Wat is een ELISA-test?
Een enzymgebonden immunosorbensassay, ook wel ELISA of EIA genoemd, is een test die antilichamen in uw bloed detecteert en meet. Deze test kan worden gebruikt om te bepalen of u antilichamen heeft die verband houden met bepaalde infectieuze aandoeningen. Antilichamen zijn eiwitten die uw lichaam aanmaakt als reactie op schadelijke stoffen die antigenen worden genoemd.
Een ELISA-test kan worden gebruikt om een diagnose te stellen:
- HIV, dat aids veroorzaakt
- ziekte van Lyme
- pernicieuze anemie
- Rocky Mountain zag koorts
- rotavirus
- plaveiselcelcarcinoom
- syfilis
- toxoplasmose
- varicella-zoster-virus, dat waterpokken en gordelroos veroorzaakt
- Zika-virus
ELISA wordt vaak gebruikt als screeningstool voordat er meer diepgaande tests worden besteld. Een arts kan deze test aanbevelen als u tekenen of symptomen van de bovenstaande aandoeningen heeft. Uw arts kan deze test ook bestellen als ze een van deze aandoeningen willen uitsluiten.
Hoe wordt de test uitgevoerd?
De ELISA-test is eenvoudig en ongecompliceerd. U moet waarschijnlijk een toestemmingsformulier ondertekenen en uw arts moet de reden voor het uitvoeren van de test uitleggen.
Bij de ELISA-test wordt een bloedmonster afgenomen. Eerst zal een zorgverlener je arm reinigen met een antisepticum. Vervolgens wordt een tourniquet of band rond uw arm aangebracht om druk te creëren en uw aderen te laten zwellen met bloed. Vervolgens wordt een naald in een van uw aderen geplaatst om een klein bloedmonster te trekken. Als er voldoende bloed is verzameld, wordt de naald verwijderd en wordt er een klein verband op uw arm gelegd waar de naald was. U wordt gevraagd om een paar minuten druk uit te oefenen op de plaats waar de naald is ingebracht om de bloedstroom te verminderen.
Deze procedure zou relatief pijnloos moeten zijn, maar je arm kan een beetje kloppen nadat het klaar is.
Het bloedmonster wordt voor analyse naar een laboratorium gestuurd. In het laboratorium voegt een technicus het monster toe aan een petrischaal met het specifieke antigeen dat verband houdt met de aandoening waarvoor u wordt getest. Als uw bloed antilichamen tegen het antigeen bevat, zullen de twee aan elkaar binden. De technicus controleert dit door een enzym aan de petrischaal toe te voegen en te kijken hoe uw bloed en het antigeen reageren.
Mogelijk hebt u de aandoening als de inhoud van het gerecht van kleur verandert. Hoeveel verandering het enzym veroorzaakt, stelt de technicus in staat om de aanwezigheid en hoeveelheid antilichaam te bepalen.
Hoe bereid ik me voor op de test?
Er is geen speciale voorbereiding voor deze test. De bloedafname duurt slechts enkele ogenblikken en is licht ongemakkelijk. Vertel het uw zorgverlener als u bang bent voor naalden of duizelig wordt of flauwvalt bij het zien van bloed of naalden.
Zijn er risico's?
Er zijn zeer weinig risico's verbonden aan deze test. Deze omvatten:
- infectie
- zich zwak voelen
- blauwe plekken
- meer bloeden dan normaal
Zorg ervoor dat u uw arts vóór de test vertelt of u in het verleden problemen heeft gehad met het geven van bloed, gemakkelijk blauwe plekken krijgt of een bloedingsstoornis heeft, zoals hemofilie.
Meer informatie: wat veroorzaakt bloeding? 36 mogelijke voorwaarden »
Wat betekenen de resultaten?
Hoe de testresultaten worden gerapporteerd, is afhankelijk van het laboratorium dat de analyse uitvoert. Het hangt ook af van de aandoening waarvoor u wordt getest. Uw arts moet uw resultaten bespreken en wat ze betekenen. Soms betekent een positief resultaat dat u de aandoening niet heeft.
Er kunnen valse positieven en valse negatieven voorkomen. Een vals-positief resultaat geeft aan dat u een aandoening heeft terwijl u dat eigenlijk niet doet. Een vals-negatief resultaat geeft aan dat u geen aandoening heeft terwijl u dat wel doet. Daarom wordt u mogelijk gevraagd de ELISA binnen een paar weken opnieuw te herhalen, of uw arts kan meer gevoelige tests bestellen om de resultaten te bevestigen of te weerleggen.
Wat moet ik nog meer weten?
Hoewel de test zelf relatief eenvoudig is, kan het wachten op de resultaten of het screenen op aandoeningen zoals hiv veel angst veroorzaken. Het is belangrijk om te onthouden dat niemand je kan dwingen om de test te doen. Het is vrijwillig. Zorg ervoor dat u de wetten in uw land of het beleid van de zorginstelling begrijpt voor het melden van positieve HIV-resultaten.
Bespreek de test met uw provider. Vergeet niet dat het diagnosticeren van een mogelijke infectieziekte de eerste stap is op weg naar behandeling en het beschermen van anderen tegen de infectie.
