'Uiteindelijk kwam de dierenarts en bracht Ivan in mijn achtertuin onder de appelboom in slaap', herinnert Emily Rhoads zich, die de dood van haar geliefde hond Ivan beschrijft.
In de zes maanden die tot zijn dood leidden, ervoer Ivan een langzame achteruitgang, maar één waarin Rhoads het gevoel had dat ze de controle had. Ze was bevoegd om beslissingen te nemen die haar hond het beste zouden dienen.
Elke keer dat we een dier in ons leven brengen, introduceren we onbewust ook een schaduw: de dood. De dood zal in de voetsporen treden van een geliefd huisdier totdat het uiteindelijk de achterstand inloopt.
Velen van ons proberen hier niet over na te denken. We staan erop dat we veel gelukkige jaren samen zullen hebben, dat onze huisdieren het gemiddelde zullen overleven, en als het einde komt, zal het zacht, stil en natuurlijk zijn.
'Ze gaan gewoon slapen en worden niet wakker', zeggen we tegen onszelf.
De gedachte aan een oudere hond die vredig naast het vuur krult, is krachtig. Maar helaas, zo is de dood meestal niet voor huisdieren. Het kan worden voorafgegaan door een plotseling traumatisch ongeval of het snel ontstaan van een ernstige ziekte, of maanden worstelen met kanker of een andere terminale ziekte.
En het komt vaak niet zelfstandig, maar met hulp.
Terugvallen van gesprekken over de dood is niet gezond voor ons of onze dieren
Zitten om na te denken over het soort dood dat je wilt hebben, is belangrijk. Hetzelfde geldt voor uw huisdieren. Het is een gesprek Dr. Lynn Hendrix, een dierenarts voor mobiel hospice en palliatieve zorg, zegt dat we niet vaak genoeg hebben.
In sommige opzichten laten dierenartsen hun cliënten in de steek vanwege hiaten in hun eigen training, zegt ze. Ze kwam naar een dierenhospitaal vanuit de achtergrond van een dierenarts en het informeerde haar praktijk. 'Je ziet veel end-of-life-cliënten in de ER', zegt ze.
Hoe ziet een 'goede dood' eruit voor de dieren in je leven? Hoe wil je hun laatste weken, dagen en uren onthouden?
Misschien ziet het er zo uit: de kat die sinds je studie bij je woont naar het park brengen om een dag buiten door te brengen en dan naar huis terug te keren, waar een dierenarts euthanasie zal toedienen en je hem onder de seringen kunt begraven.
Of misschien gaat het aan het eind van de dag naar een dierenkliniek, waar u zoveel tijd kunt doorbrengen als u wilt voordat u vertrekt. De dierenarts zal de overblijfselen behandelen en u bellen om de as binnen een paar dagen of weken op te halen.
Of het is een snelle, meelevende beslissing die is genomen voor een hond met ernstige verwondingen nadat hij door een auto is geraakt.
Maar de vraag hoe een 'goede dood' eruit ziet, begint ruim voor de laatste adem.
Door medische ingrepen kunnen we de dood vaak ruim van tevoren zien aankomen en moeten we niet alleen beslissen hoe de dood eruit zal zien, maar ook hoe de laatste paar maanden van het leven zullen worden ervaren. Historisch gezien zijn deze beslissingen als een dualiteit behandeld: je probeert alles, of je doet niets.
Er is echter een derde manier: veterinaire hospice en palliatieve zorg stellen uw dier in staat interventies te ontvangen die pijn helpen bestrijden, infecties behandelen en andere aspecten van zorg aan het levenseinde beheren.
Het doel van een hospice is niet om 'op te geven'. Het is om een dier voorzichtig te laten overstappen en de resterende tijd zo comfortabel mogelijk door te brengen: geen extreme interventies, geen radicale behandelingen, geen aanhoudende hoop op genezing. En hoewel de natuurlijke beëindiging van een hospice vaak een geassisteerde dood is wanneer de kwaliteit van leven van uw huisdier tot een onhoudbaar punt is gedaald, kan de aard van die hulp ook een spectrum aannemen.
Deel op Pinterest
Als u uw opties van tevoren kent en erover nadenkt, kunt u mogelijk een keuze maken die goed voelt voor uw gezin.
'Dit zijn de meest uitdagende gesprekken voor dierenartsen', zegt Dr. Jane Shaw, een dierenarts die onderzoek doet naar communicatie tussen dierenartsen en klanten van de Colorado State University.
Niemand wil een vreselijke diagnose stellen of levenseindezorg ter sprake brengen. Maar door het gesprek te openen, ontstaat er ruimte om te praten over zorgen, angsten en wat er daarna komt.
