Overzicht
Apathie is een gebrek aan interesse in levensactiviteiten of interacties met anderen. Het kan van invloed zijn op uw vermogen om een baan te behouden, relaties te onderhouden en van het leven te genieten.
Iedereen ervaart van tijd tot tijd apathie. U voelt zich soms ongemotiveerd of niet geïnteresseerd in dagelijkse taken. Dit type situationele apathie is normaal.
Toch kan apathie een symptoom zijn van verschillende neurologische en psychiatrische stoornissen. Het kan ook een syndroom zijn. Het kan ernstiger worden als u een chronische aandoening heeft en deze niet behandelt.
Wat veroorzaakt apathie?
Apathie is een symptoom van verschillende psychiatrische en neurologische aandoeningen, waaronder:
- ziekte van Alzheimer
- aanhoudende depressieve stoornis (ook bekend als dysthymie, een type chronische milde depressie)
- frontotemporale dementie
- de ziekte van Huntington
- ziekte van Parkinson
- progressieve supranucleaire verlamming
- schizofrenie
- beroerte
- vasculaire dementie
Een studie uit 2011 vond frontale kwabletsels in de hersenen van mensen met apathische symptomen. Algemeen wordt aangenomen dat het apathiecentrum van de hersenen zich aan de voorkant van de hersenen bevindt. Apathie kan het gevolg zijn van een beroerte die dit deel van de hersenen aantast.
Een persoon kan ook apathie ervaren zonder een onderliggende medische aandoening.
Tieners zullen waarschijnlijk af en toe apathie ervaren. Het gaat meestal met de tijd voorbij. Emotionele onthechting en apathie op lange termijn zijn echter niet normaal bij tieners.
Waar moet ik op letten?
Je kunt een gebrek aan passie of motivatie voelen als je apathie ervaart. Het kan uw gedrag en uw vermogen om dagelijkse activiteiten te voltooien, beïnvloeden.
Het belangrijkste symptoom van apathie is een gebrek aan motivatie om iets te doen, te voltooien of te bereiken. Mogelijk ervaart u ook een laag energieniveau.
Mogelijk hebt u verminderde emoties, motivatie en bereidheid om te handelen. Activiteiten of evenementen die u normaal gesproken interesseren, creëren mogelijk weinig tot geen reactie.
Apathie kan desinteresse veroorzaken in veel aspecten van het leven. U kunt onverschillig zijn wanneer u nieuwe mensen ontmoet of nieuwe dingen probeert. U mag geen interesse tonen in activiteiten of het aanpakken van persoonlijke problemen.
Het lijkt erop dat uw gezichtsuitdrukkingen niet veranderen. Mogelijk vertoont u een gebrek aan inspanning, planning en emotionele reactie. Je kunt ook meer tijd alleen doorbrengen.
Voortdurende apathie kan van invloed zijn op uw vermogen om persoonlijke relaties te onderhouden en goed te presteren op school of op het werk.
Apathie is niet hetzelfde als depressie, hoewel apathie een symptoom van depressie kan zijn. Depressie kan ook gevoelens van hopeloosheid en schuldgevoelens veroorzaken. Ernstige risico's verbonden aan depressie zijn onder meer middelengebruik en zelfmoord.
Hoe wordt apathie gediagnosticeerd?
Zorgverleners gebruiken 4 criteria om apathie te diagnosticeren. Mensen met apathie voldoen aan alle vier de volgende:
- Een afname of gebrek aan motivatie. Een persoon vertoont verminderde motivatie die niet consistent is met leeftijd, cultuur of gezondheidsstatus.
- Gedrags-, denk- of emotionele veranderingen. Gedragsveranderingen kunnen het moeilijk maken om gesprekken te voeren of dagelijkse taken uit te voeren. Veranderingen in het denken zijn onder meer interesse in het nieuws, sociale gebeurtenissen en diep nadenken.
- Effect op kwaliteit van leven. De gedragsveranderingen hebben een negatieve invloed op iemands professionele leven en persoonlijke relaties.
- Gedragsveranderingen niet veroorzaakt door andere omstandigheden. De gedragsveranderingen staan los van lichamelijke handicaps, middelengebruik of een aangetast bewustzijnsniveau.
Iemand moet deze symptomen gedurende 4 weken of langer hebben om de diagnose apathie te krijgen.
Hoe wordt apathie behandeld?
Apathiebehandelingen zijn afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Medicijnen en psychotherapie kunnen je interesse in het leven helpen herstellen.
U kunt ook chronische apathiesymptomen vertonen als u een progressieve aandoening heeft zoals Parkinson of Alzheimer. Het behandelen van de onderliggende aandoening kan de apathie helpen verbeteren.
Medicijnen
Als uw arts besluit dat medicatie geschikt is, kunnen ze voorschrijven op basis van de aandoening die apathie veroorzaakt. Er zijn geen medicijnen die door de FDA zijn goedgekeurd om apathie specifiek te behandelen.
Voorbeelden van voorgeschreven medicijnen zijn:
- antidementiemiddelen, die de ziekte van Alzheimer behandelen, zoals donepezil (Aricept), galantamine (Razadyne) en rivastigmine (Exelon)
- antidepressiva, zoals paroxetine (Paxil), sertraline (Zoloft) en bupropion (Wellbutrin, Zyban)
- cerebrale circulatie en metabolisme-stimulerende middelen die symptomen van een beroerte behandelen, zoals nicergoline (Sermion)
- dopamine-stimulerende middelen, die de ziekte van Parkinson behandelen, zoals ropinirol (Requip)
- antipsychotica, die worden gebruikt om schizofrenie te behandelen
- psychostimulantia, die vaak worden gebruikt om apathie te behandelen zonder bekende onderliggende oorzaak (voorbeelden zijn onder meer methylfenidaat (Ritalin), pemoline (Cylert) en amfetamine)
Toekomstige behandelingen
Er wordt verder onderzoek gedaan naar andere mogelijke behandelingen voor chronische apathie. Een mogelijke behandeling is stimulatie van craniale elektrotherapie. Deze aanpak kan helpen om apathie te behandelen na een traumatisch hersenletsel dat de frontale kwab aantast.
Bij deze behandeling brengt een specialist een korte, laagspanningsstroom over het voorhoofd om de hersenen te stimuleren. De behandeling is pijnloos.
Een andere mogelijke therapie is cognitieve stimulatietherapie. Deze aanpak wordt gebruikt voor mensen met de ziekte van Alzheimer. Het omvat deelname aan groepsactiviteiten om hersengolven te stimuleren. Voorbeelden zijn spelletjes of het bekijken van foto's om gezichtsuitdrukkingen te herkennen.
Outlook
Iemand die apathie ervaart, kan baat hebben bij een ondersteunend netwerk van familie of vrienden. Ondersteuning hebben kan je helpen weer interesse in je leven en omgeving te krijgen.
Geestelijke gezondheidswerkers kunnen ook helpen. Ze kunnen zorgen bespreken en mensen begeleiden om een positievere kijk op het leven te krijgen. Een combinatie van therapie en medicatie kan effectiever zijn voor apathie dan beide behandelingen afzonderlijk.
