'Passief bewegingsbereik' en 'actief bewegingsbereik' zijn twee termen die veel worden gebruikt in fitness- en revalidatiekringen. Hoewel ze allebei betrekking hebben op het verbeteren van het bewegingsbereik van een gewricht, verschilt de daadwerkelijke methode om dit te doen.
Als iemand fysiek een deel van uw lichaam beweegt of strekt, zoals uw been, wordt dit passief bewegingsbereik genoemd. In deze situatie is een verzorger of fysiotherapeut er om u te helpen met gewrichtsoefeningen als u het moeilijk vindt of geen moeite kunt doen.
Met andere woorden, als u niet actief bewegingsoefeningen kunt uitvoeren, kan een partner helpen.
Dit wordt vaker gezien op het gebied van revalidatie. Een fysiotherapeut of een machine zal werken om het bewegingsbereik van een persoon (met name met betrekking tot het gewricht en de ligamenten) terug te brengen naar de basislijn vóór de blessure.
Actief bewegingsbereik
Actief bewegingsbereik verwijst daarentegen naar het zelfstandig bewegen van een gewricht door je spieren samen te trekken.
"Dit type bewegingsbereik is belangrijk omdat het het meest samenhangt met onze dagelijkse activiteiten (lopen naar het werk, iets uit de voorraadkast pakken of meedoen aan een sportcompetitie)", legt Austin Martinez, opleidingsdirecteur van StretchLab, uit.
Wanneer we passief bewegingsbereik gebruiken
Als je te maken hebt met de nasleep van een blessure aan je schouders, knieën, heupen, nek of een ander deel van je lichaam waar een gewricht is, dan weet je hoe gemakkelijk het is om je bewegingsbereik te beïnvloeden.
Dat komt omdat het bewegingsbereik of de afstand en richting die een gewricht kan bewegen vaak beperkt is na een trauma aan dat gebied.
Om een beter beeld te krijgen van de impact op een bepaald gewricht, kan een arts, fysiotherapeut, atletiektrainer of andere gekwalificeerde gezondheidswerker de hoeveelheid beweging in een gewricht of lichaamsdeel meten om te zien of er een beperkt bewegingsbereik is. Dit wordt meestal gedaan tijdens een fysieke beoordeling na een blessure of als onderdeel van een revalidatieprogramma.
Als je bewegingsbereik beperkt is, heb je baat bij wat tijd om een reeks passieve of actieve bewegingsoefeningen uit te voeren. Om het geblesseerde gebied weer gezond te maken, zal een fysiotherapeut dit soort oefeningen gebruiken als onderdeel van uw algehele behandelplan.
Een personal trainer kan tijdens een trainingssessie passieve bewegingsoefeningen gebruiken om de mobiliteit en atletische prestaties te verbeteren.
Daarnaast kunt u passieve bewegingsoefeningen uitvoeren als onderdeel van een door partners ondersteunde rekoefening. Dit wordt vaak gedaan bij atletiek, bewegingslessen en groepsrevalidatielessen.
Hoe u het bewegingsbereik kunt verbeteren
De beste manier om je bewegingsbereik te verbeteren, zei Martinez, is door middel van passieve maatregelen, omdat meer kracht langer kan worden uitgeoefend en vastgehouden. Dit zorgt voor een grotere verandering in de tijd.
Dat gezegd hebbende, het kiezen van de beste methode om je bewegingsbereik te verbeteren, hangt ook af van je doelen.
Als het je doel is om de functie en het bewegingsbereik van je gewrichten specifiek (meestal na een blessure) te vergroten, is het volgens Martinez het beste om te werken met een getrainde professional zoals een arts of fysiotherapeut.
En als het uw doel is om de flexibiliteit van uw spieren te vergroten, is het ook belangrijk om te werken met een getrainde professional die deskundig is op dit gebied, zoals een personal trainer.
"Meestal gaat het om passief stretchen waarbij ofwel een getraind persoon ofwel een apparaat (stretch straps) helpt bij het stretchen," legt Martinez uit.
Bovendien kunnen actieve maatregelen het bewegingsbereik verbeteren. Dit wordt vaker gedaan als een dynamische warming-up (stretching), waarbij u uw lichaam in verschillende posities beweegt om de bloedsomloop en het bewegingsbereik te vergroten. Rekken is het beste voorafgaand aan een activiteit of oefening.
Passieve bewegingsoefeningen
Enkele van de meest voorkomende en veiligste passieve bewegingsoefeningen zijn gerelateerd aan het strekken van de omliggende spieren met als doel de spierflexibiliteit te vergroten.
Een manier om dit volgens Martinez te doen is met een tool zoals een spanband. Dit zal je helpen om een stuk langer vast te houden.
Iemand laten assisteren bij het strekken is echter een effectievere manier om passieve bewegingsoefeningen te oefenen.
"Met deze oefeningen beweegt een getrainde professional je lichaam in de rek en houdt het voor je vast, met de bedoeling je spierflexibiliteit te vergroten", legt Martinez uit.
'Dit is om een paar redenen superieur', zei hij.
Ten eerste begrijpt de getrainde professional de juiste limieten en weet hij hoe ver hij moet gaan. Ten tweede weten ze hoe lang ze het stuk moeten houden. Ze zijn ook getraind om te weten of het op de juiste gebieden is gericht om de meeste voordelen te behalen.
Met dat in gedachten zijn hier drie passieve bewegingsoefeningen waarvan Martinez zei dat je ze zelf kunt doen of hulp kunt krijgen van een professional die is opgeleid in rektechnieken.
Schouders: Doorway chest stretch
Als een partner helpt bij deze oefening, zullen ze je armen door de beweging bewegen.
- Buig je elleboog tot 90 graden en lijn je onderarm rechtop tegen een gang of deuropening.
- Val je romp naar voren, open uiteindelijk je borst en creëer een rek.
Hals: rotatie stretch
Hierdoor worden de levator scapulae uitgerekt, een spier die bij veel mensen strak zit en de neiging heeft om ongemak in de nek en het schouderblad te veroorzaken.
- Draai terwijl u zit uw neus naar uw oksel.
- Gebruik je hand om de achterkant van je hoofd naar beneden te duwen.
Benen: Piriformis stretch
Veel mensen zouden baat kunnen hebben bij een grotere heupflexibiliteit, vooral bij mensen met lage rugklachten. Deze oefening, ook bekend als de duivenhouding, strekt zich uit in dit gebied, de piriformis.
- Leg je been voor je in een gebogen positie.
- Leun over je heupen om de piriformis uit te rekken.
Voor een partnerondersteunde stretch:
- Ga op de grond of op de revalidatietafel liggen.
- Laat uw partner in plaats van uw lichaamsgewicht te gebruiken weerstand bieden door uw been door het passieve bewegingsbereik te bewegen.
De afhaalmaaltijd
Het uitvoeren van passieve bewegingsoefeningen na een blessure kan helpen om uw gewrichten mobiel te houden en de kans te verkleinen dat uw algehele bewegingsbereik op lange termijn afneemt.
Dit helpt niet alleen bij het revalidatieproces, maar helpt u ook voldoende mobiliteit te hebben om dagelijkse taken uit te voeren en te blijven deelnemen aan de activiteiten die u graag doet.
