Als ik moest raden, zou ik zeggen dat mensen zichzelf al sinds het begin van de tijd met elkaar vergelijken.
Ik twijfel er niet aan dat de prehistorische man jaloers was op de grootte van de grot van zijn buurman of zijn bewonderenswaardige vuursteenvaardigheden begeerde.
Soms kunnen deze vergelijkingen nuttig zijn. Ze kunnen u een blauwdruk voor verbetering geven en u inspireren om te veranderen. Andere keren kunnen ze een middel zijn om jezelf uit elkaar te halen en alles te zien waarvan je denkt dat het verkeerd is met jezelf.
Vergelijking was voor mij vooral een vluchtige ervaring. Ik zou de successen van mijn vrienden of de figuur van een influencer op Instagram opmerken en jaloers zijn, maar de pijn was altijd van korte duur. Dat was totdat er een nieuw meisje bij mijn sociale kring kwam.
Ze was alles wat ik niet was. Of alles wat ik dacht dat ik niet was. Helder, grappig, extravert. Mensen waren meteen dol op haar en het geluk leek altijd vierkant aan haar voeten te landen.
Lisa * werd al snel een van mijn goede vrienden. Ondanks onze diepe band scheurde haar genialiteit me uit elkaar.
Ze was als een spiegel, maar ik kon alleen mijn tekortkomingen zien die naar me staarden.
Alles wat ik bereikte, werd aangetast door haar prestaties, die op de een of andere manier altijd superieur leken. Ik kon nooit meten, hoe hard ik ook probeerde. Het verpletterde me dagelijks.
Ik had deze gevoelens misschien verwacht toen ik zestien was, maar ik was dertig, een volwassene en iemand die zich zelden bedreigd voelde door het succes van een ander. Maar Lisa bracht mijn onzekerheden scherp in beeld.
Op intellectueel niveau wist ik dat er dingen waren die geweldig aan mij waren. Maar emotioneel kon ik er gewoon niet komen.
Ter vergelijking: alles in mijn leven leek minder dan. Ik was niet zo mooi en ook niet zo leuk. Ik was niet zo onbevreesd of getalenteerd. Ik had niet zoveel vrienden en ik was niet zo aantrekkelijk voor het andere geslacht.
Mijn zelfvertrouwen kreeg een klap en ik voelde me echt waardeloos. Al deze gevoelens werden versterkt door de schuld die ik had omdat ik me zo voelde over een vriend. Ik zocht overal op internet naar praktisch advies dat ik zou kunnen gebruiken om deze gevoelens te overwinnen.
Ik wist dat ik serieuze hulp nodig zou hebben om dit te boven te komen. Met veel schroom zette ik mijn angsten opzij en riep de steun in van Sarah, een levenscoach die me uiteindelijk uit deze funk zou leiden.
In de loop van enkele weken gaf Sarah me een praktische toolkit die me zou helpen te stoppen mezelf te vergelijken met anderen en de schoonheid en waarde van mijn eigen uniciteit te herkennen.
Dit is wat ze me heeft geleerd.
Noem je innerlijke criticus
Sarah sneed direct aan de achtervolging tijdens onze allereerste sessie en legde me iets belangrijks uit: iets een naam geven geeft het minder kracht.
Sarah liet me mijn innerlijke criticus - die kritische stem binnenin die al mijn vermeende tekortkomingen aangeeft - een naam geven.
Ik koos voor de naam Ciara en toen we elkaar beter leerden kennen, ontdekte ik dat ze bijzonder gemeen was. Ciara wilde dat ik dacht dat ik nooit goed genoeg was.
Ze herinnerde me er graag aan dat ik me vaak door angst liet overmeesteren, dat ik een paar kilo zou kunnen verliezen en dat ik een lastige puinhoop ben in grote groepen.
Het was pijnlijk om te horen hoe ik me door deze stem in mijn hoofd zou laten uitschelden. Nu ik haar een naam had gegeven, kon ik het herkennen als ze iets zei.
Ik zou kunnen beginnen aan de volgende cruciale stap om mezelf van de vergelijkingsval te bevrijden: een gesprek met haar beginnen.
Wees je eigen beste vriend
Ik heb mezelf altijd als een goede vriend beschouwd, maar Sarah wees erop dat ik geen bijzonder goede vriend voor mezelf was.
'Hoe zou je een vriend in een crisis troosten?' zij vroeg mij.
Ik antwoordde dat ik bij haar zou zitten en haar gevoelens zou bespreken. Ik zou haar troosten en haar eraan herinneren wat een geweldig persoon ze is. Ik zou haar waarschijnlijk een hele dikke knuffel geven.
Sarah vertelde me dat als Ciara achter het stuur plaatsneemt, ik haar met liefde en begrip moet spreken.
Toen Ciara in mijn hoofd opkwam, begon ik een dialoog. Ik zou Ciara vragen hoe ze zich voelde en waarom ze zich zo zou voelen. Ik zou met haar meevoelen, haar bemoedigende woorden aanbieden en haar herinneren aan alle redenen waarom ze geweldig is.
