Wees gerust, het antwoord is ja: iedereen droomt.
Of we ons nu herinneren wat we dromen, of we dromen in kleur, of we elke nacht dromen of zo nu en dan - deze vragen hebben ingewikkelder antwoorden. En dan is er nog de grote vraag: wat betekenen onze dromen eigenlijk?
Deze vragen hebben onderzoekers, psychoanalytici en dromers eeuwenlang geboeid. Dit is wat het huidige onderzoek zegt over het wie, wat, wanneer, hoe en waarom van onze dromen.
Wat droomt?
Dromen is een periode van mentale activiteit die plaatsvindt terwijl je slaapt. Een droom is een schilderachtige, zintuiglijke ervaring met beelden en geluiden en af en toe geuren of smaken.
Dromen kunnen zelfs gevoelens van plezier of pijn overbrengen. Soms volgt een droom een verhaallijn en soms bestaat het uit schijnbaar willekeurige beelden.
De meeste mensen dromen elke nacht ongeveer 2 uur. Ooit dachten slaaponderzoekers dat mensen alleen droomden tijdens de REM-slaap (Rapid Eye Movement), een periode van diepe slaap waarin het lichaam belangrijke herstelprocessen uitvoert. Maar recenter onderzoek heeft aangetoond dat mensen ook in andere slaapfasen dromen.
Waarom dromen we?
Onderzoekers analyseren al jaren de biologische, cognitieve en emotionele doelen van dromen. Hier zijn twee van de belangrijkste en best onderzochte redenen waarom je je dromen nodig hebt.
Dromen kunnen u helpen herinneringen te consolideren en emoties te verwerken
Onderzoekers hebben belangrijke verbanden gevonden tussen zeer emotionele levenservaringen en sterke droomervaringen. Ze worden beide verwerkt in dezelfde hersengebieden en langs dezelfde neurale netwerken. Het opnieuw spelen van krachtige levenservaringen is slechts één manier waarop dromen ons kunnen helpen emoties te verwerken.
Het is ook mogelijk dat dromen een soort probleemoplossende repetitie creëren die uw vermogen om met echte crises om te gaan kan vergroten.
Een andere theorie is dat dromen - vooral vreemde dromen - kunnen helpen om enge ervaringen terug te brengen tot een beheersbare 'grootte' door angsten naast bizarre droombeelden te plaatsen.
Droomslaap kan u helpen overtollige informatie te verwerken
Nieuw onderzoek lijkt erop te wijzen dat terwijl we in de REM-slaap zijn, het slaapstadium waarin de meeste van onze dromen worden geproduceerd, de hersenen sorteren door wat we overdag hebben geleerd of ervaren.
In een muizenstudie aan de Hokkaido Universiteit in Japan volgden onderzoekers de productie van melanine-concentrerend hormoon (MCH), een molecuul dat berichten verzendt naar het geheugencentrum van de hersenen in de hippocampus.
Uit de studie bleek dat de hersenen tijdens de REM-slaap meer MCH produceren en dat MCH verband houdt met vergeten. Onderzoekers concludeerden dat chemische activiteit tijdens droomintensieve REM-slaap de hersenen helpt overtollige informatie die overdag is verzameld, los te laten.
Waarom denken sommige mensen dat ze niet dromen?
Het korte antwoord is dat mensen die hun dromen niet herinneren gemakkelijk kunnen concluderen dat ze gewoon niet dromen. Dromen niet onthouden is niet ongebruikelijk. Uit een groot onderzoek uit 2012 onder meer dan 28.000 mensen bleek dat mannen vaker hun dromen vergeten dan vrouwen.
Maar wees gerust, ook al herinner je je nooit een droom in je hele leven, het is zeer waarschijnlijk dat je elke nacht droomt.
In een onderzoek uit 2015 volgden onderzoekers mensen die zich hun dromen niet herinnerden en ontdekten dat ze 'complex, schilderachtig en dromerig gedrag en toespraken' vertoonden terwijl ze sliepen.
Er zijn aanwijzingen dat naarmate we ouder worden, ons vermogen om onze dromen te herinneren afneemt, maar of we eigenlijk minder dromen naarmate we ouder worden of dat we ons minder herinneren omdat andere cognitieve functies ook afnemen, is nog niet bekend.
Dromen blinde mensen?
