Wat is chronische motorische tic-stoornis?
Chronische motorische ticstoornis is een aandoening waarbij sprake is van korte, oncontroleerbare, krampachtige bewegingen of vocale uitbarstingen (ook wel phonic tics genoemd), maar niet beide. Als zowel een fysieke tic als een vocale uitbarsting aanwezig zijn, staat de aandoening bekend als het Tourette-syndroom.
Chronische motorische ticstoornis komt vaker voor dan het Tourette-syndroom, maar minder vaak dan voorbijgaande ticstoornis. Dit is een tijdelijke en zelfbeperkte aandoening die wordt uitgedrukt door tics. Een ander type is dystonische tics, die verschijnen als abrupte bewegingsuitbarstingen gevolgd door een aanhoudende contractie.
Chronische motorische ticstoornis begint vóór de leeftijd van 18 jaar en verdwijnt doorgaans binnen 4 tot 6 jaar. Behandeling kan het effect op school of werk verminderen.
Wat veroorzaakt chronische motorische tic-stoornis?
Artsen weten niet helemaal zeker wat de motorische tic-stoornis veroorzaakt of waarom sommige kinderen deze eerder ontwikkelen dan andere. Sommigen denken dat chronische motorische stoornis het gevolg kan zijn van fysieke of chemische afwijkingen in de hersenen.
Neurotransmitters zijn chemicaliën die signalen door de hersenen verzenden. Mogelijk lopen ze mis of communiceren ze niet correct. Hierdoor wordt hetzelfde 'bericht' keer op keer verzonden. Het resultaat is een fysieke tic.
Wie loopt er risico op chronische motorische tic-stoornis?
Kinderen met een familiegeschiedenis van chronische tics of spiertrekkingen hebben meer kans op chronische motorische tic-stoornissen. Jongens hebben vaker een chronische motorische ticstoornis dan meisjes.
Herkennen van de symptomen van chronische motorische tic-stoornis
Mensen met een chronische motorische tic-stoornis kunnen de volgende symptomen vertonen:
- grimassen in het gezicht
- overmatig knipperen, spiertrekkingen, schokken of schouders ophalen
- plotselinge, oncontroleerbare bewegingen van de benen, armen of het lichaam
- geluiden zoals keelschrapen, grommen of gekreun
Sommige mensen hebben vreemde lichamelijke gewaarwordingen voordat er een tic optreedt. Ze zijn meestal in staat om hun symptomen gedurende korte tijd in bedwang te houden, maar dit kost moeite. Aan een tic toegeven geeft een gevoel van opluchting.
Tics kunnen worden verergerd door:
- opwinding of stimulatie
- vermoeidheid of slaapgebrek
- spanning
- extreme temperaturen
Diagnose van chronische motorische tic-stoornissen
Tics worden meestal gediagnosticeerd tijdens een reguliere doktersafspraak. Er moet aan twee van de volgende vereisten worden voldaan, wil u of uw kind een diagnose van chronische motorische stoornis kunnen krijgen:
- De tics moeten bijna elke dag gedurende meer dan een jaar voorkomen.
- De tics moeten aanwezig zijn zonder een tic-free periode van langer dan 3 maanden.
- De tics moeten zijn begonnen vóór de leeftijd van 18 jaar.
Geen enkele test kan de aandoening diagnosticeren.
Behandeling van een chronische motorische tic-stoornis
Het type behandeling dat u krijgt voor chronische motorische ticstoornis hangt af van de ernst van de aandoening en hoe deze uw leven beïnvloedt.
Gedragstherapie
Gedragsbehandelingen kunnen een kind helpen om een tic voor een korte periode te bedwingen. Volgens een studie uit 2010, gepubliceerd in het Journal of the American Medical Association, verbeterde een behandelingsbenadering die uitgebreide gedragsinterventie voor tics (CBIT) wordt genoemd, de symptomen bij kinderen aanzienlijk.
Bij CBIT worden kinderen met tics getraind om de drang naar tic te herkennen en om een vervangende of concurrerende reactie te gebruiken in plaats van de tic.
Medicatie
Medicatie kan helpen bij het beheersen of verminderen van tics. Medicijnen die vaak worden gebruikt om tics onder controle te houden, zijn onder meer:
- haloperidol (Haldol)
- pimozide
- risperidon (Risperdal)
- aripiprazol (Abilify)
- topiramaat (Topamax)
- clonidine
- guanfacine
- op cannabis gebaseerde medicijnen
Er is beperkt bewijs dat de cannabinoïde delta-9-tetrahydrocannabinol (dronabinol) helpt bij het stoppen van tics bij volwassenen. Producten op basis van cannabis mogen echter niet worden gegeven aan kinderen en adolescenten, zwangere of zogende vrouwen.
Andere medische behandelingen
Injecties met botulinumtoxine (algemeen bekend als Botox-injecties) kunnen sommige dystonische tics behandelen. Sommige mensen vinden verlichting bij elektrode-implantaties in de hersenen.
Wat kan er op de lange termijn worden verwacht?
Kinderen die tussen 6 en 8 jaar een chronische motorische stoornis ontwikkelen, herstellen gewoonlijk. Hun symptomen stoppen doorgaans na 4 tot 6 jaar zonder behandeling.
Kinderen die de aandoening ontwikkelen als ze ouder zijn en symptomen blijven ervaren in de twintig, ontgroeien de tic-stoornis mogelijk niet. In die gevallen kan het een levenslange aandoening worden.
