Overzicht
Wanneer het immuunsysteem van het lichaam verzwakt is door hiv, kan dit leiden tot huidaandoeningen die huiduitslag, zweren en laesies veroorzaken.
Huidaandoeningen kunnen een van de eerste tekenen van hiv zijn en kunnen aanwezig zijn in het primaire stadium. Ze kunnen ook wijzen op ziekteprogressie, aangezien kankers en infecties profiteren van immuundisfunctie in latere stadia van de ziekte.
Ongeveer 90 procent van de mensen met hiv zal in de loop van hun ziekte een huidaandoening krijgen. Deze huidaandoeningen vallen meestal in een van de drie categorieën:
- inflammatoire dermatitis of huiduitslag
- infecties en parasitaire aandoeningen, waaronder bacteriële, schimmel-, virale en parasitaire
- huidkanker
Over het algemeen worden huidaandoeningen veroorzaakt door hiv verbeterd met antiretrovirale therapie.
De stadia van HIV wanneer een huidaandoening het meest waarschijnlijk optreedt
HIV verloopt meestal in drie fasen:
| Stadium | Naam | Omschrijving |
| 1 | Acute hiv | Het virus reproduceert zich snel in het lichaam en veroorzaakt ernstige griepachtige symptomen. |
| 2 | Chronische hiv | Het virus reproduceert langzamer en een persoon voelt mogelijk helemaal geen symptomen. Deze fase kan 10 jaar of langer duren. |
| 3 | AIDS | Het immuunsysteem is ernstig beschadigd door hiv. Deze fase zorgt ervoor dat het aantal CD4-cellen onder de 200 cellen per kubieke millimeter (mm3) bloed daalt. Normale telling is 500 tot 1600 cellen per mm3. |
Een persoon heeft de meeste kans op huidaandoeningen tijdens fase 1 en fase 3 van HIV.
Schimmelinfecties komen vooral veel voor wanneer het immuunsysteem in de derde fase het zwakst is. Infecties die tijdens deze fase optreden, worden vaak opportunistische infecties genoemd.
Foto's van huiduitslag en huidaandoeningen geassocieerd met hiv en aids
Inflammatoire dermatitis
Dermatitis is het meest voorkomende symptoom van hiv. Behandelingen omvatten normaal gesproken een of meer van de volgende:
- antihistaminica
- antiretrovirale medicijnen
- steroïden
- actuele vochtinbrengende crèmes
Sommige soorten dermatitis zijn onder meer:
Xerosis
Xerosis is droge huid, die vaak verschijnt als jeukende, schilferige plekken op de armen en benen. Deze aandoening komt zeer vaak voor, zelfs bij mensen zonder hiv. Het kan worden veroorzaakt door droog of warm weer, overmatige blootstelling aan de zon of zelfs door warme douches.
Xerosis kan worden behandeld met vochtinbrengende crèmes en veranderingen in levensstijl, zoals het vermijden van lange, warme douches of baden. In meer ernstige gevallen zijn mogelijk zalven of crèmes op recept nodig.
Atopische dermatitis
Atopische dermatitis is een chronische inflammatoire aandoening die vaak rode, schilferige en jeukende huiduitslag veroorzaakt. Het kan op veel delen van het lichaam voorkomen, waaronder:
- voeten
- enkels
- handen
- polsen
- nek
- oogleden
- binnenkant van de knieën en ellebogen
Het treft ongeveer 30 procent van de mensen in de Verenigde Staten en het komt vaker voor in droge of stedelijke omgevingen.
Atopische dermatitis kan worden behandeld met corticosteroïdcrèmes, huidherstellende crèmes die bekend staan als calcineurineremmers of jeukremmende medicijnen. Bij infecties kunnen antibiotica worden voorgeschreven. Herhaling komt echter vaak voor bij mensen met hiv.
Seborrheic dermatitis
Seborrheic dermatitis treft vooral het gezicht en de hoofdhuid, wat resulteert in roodheid, schilfers en roos. De aandoening staat ook bekend als seborrheic eczeem.
Hoewel het voorkomt bij ongeveer 5 procent van de algemene bevolking, wordt de aandoening gezien bij 85 tot 90 procent van de mensen met hiv.
De behandeling helpt de symptomen te verlichten en bestaat meestal uit actuele methoden, zoals antiroosshampoos en barrièreherstellende crèmes.
