Wat is rachitis?
Rachitis is een skeletaandoening die wordt veroorzaakt door een tekort aan vitamine D, calcium of fosfaat. Deze voedingsstoffen zijn belangrijk voor de ontwikkeling van sterke, gezonde botten. Mensen met rachitis kunnen zwakke en zachte botten, groeiachterstand en, in ernstige gevallen, skeletafwijkingen hebben.
Vitamine D helpt je lichaam calcium en fosfaat uit je darmen te absorberen. Je kunt vitamine D krijgen van verschillende voedingsmiddelen, waaronder melk, eieren en vis. Je lichaam maakt de vitamine ook aan als je wordt blootgesteld aan zonlicht.
Een vitamine D-tekort maakt het voor uw lichaam moeilijk om voldoende calcium en fosfaat op peil te houden. Wanneer dit gebeurt, produceert uw lichaam hormonen die ervoor zorgen dat calcium en fosfaat uit uw botten vrijkomen. Wanneer uw botten deze mineralen missen, worden ze zwak en zacht.
Rachitis komt het meest voor bij kinderen tussen de 6 en 36 maanden oud. Kinderen lopen het grootste risico op rachitis omdat ze nog groeien. Kinderen krijgen mogelijk niet genoeg vitamine D als ze in een regio met weinig zonlicht wonen, een vegetarisch dieet volgen of geen melkproducten drinken. In sommige gevallen is de aandoening erfelijk.
Rickets is zeldzaam in de Verenigde Staten. Rachitis kwam vroeger vaker voor, maar verdween in de jaren veertig grotendeels in ontwikkelde landen als gevolg van de introductie van verrijkte voedingsmiddelen, zoals granen met toegevoegde vitamine D.
Wie loopt er risico op het ontwikkelen van rachitis?
Risicofactoren voor rachitis zijn onder meer:
Leeftijd
Rachitis komt het meest voor bij kinderen tussen de 6 en 36 maanden oud. Gedurende deze periode ervaren kinderen meestal een snelle groei. Dit is wanneer hun lichaam het meeste calcium en fosfaat nodig heeft om hun botten te versterken en te ontwikkelen.
Eetpatroon
Je hebt een hoger risico op het ontwikkelen van rachitis als je een vegetarisch dieet eet dat geen vis, eieren of melk bevat. Je loopt ook een verhoogd risico als je moeite hebt met het verteren van melk of een allergie hebt voor melksuiker (lactose). Zuigelingen die alleen moedermelk krijgen, kunnen ook een tekort aan vitamine D krijgen. Moedermelk bevat niet genoeg vitamine D om rachitis te voorkomen.
Huidskleur
Kinderen van Afrikaanse, Pacific Islander- en Midden-Oosterse afkomst lopen het grootste risico op rachitis omdat ze een donkere huid hebben. Een donkere huid reageert niet zo sterk op zonlicht als een lichtere huid, dus het produceert minder vitamine D.
Geografische locatie
Ons lichaam produceert meer vitamine D als het wordt blootgesteld aan zonlicht, dus je loopt meer risico op rachitis als je in een gebied met weinig zonlicht woont. Je loopt ook een hoger risico als je overdag binnen werkt.
Genen
Eén vorm van rachitis kan worden overgeërfd. Dit betekent dat de aandoening wordt doorgegeven via je genen. Dit type rachitis, erfelijke rachitis genoemd, voorkomt dat uw nieren fosfaat opnemen.
Wat zijn de symptomen van rachitis?
Symptomen van rachitis zijn onder meer:
- pijn of gevoeligheid in de botten van de armen, benen, bekken of wervelkolom
- groeiachterstand en klein postuur
- botbreuken
- spierkrampen
-
tandafwijkingen, zoals:
- vertraagde tandvorming
- gaten in het glazuur
- abcessen
- defecten in de tandstructuur
- een groter aantal holtes
-
skeletafwijkingen, waaronder:
- een vreemd gevormde schedel
- boogbenen of benen die uitsteken
- hobbels in de ribbenkast
- een uitstekend borstbeen
- een gebogen ruggengraat
- bekkenmisvormingen
Bel onmiddellijk uw arts als uw kind tekenen van rachitis vertoont. Als de stoornis niet wordt behandeld tijdens de groeiperiode van een kind, kan het als volwassene een zeer kleine gestalte krijgen. Misvormingen kunnen ook permanent worden als de aandoening niet wordt behandeld.
