomende symptomen van PsA?
Aanhoudende gewrichtspijn is vaak de eerste indicator van veel soorten artritis, zoals PsA. Bovendien kan PsA veroorzaken:
- zwelling en gevoeligheid van uw gewrichten
- verminderd bewegingsbereik (vooral 's ochtends)
- rugpijn
- veranderingen in uw vingers en tenen (vooral in de nagels)
- conjunctivitis
- verhoogde vermoeidheid
4. Welk type PsA heb ik?
PsA is slechts één vorm van artritis. Het heeft ook verschillende subtypen die zijn gebaseerd op welke gewrichten worden aangetast. Mogelijk hebt u een van de volgende soorten PsA:
- Artritis mutilans is een zeldzame vorm die voornamelijk uw handen en voeten aantast.
- Distale interphalangeale artritis treft voornamelijk teen- en vingergewrichten (distale gewrichten genoemd).
- Oligoarticulaire artritis is een mildere vorm die minder gewrichten aantast in een meer asymmetrisch patroon (beide zijden van uw lichaam, maar verschillende gewrichten).
- Spondylitis is een type PsA dat uw ruggengraat aantast en rug- en nekproblemen veroorzaakt.
- Symmetrische artritis treft beide zijden van het lichaam en beïnvloedt dezelfde gewrichten aan elke kant.
5. Hoe behandelt u mijn toestand?
PsA wordt meestal behandeld met het volgende:
- Biologics zijn voorgeschreven medicijnen zoals adalimumab (Humira) en etanercept (Enbrel) die op uw immuunsysteem zijn gericht om te voorkomen dat het gezonde weefsels aantast.
- Ziekte-modificerende antireumatica (DMARD's) worden gebruikt in ernstige gevallen van PsA. Deze werken door de progressie van gewrichts- en weefselschade te vertragen. (Veel biologische geneesmiddelen zijn ook DMARD's.)
- Niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID's) werken door pijn en ontsteking te verminderen. Deze zijn verkrijgbaar in zowel vrij verkrijgbare als receptformulieren.
- Behandelingen met kleine moleculen zijn een nieuw medicijn dat ontstekingen geassocieerd met PsA kan reguleren.
Het type behandeling dat wordt geselecteerd, is gebaseerd op de ernst van uw aandoening. Uw behandelplan kan ook worden aangepast op basis van opflakkeringen en ziekteprogressie.
Uw reumatoloog kan ook fysiotherapie aanbevelen omdat PsA verstijving in uw gewrichten veroorzaakt, wat leidt tot ongemak en pijn. Er zijn oefeningen die speciaal zijn ontworpen voor gewrichten die u helpen uw pijn te verlichten, zodat u uw PsA voortdurend kunt beheren.
6. Kan ik vrij verkrijgbare medicijnen gebruiken?
Het enige type vrij verkrijgbare medicijnen dat voor PsA wordt gebruikt, zijn bepaalde soorten NSAID's. Deze omvatten ibuprofen (Advil) en aspirine. Hoewel vrij verkrijgbare NSAID's pijn en ontsteking kunnen verminderen, lossen ze niet de problemen met het immuunsysteem op die voorgeschreven medicijnen kunnen.
Vraag uw reumatoloog voordat u zelfzorggeneesmiddelen gebruikt om er zeker van te zijn dat ze geen interactie hebben met andere geneesmiddelen die u gebruikt.
7. Welke veranderingen in levensstijl raadt u aan?
Een voedzaam dieet kan je meer energie geven en tegelijkertijd de ontsteking van PsA op natuurlijke wijze verminderen. Hoewel het in het begin moeilijk is, kan regelmatige lichaamsbeweging ook helpen. Matige, low-impact trainingen, zoals zwemmen en wandelen, kunnen uw gewrichten helpen conditioneren en versterken.
Dieet en lichaamsbeweging kunnen u ook helpen om af te vallen als dat nodig is. Overgewicht kan gewrichtspijn en schade verhogen.
Als je depressie, stress en vermoeidheid ervaart door je conditie, overweeg dan alternatieve oefeningen zoals yoga. Elke avond op hetzelfde tijdstip naar bed gaan kan ook een verschil maken in vermoeidheid overdag.
8. Moet ik nog steeds mijn andere arts (en) zien?
Hoewel het van het grootste belang is bij de behandeling van PsA, zou een reumatoloog niet het enige soort arts moeten zijn dat u ziet. Er is nog steeds een primaire arts nodig voor jaarlijkse controles, evenals voor andere medische behoeften buiten PsA.
Als u psoriasis had voordat u een diagnose voor PsA kreeg, moet u ook uw dermatoloog raadplegen. Terwijl een reumatoloog de onderliggende ontsteking van PsA behandelt, worden huidsymptomen het best behandeld door een dermatoloog. Beide artsen kunnen met u samenwerken om verschillende actuele en interne symptomen te behandelen - zorg er wel voor dat u met iedereen communiceert over de behandelingen die u krijgt.
9. Word ik gehandicapt?
Een reumatoloog bezoeken is de eerste stap om een aan PsA gerelateerde handicap te voorkomen. Gewrichtsslijtage kan na verloop van tijd blijvende schade veroorzaken. Handicap is een langdurige zorg bij PsA omdat afgebroken gewrichten uw bewegingsbereik aanzienlijk kunnen beperken.
PsA leidt niet noodzakelijk tot invaliditeit in alle gevallen. Uw kansen worden aanzienlijk verminderd met een lopende behandeling.
10. Hoe lang krijg ik PsA?
PsA is een levenslange of chronische aandoening en geneest niet. Een goede behandeling kan echter de schadelijke effecten van de onderliggende ontsteking op verschillende gewrichten in uw lichaam minimaliseren. PsA kan in ernst variëren van mild tot ernstig. De soorten aangetaste gewrichten kunnen ook een verschil maken in termen van dagelijkse bewegingen en algehele kwaliteit van leven.