"We willen dat mensen zo vroeg mogelijk contact met ons opnemen, zodat we ze kunnen helpen bij de voorbereiding", zegt Dr. Jessica Vogelsang, een dierenarts voor mobiel hospice en palliatieve zorg die ook adviseert.
Wat komt er kijken bij een veterinair hospice?
Sommige dierenartsen in de huisartspraktijk, vooral in gebieden waar geen specialisten zijn, kunnen een hospice aanbieden. Anderen kunnen hun klanten doorverwijzen naar een collega. Palliatie - vermindering van pijn en lijden - kan een onderdeel zijn van hospicezorg of curatieve behandeling.
Hospice-zorg, die gericht is op het bieden van ondersteuning en comfort aan stervende huisdieren en hun gezinnen, is beschikbaar in klinieken en thuisomgevingen, hoewel de kosten van thuiszorg hoger kunnen zijn. Hendrix zegt dat ze op elk moment ongeveer 100 klanten op haar rooster heeft staan, hoewel er misschien maar drie tot vijf bijna dood zijn.
Als thuiszorg niet beschikbaar is of onbetaalbaar is, kan uw dierenarts met u samenwerken om het aantal kantoorbezoeken te verminderen om pijn en stress te beperken. Die bezoeken kunnen ook worden getimed om aan uw behoeften te voldoen. Misschien wilt u de eerste of laatste afspraak van de dag zijn, wanneer de kliniek relatief rustig is.
Medicatie om pijn te beheersen kan een onderdeel zijn van palliatieve zorg. Uw huisdier krijgt mogelijk ook antibiotica voor infecties, vloeistoffen om uitdroging of gestreste nieren aan te pakken en medicijnen om specifieke symptomen aan te pakken.
Het doel is om uw dier comfortabel te houden. Soms kan dat een agressieve behandeling zijn, zegt Vogelsang.
Uw dierenarts kan u ook adviseren over de kwaliteit van leven en het ontwikkelen van opties om de gezondheid en het comfort van uw dier te beoordelen. Hospice en palliatieve zorg kunnen stressvol zijn voor mensen, niet alleen voor huisdieren. Sommige mensen vinden het nuttig om te werken met een therapeut die gespecialiseerd is in rouwadvies.
De kwaliteit van leven van uw huisdier is uniek en u bent het meest geschikt om te bepalen of uw dier vreugde in het leven vindt. Enkele dingen om over na te denken zijn:
- of uw huisdier eet en drinkt
- het activiteitenniveau van uw huisdier
- de interesse van uw huisdier in bezienswaardigheden, geuren en omgeving
- of vocalisaties of lichaamstaal hardnekkige pijn suggereren
- reacties op geliefd voedsel, activiteiten of mensen
- de tolerantie van uw huisdier voor medische interventies en dierenartsbezoeken
Rhoads beveelt 'dagbeoordeling' aan. Houd een dagboek bij van hoe uw huisdier het elke dag doet, zodat u het grote geheel kunt zien.
Sommige voogden zeggen dat ze een 'natuurlijke dood' willen, in plaats van euthanasie. Maar Hendrix merkt op dat 'natuurlijke dood' een geladen zin is.
Vogelsang waarschuwt ook dat de natuurlijke progressie van terminale ziekte slopend kan zijn voor dieren en mensen. Dieren kunnen incontinentie, toevallen en andere symptomen ervaren die voortdurend moeten worden gecontroleerd en verzorgd. Dit kan onder meer zijn het bevochtigen van de ogen van huisdieren die zelf niet genoeg tranen produceren, het schoonmaken en baden van huisdieren met continentieproblemen en het toedienen van een farmacopee van medicijnen.
Het is belangrijk om na te denken over wat u aan kunt en hoeveel uw huisdier aan kan. Hendrix voegt eraan toe dat het altijd mogelijk is om opnieuw te beoordelen in gevallen waarin zorg aan het levenseinde niet voldoet aan de behoeften van een huisdier.
Wat te verwachten van euthanasie
"Een goede dood (naar mijn mening) is dat ik ze vasthoud, ze vertel hoeveel we van ze houden, ze aaien en dat ze geen pijn hebben, bang of alleen zijn", zegt huisdiervoogd Victoria Howard, die haar leven deelde met een kleurrijk assortiment dieren.
Onderzoek naar gevoelens over zorg aan het levenseinde wees uit dat veel verzorgers van huisdieren spijt hadden van euthanasie. Sommigen noemden het gevoel van 'moordenaars'.
Die reactie is natuurlijk, zegt dierenarts-anesthesioloog en pijnspecialist Alicia Karas, die zegt dat tragedie en verlies vaak gepaard gaan met de gedachte: 'Als je de dingen maar anders had gedaan, zou het anders zijn gelopen.' Voor verzorgers van huisdieren kan dit worden gemedieerd door spijt dat ze geen zorg kunnen betalen.
