Wat is MGUS?
MGUS, afkorting voor monoklonale gammopathie van onbepaalde betekenis, is een aandoening die ervoor zorgt dat het lichaam een abnormaal eiwit aanmaakt. Dit eiwit wordt monoklonaal eiwit of M-eiwit genoemd. Het wordt gemaakt door witte bloedcellen die plasmacellen worden genoemd in het beenmerg van het lichaam.
Meestal is MGUS geen reden tot bezorgdheid en heeft het geen nadelige gevolgen voor de gezondheid. Mensen met MGUS hebben echter een licht verhoogd risico op het ontwikkelen van bloed- en beenmergaandoeningen. Deze omvatten ernstige bloedkankers, zoals multipel myeloom of lymfoom.
Soms kunnen gezonde cellen in het beenmerg vol raken als het lichaam zeer grote hoeveelheden M-eiwitten aanmaakt. Dit kan leiden tot weefselbeschadiging door het hele lichaam.
Artsen raden vaak aan mensen met MGUS te controleren door regelmatig bloedonderzoek uit te voeren om te controleren op tekenen van kanker of ziekte, die zich in de loop van de tijd kunnen ontwikkelen.
Hoe wordt MGUS gediagnosticeerd?
MGUS leidt meestal niet tot ziektesymptomen. Veel artsen vinden M-eiwit in het bloed van mensen met MGUS terwijl ze testen op andere aandoeningen. Sommige mensen kunnen symptomen hebben zoals uitslag, gevoelloosheid of tintelingen in het lichaam.
De aanwezigheid van M-eiwitten in de urine of het bloed is een teken van MGUS. Andere eiwitten zijn ook verhoogd in het bloed wanneer een persoon MGUS heeft. Dit kunnen tekenen zijn van andere gezondheidsproblemen, zoals uitdroging en hepatitis.
Om andere aandoeningen uit te sluiten of om te zien of MGUS uw gezondheidsproblemen veroorzaakt, kan een arts andere tests uitvoeren. Deze tests omvatten:
- Gedetailleerde bloedonderzoeken. Enkele voorbeelden zijn een volledig bloedbeeld, een serumcreatininetest en een serumcalciumtest. De tests kunnen helpen bij het controleren op een onbalans van bloedcellen, hoge calciumspiegels en een afname van de nierfunctie. Deze symptomen worden meestal geassocieerd met ernstige MGUS-gerelateerde aandoeningen, zoals multipel myeloom.
- Een 24-uurs urine-eiwit-test. Deze test kan zien of M-eiwit in uw urine vrijkomt en controleren op nierschade, wat een teken kan zijn van een ernstige MGUS-gerelateerde aandoening.
- Beeldvormingstests. Een CT-scan of MRI kan het lichaam controleren op botafwijkingen geassocieerd met ernstige MGUS-gerelateerde aandoeningen.
- Een beenmergbiopsie. Een arts gebruikt deze procedure om te controleren op tekenen van beenmergkanker en ziekten die verband houden met MGUS. Een biopsie wordt meestal alleen uitgevoerd als u tekenen vertoont van onverklaarbare bloedarmoede, nierfalen, botlaesies of hoge calciumgehaltes, omdat dit tekenen van ziekte zijn.
Wat veroorzaakt MGUS?
Experts weten niet precies wat MGUS veroorzaakt. Er wordt gedacht dat bepaalde genetische veranderingen en omgevingsfactoren van invloed kunnen zijn op het al dan niet ontwikkelen van deze aandoening.
Wat artsen wel weten, is dat MGUS ervoor zorgt dat abnormale plasmacellen in het beenmerg M-eiwit produceren.
Hoe verloopt MGUS in de loop van de tijd?
Veel mensen met MGUS hebben nooit gezondheidsproblemen die verband houden met deze aandoening.
Volgens de Mayo Clinic ontwikkelt echter ongeveer 1 procent van de mensen met MGUS elk jaar een ernstigere gezondheidstoestand. Het type aandoeningen dat kan ontstaan, hangt af van het type MGUS dat u heeft.
