Wat is plasmaferese?
Plasmaferese is een proces waarbij het vloeibare deel van het bloed of plasma wordt gescheiden van de bloedcellen. Meestal wordt het plasma vervangen door een andere oplossing, zoals zoutoplossing of albumine, of wordt het plasma behandeld en vervolgens naar uw lichaam teruggevoerd.
Als je ziek bent, kan je plasma antistoffen bevatten die het immuunsysteem aantasten. Een machine kan worden gebruikt om het aangetaste plasma te verwijderen en te vervangen door goed plasma of een plasmasubstituut. Dit staat ook bekend als plasma-uitwisseling. Het proces is vergelijkbaar met nierdialyse.
Plasmaferese kan ook verwijzen naar het plasmadonatieproces, waarbij het plasma wordt verwijderd en de bloedcellen naar uw lichaam worden teruggevoerd.
Wat is het doel van plasmaferese?
Plasmaferese kan worden gebruikt voor de behandeling van verschillende auto-immuunziekten, waaronder:
- myasthenia gravis
- Guillain-Barre-syndroom
- chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie
- Lambert-Eaton myasthenisch syndroom
Het kan ook worden gebruikt om bepaalde complicaties van sikkelcelziekte te behandelen, evenals bepaalde vormen van neuropathie.
Bij elk van deze aandoeningen heeft het lichaam eiwitten ontwikkeld die antilichamen worden genoemd en die zijn geprogrammeerd om cellen te identificeren en te vernietigen. Deze antilichamen zitten in het plasma. Normaal gesproken zijn deze antilichamen gericht tegen vreemde cellen die het lichaam kunnen schaden, zoals een virus.
Bij mensen met een auto-immuunziekte reageren antilichamen echter op cellen in het lichaam die belangrijke functies uitvoeren. Bij multiple sclerose zullen de antilichamen en immuuncellen van het lichaam bijvoorbeeld de beschermende bedekking van zenuwen aanvallen. Dat leidt uiteindelijk tot een verminderde functie van spieren. Plasmaferese kan dit proces stoppen door het plasma dat antilichamen bevat te verwijderen en het te vervangen door nieuw plasma.
De afgelopen jaren is de therapie steeds vaker gebruikt om mensen die ernstig ziek zijn te behandelen met infecties en andere problemen zoals de ziekte van Wilson en trombotische trombocytopenische purpura. Het is ook gebruikt om mensen te helpen die een orgaantransplantatie hebben ondergaan om het effect van het natuurlijke afstotingsproces van het lichaam tegen te gaan.
Hoe wordt plasmaferese toegediend?
Tijdens donatie van plasmaferese rust u op een ledikant. Vervolgens wordt een naald of katheter in een ader in de crux van de arm met de meest robuuste ader geplaatst. In sommige gevallen wordt een katheter in de lies of schouder geplaatst.
Vervangend of geretourneerd plasma stroomt uw lichaam binnen via een tweede buis die in de arm of voet wordt geplaatst.
Volgens federale regelgeving kan een persoon maximaal twee keer per week plasma doneren. Donatiesessies duren doorgaans ongeveer 90 minuten.
Als u plasmaferese als behandeling krijgt, kan de procedure één tot drie uur duren. Mogelijk hebt u wel vijf behandelingen per week nodig. De behandelingsfrequentie kan sterk variëren van toestand tot toestand en is ook afhankelijk van uw algehele gezondheid.
Soms is ziekenhuisopname vereist. Op andere momenten is poliklinische behandeling mogelijk.
Hoe moet ik me voorbereiden op plasmaferese?
U kunt het succes optimaliseren en de symptomen en risico's van plasmaferese minimaliseren door deze stappen te nemen:
- Zorg ervoor dat u een voedzame maaltijd heeft voor behandeling of donatie.
- Slaap de nacht voor uw procedure goed.
- Drink veel vloeistoffen.
- Blijf op de hoogte van vaccinaties voor veel voorkomende infecties. Werk samen met uw arts om erachter te komen welke vaccins u nodig heeft.
- Vermijd roken en tabaksgebruik.
- Eet een dieet met veel eiwitten en weinig fosfor, natrium en kalium in de dagen voorafgaand aan plasmaferese.
Wat zijn de voordelen van plasmaferese?
Als u plasmaferese krijgt als behandeling voor zwakte of een auto-immuunziekte, kunt u binnen een paar dagen verlichting voelen. Bij andere aandoeningen kan het enkele weken duren voordat u veranderingen in uw symptomen opmerkt.
Plasmaferese biedt alleen verlichting op korte termijn. Vaak moet het proces worden herhaald. De frequentie en duur van de resultaten zijn sterk afhankelijk van uw toestand en de ernst ervan. Uw arts of verpleegkundige kan u een algemeen idee geven van hoe lang plasmaferese effectief zal zijn en hoe vaak u het moet gebruiken.
Wat zijn de risico's van plasmaferese?
Plasmaferese brengt wel een risico op bijwerkingen met zich mee. Meestal zijn ze zeldzaam en over het algemeen mild. Het meest voorkomende symptoom is een daling van de bloeddruk. Dit gaat vaak gepaard met:
- flauwte
- wazig zicht
- duizeligheid
- het koud hebben
- buikkrampen
Plasmaferese kan ook de volgende risico's met zich meebrengen:
- Infectie: De meeste procedures waarbij bloed in of uit het lichaam wordt overgebracht, houden een risico op infectie in.
- Bloedstolling: uw arts kan u een anticoagulans voorschrijven om uw risico op bloedstolsels te verminderen.
- Allergische reactie: dit is meestal een reactie op de oplossingen die worden gebruikt om plasma te vervangen.
Ernstigere maar soms voorkomende risico's zijn onder meer bloedingen, die het gevolg zijn van antistollingsmedicijnen. Andere, meer ernstige risico's zijn onder meer aanvallen, buikkrampen en tintelingen in de ledematen.
Plasmaferese is voor sommige mensen mogelijk geen geschikte behandeling, waaronder:
- mensen die hemodynamisch onstabiel zijn
- mensen die geen plaatsing op de centrale lijn kunnen tolereren
- mensen met allergieën voor heparine
- mensen met hypocalciëmie
- mensen met allergieën voor bevroren albumine of plasma
Wordt plasmaferese gedekt door een verzekering?
Plasmaferese wordt in de meeste gevallen door verzekeraars gedekt. Het is belangrijk om bij uw verzekeraar na te gaan hoeveel en onder welke voorwaarden de procedure wordt gedekt. Zo dekken verschillende verzekeringen verschillende bedragen van een procedure. Bovendien mogen verzekeraars alleen in bepaalde gevallen plasmaferese dekken, zoals een laatste redmiddel voor reumatoïde vasculitis.
Bel uw verzekeringsmaatschappij voor meer informatie over uw dekking. Als u zich zorgen maakt over de kosten, neem dan contact op met uw arts. Ze kunnen u helpen uw opties te begrijpen en u voorzien van alle informatie die u nodig heeft om met uw verzekeringsmaatschappij te delen.
Wat zijn de vooruitzichten na plasmaferese?
Sommige mensen melden dat ze zich moe voelen na de procedure, maar de meesten verdragen het goed. Voor het beste resultaat, vergeet niet om u voor te bereiden op de procedure en volg de instructies van uw arts op na de procedure.
Overweeg het volgende om ervoor te zorgen dat uw afspraak zo soepel mogelijk verloopt:
- Krijg genoeg slaap.
- Kom ten minste 10 minuten van tevoren aan op de afspraak.
- Draag comfortabele kleding.
- Breng een boek of iets anders mee om u tijdens de procedure te vermaken.