Maar, zegt Karas, er is nog een spijt die ze van klanten hoort: het gevoel dat ze te lang hebben gewacht en eerder hadden moeten handelen.
'Ik heb te veel gedaan' is een gevoel dat zich herhaalt in veterinaire kantoren, waarbij mensen op zoek zijn naar een balans voor een uitdagende keuze. “De patiënten die mij het meest dwarszitten, zijn niet degenen die te vroeg voor euthanasie kiezen. Kiest u te vroeg voor euthanasie, binnen grenzen, begint u eerder echt te rouwen, maar waarschijnlijk voorkomt u veel leed. Als je te laat kiest, lijdt het huisdier.”
Wees niet bang om iets te vragen waar je last van hebt
Dierenartsen zijn blij met opmerkingen en vragen van hun klanten en willen dat u vóór euthanasie goed geïnformeerd bent. Ze verwelkomen en respecteren ook elk niveau van gewenste patiëntbetrokkenheid.
Voor sommigen kan dat betekenen dat ze tijdens de voorbereiding en de procedure in een kamer met een huisdier moeten verblijven. Andere verzorgers van huisdieren stappen liever uit tijdens de voorbereiding, of voor de hele euthanasie.
"Het soort mensen dat dit veld betreedt, geen huisdier zal ooit alleen sterven", zegt Vogelsang.
Deel op Pinterest
In het begin van de carrière van Vogelsang kwam een man alleen om een terminaal ziek kitten af te zetten voor euthanasie en weigerde te blijven voor de procedure. Ze was veroordelend - totdat hij het personeel van de kliniek vertelde dat zijn kind aan kanker was overleden en dat het kitten een geschenk aan zijn vrouw was.
'Emotioneel konden ze dat niet meer aan', zegt ze. Deze ervaring heeft haar houding geïnformeerd. Dierenartsen zoals Karas delen dit gevoel van het niet beoordelen van klanten op de beslissingen die ze nemen.
Het exacte proces van euthanasie kan variëren, afhankelijk van de training, ervaring en voorkeuren van een dierenarts en de soort van het huisdier. Sommige dierenartsen plaatsen mogelijk eerst een intraveneuze katheter in het been van uw huisdier om ervoor te zorgen dat ze toegang hebben tot de ader. Euthanasie omvat vaak een initiële sedatieve injectie, die een dier bewusteloos kan maken, voordat de euthanasie-oplossing wordt geïnjecteerd, een barbituraat dat ademhalingsstilstand zal veroorzaken.
Dierenartsen streven naar een snelle, stille, kalme ervaring. 'Het is een ceremonie', zegt Karas. 'Je krijgt geen make-over.' Dierenartsen nemen het serieus, of het nu gaat om dierenartsen die uw huisdier voor het eerst zien of om dierenartsen die uw huisdier al jaren kennen.
De ideale ervaring gebeurt niet altijd.
Karas vertelt op treurige wijze het verhaal van de kat van een collega die braakte nadat hij het kalmerend middel had gekregen. Soms reageren dieren onverwacht op het kalmerend middel, en dat komt niet omdat de dierenarts iets verkeerds heeft gedaan. Anderen hebben een hogere tolerantie voor het barbituraat dan verwacht, soms vanwege pijnstillers die in de laatste dagen van het leven worden gebruikt, in welk geval een tweede injectie nodig kan zijn.
Vogelsang probeert voorbereid te zijn op wat er komt, en erkent dat ze als reizende dierenarts in het hospice soms situaties tegenkomt waar ze onmogelijk klaar voor kan zijn. Maar ze kan kalm en geruststellend blijven.
Nadat de dierenarts heeft geluisterd naar het hart en de longen van uw huisdier om te bevestigen dat de procedure is geslaagd, staan de meeste klinieken de voogd toe om zo lang mogelijk te blijven. Voogden kunnen de stoffelijke resten meenemen of bij de dierenarts achterlaten voor definitieve afspraken.
Bij thuiseuthanasiezorg kan de dierenarts na de ingreep vertrekken en mag het stoffelijk overschot op afspraak afnemen. Sara, die in 2017 een geliefde kat verloor, vond de ervaring van euthanasie thuis zeer waardevol. 'We hielden haar elk vast en zagen dat ze echt weg was, dat dit echt gebeurde en dat het echt voorbij was', herinnert ze zich.
Herdenking en overblijfselen
Deel op Pinterest
Naast euthanasie of andere wegen naar de dood komt er nog een dringende beslissing: dispositie of wat te doen met de overblijfselen. Als gesprekken over euthanasie uitdagend zijn, kunnen discussies over wat te doen met het lichaam nog boeiender zijn. Er is iets diep ongemakkelijks aan het bespreken hoe je je huisdier wilt herdenken als ze naast je op de bank zit.