Fotodermatitis
Fotodermatitis treedt op wanneer UV-stralen van zonlicht huiduitslag, blaren of droge plekken op de huid veroorzaken. Naast huiduitbraken kan een persoon met fotodermatitis ook pijn, hoofdpijn, misselijkheid of koorts ervaren.
Deze aandoening komt vaak voor tijdens antiretrovirale therapie, wanneer het immuunsysteem hyperactief wordt, evenals tijdens ernstige immunodeficiëntie.
Eosinofiele folliculitis
Eosinofiele folliculitis wordt gekenmerkt door jeukende, rode bultjes rond de haarzakjes op de hoofdhuid en het bovenlichaam. Deze vorm van dermatitis wordt het vaakst gevonden bij mensen in latere stadia van HIV.
Orale medicijnen, crèmes en medicinale shampoos kunnen worden gebruikt om de symptomen onder controle te houden, maar de aandoening is meestal moeilijk te behandelen.
Prurigo nodularis
Prurigo nodularis is een aandoening waarbij knobbeltjes op de huid jeuk en een korstachtig uiterlijk veroorzaken. Het komt meestal voor op de benen en armen.
Dit type dermatitis treft mensen met een extreem aangetast immuunsysteem. Jeuk kan zo ernstig worden dat herhaald krabben bloedingen, open wonden en verdere infectie veroorzaakt.
Prurigo nodularis kan worden behandeld met steroïde crèmes of antihistaminica. In ernstige gevallen kan een zorgverlener cryotherapie aanbevelen (bevriezing van de knobbels). Antibiotica kunnen ook worden voorgeschreven voor infecties veroorzaakt door intensief krabben.
Infecties
Een aantal bacteriële, schimmel-, virale en parasitaire infecties treft mensen met hiv. De meest gemelde infecties zijn onder meer:
Syfilis
Syfilis wordt veroorzaakt door de bacterie Treponema pallidum. Het leidt tot pijnloze zweren of kankers op de geslachtsorganen of in de mond. Het secundaire stadium van syfilis resulteert ook in keelpijn, gezwollen lymfeklieren en uitslag. De uitslag zal niet jeuken en verschijnt meestal op de handpalmen of voetzolen.
Een persoon kan alleen syfilis oplopen door direct contact, zoals seksueel contact, met syfilitische zweren. Syfilis wordt meestal behandeld met een injectie met penicilline. In het geval van een penicilline-allergie wordt een ander antibioticum gebruikt.
Omdat syfilis en hiv dezelfde risicofactoren hebben, kunnen mensen die een syfilis-diagnose krijgen, ook een hiv-screeningstest overwegen.
Candidiasis
HIV kan leiden tot spruw, een type huidinfectie veroorzaakt door de schimmel Candida albicans (C. albicans). Deze terugkerende infectie veroorzaakt pijnlijke scheurtjes in de mondhoeken (bekend als hoekige cheilitis) of een dikke witte laag op de tong.
Het komt voor bij een lager aantal CD4-cellen. De voorkeursbehandelingsmethode is antiretrovirale therapie en een verhoging van het CD4-aantal.
Andere schimmelinfecties die worden gezien bij mensen met hiv zijn onder meer:
- intertrigineuze infecties, die worden aangetroffen in vochtige huidplooien zoals de lies of oksel; ze leiden tot pijn en roodheid
- nagelinfecties, die verdikte nagels kunnen veroorzaken
- voetinfecties in de gebieden rond de nagels, die pijn en zwelling kunnen veroorzaken
- vaginale schimmelinfecties
Een verscheidenheid aan antischimmelmedicijnen kan worden gebruikt om deze infecties te behandelen.
Andere behandelingen voor spruw zijn onder meer orale spoelingen en orale zuigtabletten. Vaginale schimmelinfecties kunnen ook worden behandeld met alternatieve remedies zoals boorzuur en tea tree olie. Tea tree olie is ook een populaire remedie voor nagelschimmel.
Herpes zoster-virus (gordelroos)
Herpes zoster-virus is ook bekend als gordelroos. Het wordt veroorzaakt door het varicella-zoster-virus, hetzelfde onderliggende virus als waterpokken. Gordelroos kan leiden tot pijnlijke huiduitslag en blaren. Het kan verschijnen wanneer een persoon in de vroege of late stadia van HIV is.
