Wat is atherosclerose?
De meeste mensen ervaren de levensbedreigende complicaties van atherosclerose - verharding van de slagaders - pas op middelbare leeftijd. De beginfasen kunnen echter al tijdens de kindertijd beginnen.
De ziekte is meestal progressief en wordt met de tijd erger. Na verloop van tijd bouwt plaque, die is gemaakt van vetcellen (cholesterol), calcium en andere afvalproducten, zich op in een grote slagader. De ader wordt steeds smaller, wat betekent dat het bloed niet in de gebieden kan komen die het moet bereiken.
Er is ook een groter risico dat als een bloedstolsel losbreekt van een ander gebied in het lichaam, het vast kan komen te zitten in de smalle ader en de bloedtoevoer volledig afsnijdt, wat een hartaanval of beroerte veroorzaakt.
Wat veroorzaakt het?
Atherosclerose is een complexe aandoening, die over het algemeen vroeg in het leven begint en vordert naarmate mensen ouder worden. Studies hebben aangetoond dat kinderen van 10 tot 14 jaar de vroege stadia van atherosclerose kunnen vertonen.
Voor sommige mensen ontwikkelt de ziekte zich snel in de jaren 20 en 30, terwijl anderen mogelijk pas problemen krijgen als ze in de 50 of 60 zijn.
Onderzoekers weten niet precies hoe of waarom het begint. Er wordt aangenomen dat plaque zich ophoopt in slagaders nadat de voering beschadigd is geraakt. De meest voorkomende oorzaken van deze schade zijn een hoog cholesterolgehalte, hoge bloeddruk en het roken van sigaretten.
Wat zijn de risico's?
Je bloedvaten vervoeren zuurstofrijk bloed naar vitale organen zoals je hart, hersenen en nieren. Als het pad geblokkeerd raakt, kunnen deze delen van je lichaam niet functioneren zoals ze zouden moeten. Hoe uw lichaam wordt beïnvloed, hangt af van welke slagaders zijn geblokkeerd.
Dit zijn de ziekten die verband houden met atherosclerose:
- Hartziekte. Wanneer plaque zich ophoopt in uw kransslagaders (de grote bloedvaten die bloed naar uw hart vervoeren), loopt u een verhoogd risico op een hartaanval.
- Halsslagader ziekte. Wanneer tandplak zich ophoopt in de grote bloedvaten aan weerszijden van uw nek (halsslagaders) die bloed naar uw hersenen vervoeren, loopt u een groter risico op een beroerte.
- Perifere aderziekte. Wanneer tandplak zich ophoopt in de grote bloedvaten die bloed naar uw armen en benen vervoeren, kan dit pijn en gevoelloosheid veroorzaken en tot ernstige infecties leiden.
- Nierziekte. Wanneer plaque zich ophoopt in de grote slagaders die bloed naar uw nieren vervoeren, kunnen uw nieren niet goed functioneren. Als ze niet goed werken, kunnen ze geen afval uit je lichaam verwijderen, wat tot ernstige complicaties leidt.
Hoe word je getest?
Als u symptomen heeft, zoals een zwakke pols bij een grote ader, een lagere bloeddruk bij een arm of been of tekenen van een aneurysma, kan uw arts deze opmerken tijdens een regelmatig lichamelijk onderzoek. Resultaten van een bloedtest kunnen de arts vertellen of u een hoog cholesterolgehalte heeft.
Andere, meer betrokken tests zijn onder meer:
- Beeldvormingstests. Met een echografie, computertomografie (CT) -scan of magnetische resonantie-angiografie (MRA) kunnen artsen in de bloedvaten kijken en zien hoe ernstig de blokkades zijn.
- Enkel-brachiale index. De bloeddruk in je enkels wordt vergeleken met je arm. Als er een ongebruikelijk verschil is, kan dit wijzen op perifere aderziekte.
- Stresstest. Artsen kunnen uw hart en ademhaling volgen terwijl u fysieke activiteiten uitvoert, zoals fietsen op een hometrainer of stevig wandelen op een loopband. Omdat lichaamsbeweging je hart harder laat werken, kan het artsen helpen een probleem te ontdekken.
Kan het worden behandeld?
Als atherosclerose verder is gegaan dan wat veranderingen in levensstijl kunnen verminderen, zijn er medicijnen en chirurgische behandelingen beschikbaar. Deze zijn ontworpen om te voorkomen dat de ziekte verergert en om uw comfort te vergroten, vooral als u pijn op de borst of benen heeft als symptoom.
Medicijnen omvatten meestal medicijnen om hoge bloeddruk en hoog cholesterol te behandelen. Voorbeelden zijn:
- statines
- bètablokkers
- angiotensine-converting enzyme (ACE) -remmers
- antiplatelets
- calciumantagonisten
Chirurgie wordt als een agressievere behandeling beschouwd en wordt gedaan als de blokkade levensbedreigend is. Een chirurg kan naar binnen gaan en tandplak uit een ader verwijderen of de bloedstroom rond de geblokkeerde ader omleiden.
Welke veranderingen in levensstijl kunnen helpen?
Gezonde voedingsveranderingen, stoppen met roken en lichaamsbeweging kunnen krachtige wapens zijn tegen hoge bloeddruk en hoog cholesterol, twee belangrijke oorzaken van atherosclerose.
Oefening
Lichamelijke activiteit helpt u om af te vallen, een normale bloeddruk te handhaven en uw "goede cholesterol" (HDL) -spiegels te verhogen. Streef naar 30 tot 60 minuten per dag matige cardio.
Eetpatroon
- Zorg voor een gezond gewicht door meer vezels te eten. U kunt dit doel gedeeltelijk bereiken door wit brood en pasta's te vervangen door voedsel dat is gemaakt van volle granen.
- Eet veel fruit en groenten en ook gezonde vetten. Olijfolie, avocado en noten bevatten allemaal vetten die je 'slechte cholesterol' (LDL) niet verhogen.
- Beperk uw cholesterolinname door de hoeveelheid voedingsmiddelen met een hoog cholesterolgehalte die u eet, zoals kaas, volle melk en eieren, te verminderen. Vermijd ook transvetten en beperk verzadigde vetten (meestal in bewerkte voedingsmiddelen), omdat beide ervoor zorgen dat uw lichaam meer cholesterol aanmaakt.
- Beperk uw natriuminname, omdat dit bijdraagt aan hoge bloeddruk.
- Beperk uw alcoholgebruik. Regelmatig alcohol drinken kan uw bloeddruk verhogen en bijdragen aan gewichtstoename (alcohol bevat veel calorieën).
Deze gewoonten zijn het beste om vroeg in het leven te beginnen, maar ze zijn nuttig, ongeacht hoe oud je bent.
