Invoering
Als je op een voedings- of supplementlabel kijkt, is de kans groot dat je ingrediënten ziet waar je nog nooit van hebt gehoord. Sommige kun je misschien niet eens uitspreken. Hoewel verschillende van deze u aarzelend of achterdochtig kunnen maken, zijn anderen veilig en is het alleen hun naam die onaangenaam is.
Siliciumdioxide is zo'n ingrediënt. Het wordt in veel producten aangetroffen, maar wordt vaak verkeerd begrepen.
Wat is het?
Siliciumdioxide (SiO 2), ook wel bekend als silica, is een natuurlijke verbinding die bestaat uit twee van de meest voorkomende materialen op aarde: silicium (Si) en zuurstof (O 2).
Siliciumdioxide wordt meestal herkend in de vorm van kwarts. Het komt van nature voor in water, planten, dieren en de aarde. De aardkorst bestaat voor 59 procent uit silica. Het vormt meer dan 95 procent van de bekende rotsen op aarde. Als je op een strand zit, komt siliciumdioxide in de vorm van zand tussen je tenen terecht.
Het komt zelfs van nature voor in de weefsels van het menselijk lichaam. Hoewel het niet duidelijk is welke rol het speelt, wordt aangenomen dat het een essentiële voedingsstof is die ons lichaam nodig heeft.
Waarom zit het in voeding en supplementen?
Siliciumdioxide komt van nature voor in veel planten, zoals:
- bladgroene groenten
- bieten
- paprika
- bruine rijst
- haver
- luzerne
Siliciumdioxide wordt ook aan veel voedingsmiddelen en supplementen toegevoegd. Als voedseladditief dient het als antiklontermiddel om klontering te voorkomen. In supplementen wordt het gebruikt om te voorkomen dat de verschillende poedervormige ingrediënten aan elkaar blijven plakken.
Zoals bij veel levensmiddelenadditieven, maken consumenten zich vaak zorgen over siliciumdioxide als additief. Talloze onderzoeken suggereren echter dat er geen reden is voor deze zorgen.
Wat zegt het onderzoek?
Het feit dat siliciumdioxide in planten en drinkwater wordt aangetroffen, suggereert dat het veilig is. Onderzoek heeft aangetoond dat de silica die we via onze voeding consumeren zich niet ophoopt in ons lichaam. In plaats daarvan wordt het door onze nieren weggespoeld.
De progressieve, vaak dodelijke longziekte silicose kan echter optreden door chronische inademing van silicastof. Deze blootstelling en ziekte komt voornamelijk voor bij mensen die werken in:
- mijnbouw
- bouw
- delfstoffen
- de staalindustrie
- zandstralen
Hoewel veel van de onderzoeken naar silica bij dieren zijn uitgevoerd, hebben onderzoekers geen verband gevonden tussen het additief voor levensmiddelen siliciumdioxide en een verhoogd risico op kanker, orgaanschade of overlijden. Bovendien hebben studies geen aanwijzingen gevonden dat siliciumdioxide als additief in voedsel de reproductieve gezondheid, het geboortegewicht of het lichaamsgewicht kan beïnvloeden.
De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft ook siliciumdioxide erkend als een veilig voedseladditief. In 2018 heeft de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid er bij de Europese Unie op aangedrongen strengere richtlijnen voor siliciumdioxide op te leggen totdat verder onderzoek kan worden gedaan. Hun bezorgdheid was gericht op de deeltjes van nanogrootte (waarvan sommige kleiner waren dan 100 nm).
Eerder volgden richtlijnen een paper uit 1974, opgesteld in samenwerking met de Wereldgezondheidsorganisatie. In dit artikel werden de enige negatieve gevolgen voor de gezondheid van siliciumdioxide veroorzaakt door een tekort aan silicium. Meer actueel onderzoek kan de richtlijnen en aanbevelingen veranderen.
Zijn er veilige limieten gesteld?
Hoewel het onderzoek tot nu toe suggereert dat er niet veel risico's zijn verbonden aan de inname van siliciumdioxide, heeft de FDA maximale limieten gesteld aan het verbruik: siliciumdioxide mag niet meer bedragen dan 2 procent van het totale gewicht van een voedingsmiddel. Dit komt vooral omdat bedragen die hoger zijn dan deze vastgestelde limieten niet voldoende zijn bestudeerd.
De afhaalmaaltijd
Siliciumdioxide komt van nature voor in de aarde en ons lichaam. Er zijn nog geen aanwijzingen dat het gevaarlijk is om het als voedseladditief in te nemen, maar er is meer onderzoek nodig naar welke rol het in het lichaam speelt. Chronische inademing van silicastof kan leiden tot longziekte.
Mensen met ernstige allergieën hebben er alle belang bij te weten welke additieven er in het voedsel zitten dat ze eten. Maar zelfs als u dergelijke allergieën niet heeft, kunt u het beste voorzichtig zijn met voedseladditieven. En zelfs kleine veranderingen in het gehalte aan mineralen kunnen een diepgaand effect hebben op een gezond functioneren. Een goede aanpak is om hele voedingsmiddelen te eten en een gezonde hoeveelheid siliciumdioxide te krijgen.