Een persoon met de diagnose gordelroos kan een HIV-screeningstest overwegen als hun HIV-status onbekend is. Gordelroos komt vaker voor en is ernstiger bij mensen met hiv, vooral bij mensen met meer geavanceerde vormen van hiv.
Behandeling omvat vaak antivirale geneesmiddelenregimes. Pijn gerelateerd aan de laesies kan echter aanhouden lang nadat de laesies genezen zijn.
Mensen met een hoog risico op gordelroos willen het vaccin misschien bespreken met hun medische zorgverlener. Aangezien het risico op gordelroos toeneemt met de leeftijd, wordt het vaccin ook sterk aanbevolen voor volwassenen ouder dan 50 jaar.
Herpes simplex-virus (HSV)
Chronisch en persistent herpes simplex-virus (HSV) is een AIDS-definiërende aandoening. Zijn aanwezigheid geeft aan dat een persoon dit meest vergevorderde stadium van HIV heeft bereikt.
HSV veroorzaakt koortsblaasjes op de mond en het gezicht, evenals genitale laesies. Laesies van HSV zijn ernstiger en persistenter bij mensen met gevorderde, onbehandelde hiv.
De behandeling kan episodisch worden toegediend - als zich uitbraken voordoen - of dagelijks. Dagelijkse behandeling staat bekend als suppressieve therapie.
Molluscum contagiosum
Molluscum contagiosum wordt gekenmerkt door roze of vleeskleurige bultjes op de huid. Dit zeer besmettelijke huidvirus treft vaak mensen met hiv. Herhaalde behandelingen kunnen nodig zijn om het lichaam volledig te ontdoen van deze ongewenste hobbels.
Hobbels veroorzaakt door molluscum contagiosum zijn meestal pijnloos en verschijnen meestal op:
- gezicht
- bovenlichaam
- armen
- poten
De aandoening kan in elk stadium van HIV aanwezig zijn, maar de snelle groei en verspreiding van molluscum contagiosum is een teken van ziekteprogressie. Het wordt vaak gezien wanneer het CD4-aantal onder de 200 cellen per mm3 zakt (wat ook het punt is waarop een persoon de diagnose AIDS krijgt).
Molluscum contagiosum veroorzaakt geen significante medische complicaties, dus de behandeling is voornamelijk cosmetisch. Huidige behandelingsopties omvatten het bevriezen van de hobbels met vloeibare stikstof, actuele zalven en laserverwijdering.
Orale harige leukoplakie
Orale harige leukoplakie is een infectie die verband houdt met het Epstein-Barr-virus (EBV). Als iemand EBV contracteert, blijft het de rest van zijn leven in zijn lichaam. Het virus is meestal inactief, maar kan opnieuw worden geactiveerd wanneer het immuunsysteem is verzwakt (zoals bij hiv).
Het wordt gekenmerkt door dikke, witte laesies op de tong en wordt waarschijnlijk veroorzaakt door tabaksgebruik of roken.
Orale harige leukoplakie is doorgaans pijnloos en verdwijnt zonder behandeling.
Hoewel directe behandeling van de laesies niet vereist is, kunnen mensen met hiv hoe dan ook een voortgezette antiretrovirale therapie overwegen. Het verbetert het immuunsysteem van het lichaam, wat ook kan helpen om de EBV inactief te houden.
Wratten
Wratten zijn gezwellen op de bovenste laag van de huid of het slijmvlies. Ze worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV).
Ze lijken meestal op hobbels met zwarte stippen erop (bekend als zaden). Deze zaden worden vaak aangetroffen op de rug van de handen, de neus of de onderkant van de voeten.
Genitale wratten zijn echter meestal donker of vleeskleurig, met toppen die op bloemkool lijken. Ze kunnen op de dijen, mond en keel verschijnen, evenals op het genitale gebied.
Hiv-positieve mensen lopen een verhoogd risico op anale en cervicale HPV, dus het is belangrijk dat ze vaker anale en cervicale uitstrijkjes ondergaan.
Wratten kunnen worden behandeld met een paar procedures, waaronder bevriezing of verwijdering via een kleine operatie. HIV maakt het het immuunsysteem echter veel moeilijker om wratten te verwijderen en ze in de toekomst te voorkomen.
