Overzicht
Soms, wanneer weefsel in een orgaan ontstoken raakt - vaak als reactie op een infectie - groeperen groepen cellen, histiocyten genaamd, zich om kleine knobbeltjes te vormen. Deze kleine boonvormige trossen worden granulomen genoemd.
Granulomen kunnen zich overal in uw lichaam vormen, maar ontwikkelen zich meestal in uw:
- huid
- lymfeklieren
- longen
Wanneer granulomen voor het eerst ontstaan, zijn ze zacht. Na verloop van tijd kunnen ze uitharden en verkalken. Dit betekent dat calcium afzettingen vormt in de granulomen. De calciumafzettingen maken dit soort longgranulomen gemakkelijker zichtbaar bij beeldvormende tests, zoals thoraxfoto's of CT-scans.
Op een röntgenfoto van de borst kunnen sommige longgranulomen eruit zien als potentieel kankergezwel. Granulomen zijn echter niet-kankerachtig en veroorzaken vaak geen symptomen en vereisen geen behandeling.
Wat zijn de symptomen?
Er zijn zelden symptomen geassocieerd met longgranulomen zelf. Granulomen vormen echter als reactie op ademhalingsaandoeningen, zoals sarcoïdose of histoplasmose, dus de onderliggende oorzaak heeft de neiging symptomen te vertonen. Deze kunnen zijn:
- hoest die niet weggaat
- kortademigheid
- pijn op de borst
- koorts of koude rillingen
Wat zijn de oorzaken?
De aandoeningen die het meest worden geassocieerd met longgranulomen kunnen worden onderverdeeld in twee categorieën: infecties en ontstekingsziekten.
Onder de infecties zijn:
Histoplasmose
Een van de meest voorkomende oorzaken van longgranulomen is een type schimmelinfectie dat bekend staat als histoplasmose. U kunt histoplasmose ontwikkelen door in de lucht aanwezige sporen van een schimmel in te ademen die normaal voorkomt in uitwerpselen van vogels en vleermuizen.
Niet-tuberculeuze mycobacteriën (NTM)
NTM, dat van nature voorkomt in water en bodem, behoort tot de meest voorkomende bronnen van bacteriële infecties die leiden tot longgranulomen.
Enkele niet-infectieuze, inflammatoire aandoeningen zijn onder meer:
Granulomatose met polyangiitis (GPA)
GPA is een zeldzame maar ernstige ontsteking van de bloedvaten in neus, keel, longen en nieren. Het is onduidelijk waarom deze aandoening zich ontwikkelt, hoewel het een abnormale reactie van het immuunsysteem op een infectie lijkt te zijn.
Reumatoïde artritis (RA)
RA is een andere abnormale reactie van het immuunsysteem die tot ontsteking leidt. RA treft voornamelijk uw gewrichten, maar kan longgranulomen veroorzaken, ook wel reumatoïde knobbeltjes of longknobbeltjes genoemd. Deze granulomen zijn meestal onschadelijk, maar er is een klein risico dat een reumatoïde knobbel kan barsten en uw long kan beschadigen.
Sarcoïdose
Sarcoïdose is een inflammatoire aandoening die meestal uw longen en lymfeklieren aantast. Het lijkt te worden veroorzaakt door een abnormale reactie van het immuunsysteem, hoewel onderzoekers nog niet hebben kunnen achterhalen wat deze reactie veroorzaakt. Het kan verband houden met een bacteriële of virale infectie, maar er is nog geen duidelijk bewijs om die theorie te ondersteunen.
Longgranulomen gerelateerd aan sarcoïdose kunnen onschadelijk zijn, maar sommige kunnen uw longfunctie beïnvloeden.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Omdat ze klein zijn en meestal geen symptomen veroorzaken, worden granulomen vaak per ongeluk ontdekt. Als u bijvoorbeeld een routine thoraxfoto of CT-scan maakt vanwege een ademhalingsprobleem, kan uw arts kleine plekjes op uw longen ontdekken die granulomen blijken te zijn. Als ze verkalkt zijn, zijn ze vooral gemakkelijk te zien op een röntgenfoto.
Op het eerste gezicht lijken granulomen op mogelijk kankertumoren. Een CT-scan kan kleinere knobbeltjes detecteren en een meer gedetailleerd beeld geven.
Kanker longknobbeltjes zijn meestal onregelmatiger gevormd en groter dan goedaardige granulomen, die gemiddeld 8 tot 10 millimeter in diameter zijn. Knobbeltjes hoger in uw longen zijn ook meer kans op kankertumoren.
Als uw arts een klein en onschadelijk granuloom op een röntgenfoto of CT-scan ziet, kunnen ze het een tijdje volgen en gedurende een periode van jaren aanvullende afbeeldingen maken om te zien of het groeit.
Een groter granuloom kan in de loop van de tijd worden geëvalueerd met behulp van positronemissietomografie (PET) -scans. Dit type beeldvorming gebruikt de injectie van een radioactieve stof om ontstekingsgebieden of maligniteiten te identificeren.
Uw arts kan ook een biopsie van een longgranuloom nemen om te bepalen of het kanker is. Een biopsie omvat het verwijderen van een klein stukje verdacht weefsel met een dunne naald of een bronchoscoop, een dunne buis die door uw keel en in uw longen is gedraaid. Het weefselmonster wordt vervolgens onder een microscoop onderzocht.
Hoe wordt het behandeld?
Longgranulomen hebben doorgaans geen behandeling nodig, vooral als u geen symptomen heeft.
Omdat granulomen meestal het gevolg zijn van een diagnosticeerbare aandoening, is behandeling van de onderliggende aandoening belangrijk. Een bacteriële infectie in uw longen die de groei van granuloom veroorzaakt, moet bijvoorbeeld worden behandeld met antibiotica. Een inflammatoire aandoening, zoals sarcoïdose, kan worden behandeld met corticosteroïden of andere ontstekingsremmende medicijnen.
Wat zijn de vooruitzichten?
Zodra u de onderliggende oorzaak van longgranulomen onder controle heeft, heeft u mogelijk geen extra knobbeltjes meer in uw longen. Sommige aandoeningen, zoals sarcoïdose, kunnen niet worden genezen, maar kunnen redelijk goed worden beheerd. Hoewel u de ontstekingsniveaus laag kunt houden, is het mogelijk dat er meer granulomen ontstaan.
Longgranulomen en andere gezwellen in uw longen worden meestal geïdentificeerd wanneer uw arts op zoek is naar andere ademhalingsproblemen. Dat betekent dat het belangrijk is om symptomen zoals hoesten, kortademigheid en pijn op de borst onmiddellijk aan uw arts te melden. Hoe eerder u de symptomen heeft geëvalueerd en gediagnosticeerd, hoe eerder u een nuttige behandeling kunt krijgen.