Afhankelijk van waar u woont, kunt u uw huisdieren mogelijk thuis begraven als u die optie verkiest. De meeste dierenartsen bieden ook crematie aan, meestal via een derde partij. Sommige dierenartsen kunnen u mogelijk verbinden met een dierenbegraafplaats als u liever begraaft.
Voor degenen die niet geïnteresseerd zijn om de overblijfselen mee naar huis te nemen, as te ontvangen of een formele begrafenis te hebben, kunnen klinieken ook zelfstandig omgaan met de dispositie. Er is een overvloed aan bedrijven die urnen, grafstenen en andere herdenkingsproducten aanbieden.
Je kunt ook met ambachtslieden en kunstenaars werken aan gedenktekens die persoonlijker zijn, zoals sieraden of sculpturen. Juwelier Angela Kirkpatrick van Wisp Adornments maakt bijvoorbeeld herdenkingssieraden in Victoriaanse stijl, waaronder bont, as en andere herinneringen.
Howard vraagt crematie voor haar dieren en houdt de as thuis. 'Er is ook een kunstenaar in zachte beeldhouwkunst in Canada, die gedenkbeelden / knuffels van je' spookkat 'maakt. Je vertelt haar over de kat, stuurt foto's, haar, cremains als je wilt, en zij plaatst die achter foto's van de kat. Ze zijn echt geweldig! En geruststellend. De spookkat komt aan in zwarte tule netten, vastgebonden met zwarte linten. Deze meid is zo aardig over het verlies, 'zegt Howard.
Als u zich zorgen maakt over wat er met het lichaam gebeurt, zelfs als u niet de leiding wilt nemen over het proces, moet u dat vragen. Sommige klinieken werken met begraafplaatsen voor huisdieren die massale crematies en verstrooiingen uitvoeren of massagraven hebben. Het personeel van deze faciliteiten probeert respectvol en attent te zijn. Andere klinieken hebben mogelijk contracten met bedrijven die minder respectvol zijn en overblijfselen leveren op stortplaatsen, destructiefaciliteiten en andere locaties.
In ieder geval, als je een haarknipsel, een pootafdruk of een ander gedenkitem wilt, vraag er dan om. Het personeel van de kliniek kan u helpen of u benodigdheden geven en u uw eigen aandenken laten ophalen. Sommige klinieken kunnen pootafdrukmarkers maken voor al hun cliënten. Als dat een service is die u niet wilt, mag u nee zeggen!
Disposition is slechts een onderdeel van het herdenken van een geliefd huisdier
Sommige mensen vinden het nuttig om herdenkingen of begrafenissen te houden, altaren thuis te onderhouden of verliezen op andere manieren te herdenken. Als u niet geïnteresseerd bent in een gedenkteken in de onmiddellijke nasleep van een overlijden, kunt u er later altijd een houden voor diegenen die geïnteresseerd zijn in het vieren van het leven van uw huisdier. Dit kunnen kinderen zijn die de mogelijkheid willen hebben om de dood met gezinsleden te verwerken.
Verdriet, soms zeer intens verdriet, is ook een natuurlijk onderdeel van het levenseindeproces. Het kan ook worden verergerd door andere recente verliezen. Er is geen 'normale' of 'typische' manier van verdriet, maar het kan nuttig zijn om met een hulpverlener samen te werken.
Evenzo kan voor kinderen het hebben van iemand om mee te praten hen helpen hun gevoelens over het levenseindeproces te achterhalen, ongeacht hun mate van betrokkenheid.
"Het is moeilijk om het levenseinde voor hem te plannen, maar ik ken een aantal harde grenzen voor mij", zegt auteur Katherine Locke van haar geliefde oudere kat. Ze kwam niet gemakkelijk tot die limieten, maar door ervaring met eerdere katten is ze zich acuut bewust geworden van de noodzaak om van tevoren moeilijke gesprekken te voeren.
"Toen ik na mijn verhuizing van dierenarts moest wisselen, sprak ik met de nieuwe dierenarts over mijn lijnen voor al mijn katten (geen kankerbehandeling, waarschijnlijk geen obstructiechirurgie, geen PU-perineale urethrostomie)", zegt Locke. 'En toen ze zei dat ze dacht dat ze redelijk waren, wist ik dat we goed bij elkaar zouden passen.'
se smith is een in Noord-Californië gevestigde journalist met een focus op sociale rechtvaardigheid wiens werk is verschenen in Esquire, Teen Vogue, Rolling Stone, The Nation en vele andere publicaties.