Zowel hiv-positieve als hiv-negatieve mensen kunnen hun risico op genitale wratten verminderen door het HPV-vaccin te krijgen. Het vaccin wordt alleen toegediend aan mensen van 26 jaar en jonger.
Huidkanker
HIV verhoogt het risico van een persoon op bepaalde soorten kanker, waaronder enkele die de huid aantasten.
Carcinoom
Mensen met hiv hebben meer kans dan de algemene bevolking om basaalcelcarcinoom (BCC) en plaveiselcelcarcinoom (SCC) te ontwikkelen. BCC en SCC zijn de meest voorkomende soorten huidkanker in de Verenigde Staten. Ze zijn echter zelden levensbedreigend.
Beide aandoeningen worden geassocieerd met blootstelling aan de zon in het verleden en hebben de neiging om het hoofd, de nek en de armen te beïnvloeden.
In een Deens onderzoek onder mensen met hiv zijn verhoogde percentages BCC gevonden bij hiv-positieve mannen die seks hebben met mannen (MSM). Verhoogde SCC-percentages werden ook waargenomen bij mensen met een laag CD4-aantal.
De behandeling bestaat uit een operatie om de huidgroei te verwijderen. Cryochirurgie kan ook worden uitgevoerd.
Melanoma
Melanoom is een zeldzame maar mogelijk dodelijke vorm van huidkanker. Het veroorzaakt meestal moedervlekken die asymmetrisch, kleurrijk of relatief groot zijn. Het uiterlijk van deze moedervlekken kan in de loop van de tijd veranderen. Melanoom kan ook pigmentvlekken onder de nagels veroorzaken.
Melanoom kan agressiever zijn bij mensen met hiv, vooral bij mensen met een lichte huidskleur.
Net als carcinomen wordt melanoom ook behandeld met een operatie om de gezwellen of cryochirurgie te verwijderen.
Kaposi-sarcoom (KS)
Kaposi-sarcoom (KS) is een vorm van kanker die de bekleding van de bloedvaten aantast. Het verschijnt als donkerbruine, paarse of roodachtige huidlaesies. Deze vorm van kanker kan de longen, het spijsverteringskanaal en de lever aantasten.
Het kan kortademigheid, ademhalingsmoeilijkheden en zwelling van de huid veroorzaken.
Deze laesies verschijnen vaak wanneer het aantal witte bloedcellen (WBC) dramatisch daalt. Hun uiterlijk is vaak een teken dat HIV in AIDS is veranderd en dat het immuunsysteem ernstig is aangetast.
KS reageert op chemotherapie, bestraling en chirurgie. Antiretrovirale medicijnen hebben het aantal nieuwe KS-gevallen bij mensen met hiv aanzienlijk verminderd, evenals de ernst van bestaande KS-gevallen.
Praat met een zorgverlener
Als een persoon hiv heeft, zullen ze waarschijnlijk een of meer van deze huidaandoeningen en huiduitslag ervaren.
Als u echter in de vroege stadia van HIV wordt gediagnosticeerd, kort daarna met de behandeling begint en zich aan een behandelregime houdt, kunnen mensen de ernstigere symptomen vermijden. Houd er rekening mee dat veel huidaandoeningen die met hiv samenhangen, verbeteren met antiretrovirale therapie.
Bijwerkingen van hiv-medicijnen
Sommige veel voorkomende hiv-medicijnen kunnen ook huiduitslag veroorzaken, waaronder:
- niet-nucleoside reverse transcriptaseremmers (NNRTI's), zoals efavirenz (Sustiva) of rilpivirine (Edurant)
- nucleoside reverse transcriptase-remmers (NRTI's), zoals abacavir (Ziagen)
- proteaseremmers, zoals ritonavir (Norvir) en atazanavir (Reyataz)
Op basis van hun omgeving en de kracht van hun immuunsysteem kan een persoon meer dan één van deze aandoeningen tegelijkertijd hebben. De behandeling moet ze mogelijk afzonderlijk of allemaal tegelijk aanpakken.
Als er uitslag op de huid aanwezig is, overweeg dan om de symptomen te bespreken met een zorgverlener. Ze zullen het type uitslag beoordelen, de huidige medicijnen overwegen en een behandelplan voorschrijven om de symptomen te verlichten.
Lees dit artikel in het Spaans.