Hoe wordt rachitis gediagnosticeerd?
Uw arts kan mogelijk rachitis diagnosticeren door een lichamelijk onderzoek uit te voeren. Ze zullen controleren op gevoeligheid of pijn in de botten door er lichtjes op te drukken. Uw arts kan ook bepaalde tests bestellen om een diagnose van rachitis te helpen stellen, waaronder:
- bloedonderzoek om het calcium- en fosfaatgehalte in het bloed te meten
- botröntgenfoto's om te controleren op botafwijkingen
In zeldzame gevallen wordt een botbiopsie uitgevoerd. Hierbij wordt een heel klein stukje bot verwijderd, dat voor analyse naar een laboratorium wordt gestuurd.
Hoe wordt rachitis behandeld?
Behandeling voor rachitis richt zich op het vervangen van de ontbrekende vitamine of mineraal in het lichaam. Dit zal de meeste symptomen van rachitis elimineren. Als uw kind een vitamine D-tekort heeft, zal uw arts waarschijnlijk willen dat hij, indien mogelijk, zijn blootstelling aan zonlicht verhoogt. Ze zullen hen ook aanmoedigen om voedselproducten met veel vitamine D te consumeren, zoals vis, lever, melk en eieren.
Calcium- en vitamine D-supplementen kunnen ook worden gebruikt om rachitis te behandelen. Vraag uw arts naar de juiste dosering, omdat deze kan variëren op basis van de grootte van uw kind. Te veel vitamine D of calcium kan onveilig zijn.
Als er skeletafwijkingen aanwezig zijn, heeft uw kind mogelijk beugels nodig om zijn botten correct te positioneren terwijl ze groeien. In ernstige gevallen heeft uw kind mogelijk een corrigerende operatie nodig.
Voor erfelijke rachitis is een combinatie van fosfaatsupplementen en een hoog gehalte aan een speciale vorm van vitamine D nodig om de ziekte te behandelen.
Wat kan er worden verwacht na behandeling van rachitis?
Het verhogen van de vitamine D-, calcium- en fosfaatspiegels helpt de aandoening te corrigeren. De meeste kinderen met rachitis zien verbeteringen in ongeveer een week.
Skeletafwijkingen zullen na verloop van tijd vaak verbeteren of verdwijnen als rachitis wordt gecorrigeerd terwijl het kind nog jong is. Skeletafwijkingen kunnen echter permanent worden als de aandoening niet wordt behandeld tijdens de groeiperiode van een kind.
Hoe kunnen rachitis worden voorkomen?
De beste manier om rachitis te voorkomen, is door een dieet te eten dat voldoende calcium, fosfor en vitamine D bevat. Mensen met nieraandoeningen moeten hun calcium- en fosfaatspiegels regelmatig laten controleren door hun arts.
Rachitis kan ook worden voorkomen bij matige blootstelling aan de zon. Volgens de National Health Service of England (NHS) hoeft u tijdens de lente- en zomermaanden slechts een paar keer per week uw handen en gezicht aan zonlicht bloot te stellen om rachitis te voorkomen.
De meeste volwassenen worden voldoende blootgesteld aan zonlicht. Het is belangrijk op te merken dat te veel zonlicht uw huid kan beschadigen en dat zonnebrandcrème moet worden aangebracht om brandwonden en huidbeschadiging te voorkomen. Soms kan het gebruik van zonnebrandcrème voorkomen dat uw huid vitamine D aanmaakt, dus het is gunstig om voedingsmiddelen te eten die vitamine D bevatten of om vitamine D-supplementen te nemen. Deze preventieve maatregelen kunnen uw risico op het ontwikkelen van rachitis aanzienlijk verminderen.
