Wat is een beroerte?
Een beroerte is een medisch noodgeval dat optreedt wanneer de bloedtoevoer naar je hersenen wordt onderbroken. Zonder bloed beginnen je hersencellen te sterven. Dit kan ernstige symptomen, blijvende invaliditeit en zelfs de dood veroorzaken.
Er is meer dan één soort beroerte. Blijf lezen om meer te weten te komen over de drie belangrijkste soorten beroertes, hun symptomen en behandelingen.
Wat zijn de verschillende soorten slagen?
Er zijn drie hoofdtypen beroerte: voorbijgaande ischemische aanval, ischemische beroerte en hemorragische beroerte. Naar schatting is 87 procent van de beroertes ischemisch.
Tijdelijke ischemische aanval
Artsen noemen een voorbijgaande ischemische aanval (TIA) ook een waarschuwing of ministroke. Alles wat de bloedtoevoer naar uw hersenen tijdelijk blokkeert, veroorzaakt een TIA. Het bloedstolsel en de TIA-symptomen houden een korte tijd aan.
Ischemische beroerte
Een ischemische beroerte treedt op wanneer een bloedstolsel ervoor zorgt dat er geen bloed naar uw hersenen stroomt. Het bloedstolsel is vaak het gevolg van atherosclerose, een opeenhoping van vetafzettingen op de binnenwand van een bloedvat. Een deel van deze vetafzettingen kan afbreken en de bloedstroom in je hersenen blokkeren. Het concept is vergelijkbaar met dat van een hartaanval, waarbij een bloedstolsel de bloedstroom naar een deel van uw hart blokkeert.
Een ischemische beroerte kan embolisch zijn, wat betekent dat het bloedstolsel van een ander deel van uw lichaam naar uw hersenen reist. Naar schatting 15 procent van de embolische beroertes is te wijten aan een aandoening die atriale fibrillatie wordt genoemd, waarbij uw hart onregelmatig klopt.
Een trombotische beroerte is een ischemische beroerte die wordt veroorzaakt door een stolsel dat zich vormt in een bloedvat in uw hersenen.
In tegenstelling tot een TIA, gaat het bloedstolsel dat een ischemische beroerte veroorzaakt niet weg zonder behandeling.
Hemorragische beroerte
Een hemorragische beroerte ontstaat wanneer een bloedvat in uw hersenen scheurt of breekt, waardoor er bloed in de omliggende weefsels terechtkomt.
Er zijn drie hoofdtypen hemorragische beroertes: de eerste is een aneurysma, waardoor een deel van het verzwakte bloedvat naar buiten ballont en soms scheurt. De andere is een arterioveneuze misvorming, waarbij sprake is van abnormaal gevormde bloedvaten. Als zo'n bloedvat scheurt, kan dit een hemorragische beroerte veroorzaken. Ten slotte kan een zeer hoge bloeddruk verzwakking van de kleine bloedvaten in de hersenen veroorzaken en ook tot bloedingen in de hersenen leiden.
Wat zijn de symptomen van een beroerte?
De verschillende typen beroertes veroorzaken vergelijkbare symptomen omdat ze elk de bloedstroom in je hersenen beïnvloeden. De enige manier om te bepalen welk type beroerte u krijgt, is door medische hulp in te roepen. Een arts zal beeldvormende tests bestellen om uw hersenen te bekijken.
De National Stroke Association beveelt de SNELLE methode aan om de waarschuwingssignalen van een beroerte te helpen identificeren:
- Gezicht: hangt een kant van je gezicht als je lacht?
- Armen: Drijft één arm naar beneden wanneer u beide armen opheft?
- Toespraak: is uw spraak onduidelijk? Heeft u problemen met praten?
- Tijd: Als u een van deze symptomen ervaart, bel dan onmiddellijk 911.
Bijkomende symptomen die niet in de SNELLE beschrijving passen, zijn onder meer:
- plotselinge verwarring, zoals moeilijk begrijpen wat een persoon zegt
- moeilijk lopen, plotselinge duizeligheid of verlies van coördinatie
- plotselinge, ernstige hoofdpijn die geen andere bekende oorzaak heeft
- moeite met zien in één of beide ogen
Een TIA zal deze symptomen gedurende een korte tijd veroorzaken, meestal ergens tussen de één en vijf minuten. U mag symptomen van een beroerte echter niet negeren, ook niet als ze snel verdwijnen.
Welke complicaties kan een beroerte veroorzaken?
Een beroerte is om een reden een medisch noodgeval - het kan levensbedreigende gevolgen hebben. De hersenen beheersen de belangrijkste functies van het menselijk leven. Zonder bloedstroom kunnen je hersenen niet ademen, bloeddruk en nog veel meer. Complicaties kunnen variëren afhankelijk van het type beroerte en of u de behandeling met succes kunt ontvangen. Voorbeelden van complicaties zijn:
Gedragsveranderingen: een beroerte hebben kan bijdragen aan depressie of angst. Je kunt ook veranderingen in je gedrag ervaren, zoals impulsiever zijn of meer terughoudend zijn in het omgaan met anderen.