Er zijn drie soorten MGUS, elk geassocieerd met een verhoogd risico op bepaalde gezondheidsproblemen. Deze omvatten:
- Niet-IgM MGUS (inclusief IgG, IgA of IgD MGUS). Dit treft het hoogste aantal mensen met MGUS. Er is een grotere kans dat niet-IgM MGUS zich zal ontwikkelen tot multipel myeloom. Bij sommige mensen kan niet-IgM-MGUS leiden tot andere ernstige aandoeningen, zoals immunoglobuline lichte keten (AL) amyloïdose of lichte ketenafzetting.
- IgM MGUS. Dit treft ongeveer 15 procent van degenen met MGUS. Dit type MGUS brengt het risico met zich mee van een zeldzame vorm van kanker, Waldenstrom-macroglobulinemie genaamd, evenals lymfoom, AL-amyloïdose en multipel myeloom.
- Lichte ketting MGUS (LC-MGUS). Dit is pas recent geclassificeerd. Het zorgt ervoor dat M-eiwitten in de urine worden gedetecteerd en het kan leiden tot multipel myeloom, AL-amyloïdose of lichte ketenafzetting.
De door MGUS veroorzaakte ziekten kunnen na verloop van tijd botbreuken, bloedstolsels en nierproblemen veroorzaken. Deze complicaties kunnen het behandelen van de aandoening en het behandelen van eventuele bijbehorende ziekten uitdagender maken.
Is er behandeling voor MGUS?
Er is geen manier om MGUS te behandelen. Het verdwijnt niet vanzelf, maar veroorzaakt meestal geen symptomen of ontwikkelt zich niet tot een ernstige aandoening.
Een arts zal regelmatige controles en bloedonderzoeken aanbevelen om uw gezondheid in de gaten te houden. Meestal beginnen deze controles zes maanden na de eerste diagnose van MGUS.
Naast het controleren van het bloed op veranderingen in M-eiwitten, zal de arts ook op zoek gaan naar bepaalde symptomen die erop kunnen wijzen dat de ziekte voortschrijdt. Deze symptomen zijn onder meer:
- bloedarmoede of andere bloedafwijkingen
- bloeden
- veranderingen in gezichtsvermogen of gehoor
- koorts of nachtelijk zweten
- hoofdpijn en duizeligheid
- hart- en nierproblemen
- pijn, inclusief zenuwpijn en botpijn
- gezwollen lever, lymfeklieren of milt
- vermoeidheid met of zonder zwakte
- onbedoeld gewichtsverlies
Omdat MGUS kan leiden tot aandoeningen die de botmassa verslechteren, kan een arts u aanraden om een medicijn te gebruiken om uw botdichtheid te verhogen als u osteoporose heeft. Sommige van deze medicijnen zijn onder meer:
- alendronaat (Binosto, Fosamax)
- risedronaat (Actonel, Atelvia)
- ibandronaat (Boniva)
- zoledroninezuur (Reclast, Zometa)
Wat zijn de vooruitzichten?
De meeste mensen met MGUS ontwikkelen geen ernstige bloed- en beenmergaandoeningen. Uw risico kan echter het beste worden geschat door regelmatige doktersbezoeken en bloedonderzoeken. Uw arts kan ook uw risico bepalen dat MGUS overgaat op een andere ziekte, rekening houdend met:
- Het aantal, het type en de grootte van M-eiwitten in je bloed. Grotere en meer talrijke M-eiwitten kunnen wijzen op een zich ontwikkelende ziekte.
- Het niveau van vrije lichte ketens (een ander soort eiwit) in je bloed. Hogere niveaus van vrije lichte ketens zijn een ander teken van een zich ontwikkelende ziekte.
- De leeftijd waarop de diagnose is gesteld. Hoe langer u MGUS heeft gehad, hoe groter het risico op het ontwikkelen van een ernstige ziekte.
Als bij u of een geliefde de diagnose MGUS wordt gesteld, volg dan de plannen van uw arts om uw toestand te controleren.
Door op uw MGUS te blijven, kunt u het risico op complicaties minimaliseren. Het kan ook uw kansen op een positiever resultaat vergroten als u een MGUS-gerelateerde ziekte ontwikkelt.
Het handhaven van een gezonde levensstijl kan ook tot betere resultaten leiden. U kunt dit doen door voldoende te slapen en te bewegen, stress te verminderen en gezond voedsel te eten, zoals vers fruit en groenten.