Sarah had een simpele regel: als je het niet tegen een vriend zou zeggen, zeg het dan niet tegen jezelf.
Door deze regel te volgen, begon ik te begrijpen waar sommige van mijn onzekerheden vandaan kwamen. Ik kon uitpakken waarom Lisa deze gevoelens bij mij veroorzaakte.
Ik realiseerde me dat we ons allebei op vergelijkbare momenten in het leven bevonden en dat ze uitblonk in de exacte gebieden waarvan ik voelde dat ik faalde.
Houd een overzicht bij van de prestaties
Wanneer we onszelf vergelijken met anderen, concentreren we ons op al hun sterke punten en prestaties en negeren we die van onszelf. Daarom moedigde Sarah me aan om alle goede dingen die ik had gedaan vast te leggen.
Het maakte niet uit wat ze waren: als het iets was waar ik trots op was, heb ik er een record van gemaakt. Al snel had ik een uitpuilende map met dingen die ik de afgelopen weken had bereikt.
Als ik een project op het werk heb aangenomen, heb ik het opgenomen. Als ik een vriend in een crisis hielp, ging het erin. Als ik mezelf op een ochtend naar de sportschool sleepte waar ik echt niet heen wilde, schreef ik het op.
Kijkend naar alles wat ik had bereikt, zowel groot als klein, versterkte mijn gevoel van eigenwaarde. Ik voelde een golf van trots. Lisa was geweldig, realiseerde ik me, maar op zoveel prachtige manieren was ik dat ook.
Oefen zelfzorg
Een heet bad laten lopen en jezelf een glas wijn inschenken kan geweldige zelfzorg zijn, maar we kunnen nog verder gaan. Zelfzorg kan volgens Sarah eerlijke en continue introspectie inhouden.
Het is een proces van naar binnen kijken en zien wat je vindt. Sarah moedigde me aan om een dagboek bij te houden en mijn gedachten op te schrijven, vooral als ik in een gevoel van eigenwaarde zat.
Toen die gedachten eenmaal op de pagina stonden, had ik de kracht om ze te observeren en te beslissen of ze waar waren of niet omdat ik me onvoldoende voelde.
Ik kon ze uitpakken en ontcijferen waar ze vandaan kwamen, en het was ongelooflijk bevrijdend.
Het was niet altijd even makkelijk. Sommige van mijn donkere gevoelens confronteren was moeilijk, maar door ze recht in de ogen te kijken, kreeg ik de kracht om vooruit te gaan.
Wees proactief
Mijn vergelijkingsreis eindigde niet na mijn laatste sessie met Sarah.
Ja, ik voelde me duidelijker over mijn unieke talenten, vaardigheden en kwaliteiten. Ik had veel meer zelfvertrouwen en ik zag Lisa niet langer als een rivaal. Ik voelde me lichter. Vrienden merkten op dat ik in een geweldige headspace leek te zitten.
Ik voelde me niet meer belast door gevoelens van ontoereikendheid of bezorgdheid over het verbergen van mijn jaloezie. Ik kon zowel Lisa's successen als die van mijzelf vieren.
Door mezelf te vergelijken voelde ik me verloren. Het had me van vreugde beroofd en me ellendig gemaakt. De twijfel aan mezelf voelde ik me uitgespeeld op andere gebieden van mijn leven.
Ik was niet altijd bij vrienden omdat ik het vergelijkingsspel in mijn hoofd speelde. Datums waren gedoemd te mislukken omdat ik me vanaf het begin niet goed in mijn vel voelde.
Toen Sarah me eenmaal de tools had gegeven, had ik een duidelijkere focus op wat ik wilde in het leven en hoe ik het kon krijgen. Ik voelde me niet belast door de twijfel aan mezelf die me eerder had tegengehouden. Door de vergelijking van me af te schudden, kon ik weer van het leven genieten.
Werken met deze tools is een voortdurende praktijk. Zelfs nu weet ik dat ik die innerlijke dialoog met Ciara moet blijven voeren en moet blijven toevoegen aan mijn staat van dienst. Ik weet dat het belangrijk is om regelmatig naar binnen te kijken om ongemakkelijke emoties onder ogen te zien.
Loskomen van vergelijking is geen lineaire reis. Er zijn hobbels op de weg, momenten van onzekerheid en twijfel. Maar het handhaven van de praktijk die Sarah me leerde, heeft ertoe bijgedragen dat mijn gevoel van eigenwaarde op peil bleef.
Er zal altijd iemand zijn die mooier, meer getalenteerd, intelligent, bruisend of extravert is. Voor mij is de kunst om de unieke waarde te kennen van wat ik naar de tafel breng.
* Naam is gewijzigd
Victoria Stokes is een schrijver uit het Verenigd Koninkrijk. Als ze niet schrijft over haar favoriete onderwerpen, persoonlijke ontwikkeling en welzijn, zit ze meestal met een neus in een goed boek. Victoria noemt koffie, cocktails en de kleur roze bij enkele van haar favoriete dingen. Vind haar op Instagram.
