M-eiwit (Myeloma-eiwit): Spike, Monoklonaal, In Bloed, Meer

2024 Auteur: Jesus Peterson | [email protected]. Laatst gewijzigd: 2023-12-17 11:22

Wat zijn M-eiwitten?

Eiwitten zijn een belangrijk onderdeel van alle levende organismen. Ze zijn te vinden in alle soorten lichaamsweefsels, inclusief het bloed. Antilichamen zijn een voorbeeld. Deze beschermende eiwitten vallen binnenkomende ziekten aan en doden ze.

Als je gezond bent, helpen plasmacellen (een soort witte bloedcellen) in het beenmerg van je lichaam je lichaam infecties te bestrijden door antilichamen te produceren die ziektekiemen vinden en aanvallen. Je beenmerg is een zacht weefsel in de meeste van je botten dat bloedcellen aanmaakt.

Soms maken de plasmacellen abnormale eiwitten aan. Deze abnormale eiwitten worden M-eiwitten of monoklonale eiwitten genoemd. Andere veel voorkomende namen voor deze eiwitten zijn onder meer:

monoklonaal immunoglobuline
M-spike
paraproteïne

Het vinden van M-eiwitten in het bloed of de urine is meestal een teken van ziekte. Hun aanwezigheid wordt meestal geassocieerd met een type kanker van de plasmacellen, multipel myeloom genaamd.

In andere gevallen kunnen M-eiwitten ook een teken zijn van de volgende plasmacelstoornissen:

monoklonale gammopathie met onzekere betekenis (MGUS)
smeulend multipel myeloom (SMM)
lichte keten amyloïdose

Hoe M-eiwitten zich ontwikkelen

De plasmacellen in het beenmerg van een gezond persoon maken antilichamen aan die ziekten bestrijden wanneer het het lichaam binnenkomt. Wanneer multipel myeloom plasmacellen aantast, beginnen ze ongecontroleerd te groeien en vullen het beenmerg en bloed met grote hoeveelheden M-eiwitten. Deze kankerplasmacellen beginnen het aantal gezonde bloedvormende cellen in het beenmerg te overtreffen.

Wanneer M-eiwitten de normale bloedcellen beginnen te overtreffen, kan dit leiden tot een laag aantal bloedcellen en gezondheidscomplicaties, zoals:

frequente infecties
botproblemen
verminderde nierfunctie
Bloedarmoede

Gezondheidsexperts weten niet precies wat multipel myeloom veroorzaakt. Maar het lijkt te beginnen met één abnormale plasmacel in het beenmerg. Zodra deze abnormale cel zich vormt, begint deze zich snel te vermenigvuldigen en sterft niet meer zoals een normale cel. Dit is hoe multipel myeloom zich verspreidt.

Voorwaarden met betrekking tot M-eiwitten

De meeste gevallen van multipel myeloom beginnen als een gewoonlijk ongevaarlijke aandoening die monoklonale gammopathie van onbepaalde betekenis (MGUS) wordt genoemd. Een teken van MGUS is de aanwezigheid van M-eiwitten in het bloed. Maar bij MGUS is het niveau van M-eiwitten in het lichaam laag en veroorzaakt het geen schade.

In de Verenigde Staten treft MGUS ongeveer 3 procent van de mensen boven de 50 jaar. Ongeveer 1 procent van deze mensen ontwikkelt multipel myeloom of een vergelijkbare bloedkanker. Dus de overgrote meerderheid van de mensen met MGUS ontwikkelt geen ziekte.

Of MGUS al dan niet in een ernstiger toestand terechtkomt, is moeilijk vast te stellen. Sommige mensen lopen meer risico dan anderen.

Hoe meer M-eiwitten in uw bloed en hoe langer u MGUS heeft gehad, hoe groter uw risico om een of meer gerelateerde aandoeningen te ontwikkelen. Naast multipel myeloom kan de aanwezigheid van M-eiwitten in uw bloed leiden tot:

Niet-IgM MGUS (IgA of IgD MGUS). Dit zijn de meest voorkomende soorten MGUS die kunnen evolueren naar multipel myeloom, evenals immunoglobuline lichte keten (AL) amyloïdose of ziekte van de lichte ketenafzetting.
IgM MGUS. Van alle mensen met de diagnose MGUS heeft ongeveer 15 procent IgM MGUS. IgM MGUS kan leiden tot een zeldzame vorm van kanker, Waldenstrom-macroglobulinemie genaamd, en, minder vaak, tot lymfoom, AL-amyloïdose of multipel myeloom.
Lichte ketting MGUS (LC-MGUS). LC-MGUS is een nieuw geclassificeerd type MGUS. Het kan leiden tot een aandoening die Bence Jones-proteïnurie wordt genoemd en die een opeenhoping van bepaalde M-eiwitten in de urine veroorzaakt. Het kan mogelijk ook leiden tot multipel myeloom, AL-amyloïdose of lichte ketenafzetting.
MGUS-gerelateerde complicaties. Dit kunnen botfracturen, bloedstolsels en nierproblemen zijn

Hoe test je op M-eiwitten?