Spraakmoeilijkheden: een beroerte kan invloed hebben op delen van uw hersenen die te maken hebben met spraak en slikken. Als gevolg hiervan kan het moeilijk zijn om andere mensen te lezen, te schrijven of te begrijpen wanneer ze spreken.
Gevoelloosheid of pijn: een beroerte kan gevoelloosheid en verminderd gevoel in delen van uw lichaam veroorzaken. Dit kan pijnlijk zijn. Soms kan hersenletsel ook van invloed zijn op uw vermogen om temperatuur te voelen. Deze aandoening staat bekend als centrale beroerte en kan moeilijk te behandelen zijn.
Verlamming: vanwege de manier waarop uw hersenen werken om beweging te sturen, kan een beroerte aan de rechterkant van uw hersenen de beweging aan de linkerkant van uw lichaam beïnvloeden en vice versa. Degenen die een beroerte hebben gehad, kunnen mogelijk geen gezichtsspieren gebruiken of een arm aan één kant bewegen.
Mogelijk kunt u na een beroerte door revalidatie uw verloren motorische functie, spraak of slikvermogen terugkrijgen. Het kan echter even duren voordat deze weer terug zijn.
Hoe worden beroertes behandeld?
Behandelingen voor een beroerte zijn afhankelijk van veel factoren. Deze omvatten wat voor soort het is en hoe lang het duurde. Hoe eerder u na een beroerte hulp kunt zoeken, hoe groter de kans dat u beter herstelt.
TIA
Behandelingen voor TIA omvatten het nemen van medicijnen die toekomstige beroertes helpen voorkomen. Deze medicijnen omvatten antiplatelets en anticoagulantia.
Antiplatelets verminderen de kans dat componenten van uw bloed, bloedplaatjes genaamd, aan elkaar blijven plakken en een stolsel veroorzaken. Aspirine en clopidogrel (Plavix) zijn plaatjesremmende medicijnen.
Anticoagulantia zijn medicijnen die de opbouw van stollingseiwitten verminderen. Er bestaan verschillende soorten van deze medicijnen, waaronder warfarine (Coumadin) en dabigatran (Pradaxa).
Een arts kan ook een operatie aanbevelen die een halsslagader-endarteriëctomie wordt genoemd. Dit verwijdert de opbouw van tandplak in de halsslagader van uw nek, wat een belangrijke oorzaak is van een beroerte.
Ischemische beroerte
De ischemische beroerte-behandelingen die u krijgt, zijn afhankelijk van hoe snel u naar een ziekenhuis gaat. Ze zijn ook afhankelijk van uw individuele medische geschiedenis.
Als u binnen drie uur behandeling zoekt voor dit type beroerte, kan uw arts u mogelijk een medicijn geven dat bekend staat als tissue plasminogen activator (tPA). Dit medicijn, dat via een infuus wordt afgegeven, kan het stolsel oplossen. Niet alle mensen kunnen echter tPA krijgen vanwege risico's op bloeding. Uw arts moet uw medische geschiedenis zorgvuldig overwegen voordat hij tPA toedient.
Artsen kunnen procedures gebruiken om het stolsel fysiek te verwijderen of om stollingsremmende medicijnen aan uw hersenen toe te dienen.
Hemorragische beroerte
Bij hemorragische beroerte-behandelingen wordt geprobeerd het bloeden in uw hersenen te stoppen en de bijwerkingen van hersenbloeding te verminderen. Bijwerkingen kunnen zijn: verhoogde intracraniale druk. Chirurgische procedures omvatten chirurgisch knippen of oprollen. Deze zijn ontworpen om te voorkomen dat het bloedvat verder bloedt.
Mogelijk krijgt u medicijnen om de intracraniale druk te verminderen. Mogelijk hebt u ook bloedtransfusies nodig om de hoeveelheid bloedstollingsmateriaal in uw bloed te verhogen om te proberen het bloeden te stoppen.
Wat zijn de vooruitzichten voor elk slagtype?
Naar schatting een derde van de mensen die een TIA ervaren, zal binnen een jaar een volledige ischemische beroerte krijgen. Een behandeling zoeken verkleint de kans dat dit gebeurt.
Als een persoon een beroerte heeft gehad, neemt het risico op een nieuwe toe. Naar schatting krijgt een kwart van de mensen die een beroerte hebben gehad, binnen vijf jaar nog een beroerte.
Er zijn veel veranderingen in levensstijl die u kunt toepassen om uw risico op een beroerte of een herhaling te verminderen. Voorbeelden hiervan zijn:
- toenemende fysieke activiteit
- een gezond dieet volgen om een normaal gewicht te behouden voor uw lengte en lichaamsbouw
- het verminderen van eetbuien en het beperken van dranken tot niet meer dan één per dag voor vrouwen en één tot twee per dag voor mannen
- afzien van het gebruik van illegale drugs waarvan bekend is dat ze bijdragen aan een beroerte, zoals cocaïne en methamfetamines
- het nemen van medicijnen zoals voorgeschreven om de bloeddruk te verlagen en de bloedglucosecontrole te stimuleren
- het dragen van een continu positief luchtwegdrukmasker als u slaapapneu heeft om de eisen aan uw hart te verminderen
Praat met uw arts over manieren waarop u uw individuele risico op een beroerte kunt verminderen.