Het antwoord op deze vraag is volgens onderzoekers complex. Uit oudere studies bleek dat mensen die na 4 of 5 jaar hun gezichtsvermogen verloren, in hun dromen kunnen 'zien'. Maar er zijn aanwijzingen dat mensen die blind zijn geboren (aangeboren blindheid) ook visuele ervaringen kunnen hebben terwijl ze dromen.
In 2003 volgden onderzoekers de slaap-hersenactiviteit van blindgeborenen en blindgeborenen. Toen de proefpersonen wakker werden, werd hen gevraagd om afbeeldingen te tekenen die in hun dromen waren verschenen.
Hoewel minder aangeboren blinde deelnemers zich herinnerden wat ze droomden, konden degenen die dat wel deden beelden uit hun dromen trekken. Evenzo toonde de EEG-analyse aan dat beide groepen tijdens hun slaap visuele activiteit ervoeren.
Meer recentelijk bleek uit een onderzoek uit 2014 dat mensen met zowel aangeboren blindheid als late blindheid dromen ervaarden met meer levendige geluiden, geuren en tactiele sensaties dan mensen met gezichtsvermogen.
Wat is het verschil tussen een droom en een hallucinatie?
Dromen en hallucinaties zijn beide multisensorische ervaringen, maar er zijn verschillende goed onderzochte verschillen tussen beide. Het grote verschil is dat dromen gebeuren als je slaapt, en hallucinaties gebeuren als je wakker bent.
Een ander verschil is dat een droom meestal losstaat van de werkelijkheid, terwijl hallucinaties over de rest van je wakende zintuiglijke ervaring worden 'gelegd'.
Met andere woorden, als een hallucinerende persoon een spin in de kamer waarneemt, wordt de sensorische informatie over de rest van de kamer min of meer nauwkeurig verwerkt, naast het beeld van de spin.
Dromen dieren?
Elke huisdiereneigenaar die de poten van een slapende hond of kat heeft zien jagen of vluchten, zou deze vraag met een duidelijk ja beantwoorden. Slaaponderzoekers zijn het daarmee eens, althans wat de meeste zoogdieren betreft.
Zijn er echt gemeenschappelijke dromen of thema's?
Ja, bepaalde thema's lijken terug te komen in de dromen van mensen. Talloze studies en interviews hebben het onderwerp droominhoud onderzocht en de resultaten laten zien:
- Je droomt in de eerste persoon.
- Stukjes van je beleefde ervaring vormen de droom, inclusief je zorgen en actuele gebeurtenissen.
- Je dromen ontvouwen zich niet altijd in logische volgorde.
- Je dromen brengen vaak sterke emoties met zich mee.
In een analyse uit 2018 van meer dan 1.200 nachtmerries ontdekten onderzoekers dat slechte dromen meestal te maken hadden met bedreigd of achtervolgd worden, of dat geliefden gewond, gedood of bedreigd werden.
Het zal je misschien niet verbazen te horen dat monsters opduiken in de nachtmerries van kinderen, maar het is interessant om op te merken dat monsters en dieren tot ver in de tienerjaren nog steeds in nare dromen opduiken.
Kunt u uw dromen veranderen of beheersen?
Sommige mensen kunnen lucide dromen opwekken, wat een levendige slaapervaring is waarbij je weet dat je in een droom zit. Er zijn enkele aanwijzingen dat lucide dromen mensen kan helpen die een trauma hebben meegemaakt of bij wie de diagnose posttraumatische stressstoornis (PTSS) is gesteld.
Als je nachtmerries hebt die je slaap en je emotionele leven verstoren, kan beeldrepetitie-therapie helpen. Uw arts kan mogelijk ook een bloeddrukgeneesmiddel voorschrijven dat prazosine (Minipress) wordt genoemd.
De afhaalmaaltijd
Alle mensen - en veel dieren - dromen als ze slapen, maar niet iedereen herinnert zich later wat ze droomden. De meeste mensen dromen over hun levenservaringen en zorgen, en de meeste dromen bevatten beelden, geluiden en emoties, samen met andere zintuiglijke ervaringen zoals geuren en smaken.
Dromen kunnen je helpen verwerken wat er in de grotere wereld en in je eigen persoonlijke leven gebeurt. Sommige mensen hebben succes gehad met het beheersen van door trauma veroorzaakte nachtmerries met medicatie, beeldtherapie en lucide dromen.
Omdat dromen belangrijke cognitieve en emotionele doelen dienen, is het een goede zaak dat we dromen ervaren terwijl we slapen - zelfs als we ze vergeten wanneer we wakker worden.
