Wat is dysartrie?
Dysartrie is een motorische spraakstoornis. Het gebeurt wanneer u de spieren die worden gebruikt voor spraakproductie in uw gezicht, mond of ademhalingssysteem niet kunt coördineren of controleren. Het is meestal het gevolg van hersenletsel of neurologische aandoening, zoals een beroerte.
Mensen met dysartrie hebben moeite met het beheersen van de spieren die worden gebruikt om normale geluiden te maken. Deze stoornis kan veel aspecten van uw spraak beïnvloeden. Mogelijk verliest u de mogelijkheid om geluiden correct uit te spreken of op een normaal volume te spreken. Mogelijk kunt u de kwaliteit, intonatie en het tempo waarin u spreekt niet controleren. Uw spraak kan traag of onduidelijk worden. Als gevolg hiervan kan het voor anderen moeilijk zijn om te begrijpen wat je probeert te zeggen.
De specifieke spraakstoornissen die u ervaart, zijn afhankelijk van de onderliggende oorzaak van uw dysartrie. Als het bijvoorbeeld wordt veroorzaakt door een hersenletsel, zijn uw specifieke symptomen afhankelijk van de locatie en de ernst van het letsel.
Wat zijn de symptomen van dysartrie?
Symptomen van dysartrie kunnen variëren van mild tot ernstig. Typische symptomen zijn onder meer:
- onduidelijke spraak
- langzame spraak
- snelle spraak
- abnormaal, gevarieerd spraakritme
- zachtjes of fluisterend spreken
- moeite met het veranderen van het volume van uw spraak
- nasale, gespannen of hees stemgeluid
- moeite met het beheersen van uw gezichtsspieren
- moeite met kauwen, slikken of het beheersen van uw tong
- kwijlen
Wat veroorzaakt dysartrie?
Veel aandoeningen kunnen dysartrie veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn:
- beroerte
- hersentumor
- traumatisch hoofdletsel
- hersenverlamming
- Bell's verlamming
- multiple sclerose
- spierdystrofie
- amyotrofe laterale sclerose (ALS)
- Guillain-Barre-syndroom
- de ziekte van Huntington
- myasthenia gravis
- ziekte van Parkinson
- Ziekte van Wilson
- letsel aan uw tong
- sommige infecties, zoals keelontsteking of tonsillitis
- sommige medicijnen, zoals verdovende middelen of kalmerende middelen die uw centrale zenuwstelsel aantasten
Wie loopt er risico op dysartrie?
Dysartrie kan zowel kinderen als volwassenen treffen. U loopt een groter risico om dysartrie te ontwikkelen als u:
- lopen een hoog risico op een beroerte
- een degeneratieve hersenziekte hebben
- een neuromusculaire ziekte hebben
- alcohol of drugs misbruiken
- in slechte gezondheid verkeren
Hoe wordt dysartrie gediagnosticeerd?
Als ze vermoeden dat u dysartrie heeft, kan uw arts u doorverwijzen naar een logopedist. Deze specialist kan verschillende onderzoeken en tests gebruiken om de ernst te beoordelen en de oorzaak van uw dysartrie te diagnosticeren. Ze zullen bijvoorbeeld evalueren hoe u spreekt en uw lippen, tong en gezichtsspieren beweegt. Ze kunnen ook aspecten van uw stemkwaliteit en ademhaling beoordelen.
Na uw eerste onderzoek kan uw arts een of meer van de volgende tests aanvragen:
- slikken studie
- MRI- of CT-scans voor gedetailleerde beelden van uw hersenen, hoofd en nek
- electroencephalogram (EEG) om de elektrische activiteit in je hersenen te meten
- elektromyogram (EMG) om de elektrische impulsen van uw spieren te meten
- zenuwgeleidingsonderzoek (NCS) om de kracht en snelheid te meten waarmee uw zenuwen elektrische signalen verzenden
- bloed- of urinetests om te controleren op een infectie of andere ziekte die uw dysartrie kan veroorzaken
- lumbaalpunctie om te controleren op infecties, aandoeningen van het centrale zenuwstelsel of hersenkanker
- neuropsychologische tests om uw cognitieve vaardigheden en uw vermogen om spraak, lezen en schrijven te begrijpen te meten
Hoe wordt dysartrie behandeld?
Het door uw arts aanbevolen behandelplan voor dysartrie hangt af van uw specifieke diagnose. Als uw symptomen verband houden met een onderliggende medische aandoening, kan uw arts medicijnen, operaties, logopedie of andere behandelingen aanbevelen om dit aan te pakken.
Als uw symptomen bijvoorbeeld verband houden met de bijwerkingen van specifieke medicijnen, kan uw arts wijzigingen in uw medicatieregime aanbevelen.
Als uw dysartrie wordt veroorzaakt door een operabele tumor of laesie in uw hersenen of ruggenmerg, kan uw arts een operatie aanbevelen.
Een logopedist kan u misschien helpen om uw communicatieve vaardigheden te verbeteren. Ze kunnen een aangepast behandelplan ontwikkelen om u te helpen:
- Verhoog de beweging van tong en lip.
- Versterk je spraakspieren.
- Verlaag de snelheid waarmee u spreekt.
- Verbeter je ademhaling voor luidere spraak.
- Verbeter uw articulatie voor duidelijkere spraak.
- Oefen groepscommunicatieve vaardigheden.
- Test uw communicatieve vaardigheden in real-life situaties.
Dysartrie voorkomen
Dysartrie kan worden veroorzaakt door tal van aandoeningen, dus het kan moeilijk te voorkomen zijn. Maar u kunt uw risico op dysartrie verminderen door een gezonde levensstijl te volgen die uw kans op een beroerte verlaagt. Bijvoorbeeld:
- Oefen regelmatig.
- Houd je gewicht op een gezond niveau.
- Verhoog de hoeveelheid groenten en fruit in uw dieet.
- Beperk cholesterol, verzadigd vet en zout in uw dieet.
- Beperk uw alcoholinname.
- Vermijd roken en passief roken.
- Gebruik geen medicijnen die niet door uw arts zijn voorgeschreven.
- Als u de diagnose hoge bloeddruk krijgt, onderneem dan stappen om deze onder controle te houden.
- Als u diabetes heeft, volg dan het door uw arts aanbevolen behandelplan.
- Als u obstructieve slaapapneu heeft, zoek er dan een behandeling voor.
OutlookWat zijn de vooruitzichten voor dysartrie?
Uw vooruitzichten zijn afhankelijk van uw specifieke diagnose. Vraag uw arts om meer informatie over de oorzaak van uw dysartrie, evenals uw behandelingsopties en langetermijnvooruitzichten.
In veel gevallen kan het werken met een logopedist u helpen uw communicatievermogen te verbeteren. Zo meldt de American Speech-Language-Hearing Association dat ongeveer tweederde van de volwassenen met een aandoening van het centrale zenuwstelsel hun spraakvaardigheid kan verbeteren met de hulp van een logopedist.