Bij de meeste mensen wordt tijdens bloedonderzoek de diagnose MGUS gesteld voor andere aandoeningen die de eiwitniveaus van het bloed beïnvloeden, zoals een zenuwaandoening die perifere neuropathie wordt genoemd. Een arts kan tijdens zo'n test abnormale eiwitten en oneven niveaus van normale eiwitten opmerken. Ze kunnen ook ongebruikelijke eiwitniveaus in uw urine opmerken.

Als een arts constateert dat uw bloed- of urinetestresultaten abnormale eiwitniveaus laten zien, zullen zij verdere tests aanbevelen. Abnormale plasmacellen produceren M-eiwitten in het bloed die exact hetzelfde zijn.

Om deze identieke M-eiwitten te vinden, kan uw arts een bloedtest uitvoeren, serum-proteïne-elektroforese (SPEP) genaamd. Het houdt in dat u een monster van het vloeibare deel van uw bloed (serum genaamd) in een gel plaatst die wordt blootgesteld aan elektrische stroom. De stroom zorgt ervoor dat de verschillende eiwitten in je serum bewegen en zich groeperen.

De volgende stap is het gebruik van immuno-elektroforese om het exacte type eiwitten in het bloed te bepalen. Tijdens dit proces meten laboratoriumtechnici de verschillende antilichamen in uw bloed. Als er M-eiwitten in uw bloed zitten, zullen technici ze tijdens dit proces kunnen identificeren.

Als uw arts M-eiwitten in uw bloed aantreft, kunnen zij verdere tests uitvoeren om eventuele aandoeningen gerelateerd aan MGUS uit te sluiten die problemen zouden kunnen veroorzaken. Deze tests kunnen zijn:

Een compleet bloedbeeld (CBC). Deze bloedtest meet de niveaus van verschillende cellen in uw bloed en kan bepaalde MGUS-gerelateerde problemen zoals bloedarmoede aan het licht brengen.
Beta-2 microglobulinetest. Abnormale plasmacellen kunnen ook een type eiwit aanmaken dat bèta-2-microglobuline wordt genoemd. Hoge niveaus van dit eiwit duiden op een meer gevorderde toestand van MGUS-gerelateerde ziekte zoals multipel myeloom.
Biopsieën. Deze tests omvatten het verwijderen en vervolgens analyseren van een kleine hoeveelheid weefsel uit uw beenmerg, een tumor of lymfeklieren.
Bloedchemietests. Deze tests meten creatinine, albumine, calcium en melkzuurdehydrogenase (LDH). Abnormale niveaus van deze stoffen kunnen wijzen op complicaties door MGUS en slechtere vooruitzichten.
Echocardiogram (ECHO). Deze test wordt gebruikt om te controleren op hartproblemen, omdat dit een mogelijke complicatie is van amyloïdose. Amyloïdose kan worden veroorzaakt door MGUS.
Beeldvormingstests. MRI's, CT-scans, PET-scans en röntgenfoto's worden gebruikt om te bepalen in hoeverre kanker zich heeft verspreid of om botten te controleren op schade door multipel myeloom.
Urine-eiwit testen. Urine-eiwitelektroforese (UPEP) en urine-immunofixatietests meten de hoeveelheid M-eiwitten die uw lichaam gedurende 24 uur produceert.

De afhaalmaaltijd

Artsen vinden vaak M-eiwitten in het bloed terwijl ze testen op andere aandoeningen die de eiwitniveaus van het bloed beïnvloeden, zoals aandoeningen van het zenuwstelsel. Ongebruikelijke niveaus van eiwitten kunnen ook worden gevonden tijdens routinematige urinetests.

De aanwezigheid van M-eiwitten in het lichaam en een diagnose van MGUS is niet noodzakelijk een reden tot bezorgdheid. De meeste mensen met M-eiwitten in hun bloed ontwikkelen geen verdere gezondheidsproblemen. Een klein aantal mensen met MGUS ontwikkelt echter ernstige kankers of bloedaandoeningen, zoals multipel myeloom.

Als u de diagnose MGUS heeft, praat dan met uw arts over verdere tests die u kunnen helpen uw toestand en de waarschijnlijke uitkomst beter te begrijpen.

Er is niets dat u kunt doen om uw risico op het ontwikkelen van een MGUS-gerelateerde aandoening te minimaliseren, maar er zijn veel dingen die u kunt doen om het te behandelen. Regelmatige bloedtesten en controles bij het kantoor van uw arts kunnen u helpen deze ziekte onder controle te houden.