Wat is dysbiose?
Je lichaam zit vol met kolonies van onschadelijke bacteriën die bekend staan als microbiota. De meeste van deze bacteriën hebben een positief effect op je gezondheid en dragen bij aan de natuurlijke processen van je lichaam.
Maar wanneer een van deze bacteriekolonies uit balans is, kan dit leiden tot dysbiose. Dysbiose treedt meestal op wanneer de bacteriën in uw maagdarmkanaal (waaronder uw maag en darmen) uit balans raken.
Sommige effecten van dysbiose, zoals maagklachten, zijn tijdelijk en mild. In veel gevallen kan uw lichaam de onbalans corrigeren zonder behandeling. Maar als uw symptomen ernstiger worden, moet u uw arts raadplegen voor diagnose.
Lees verder voor meer informatie over wat dysbiose kan veroorzaken, hoe u de symptomen kunt herkennen en wat u kunt doen om deze aandoening te behandelen en te voorkomen.
Wat veroorzaakt dysbiose en wie loopt er risico?
Elke onderbreking in de balans van microbiota kan dysbiose veroorzaken.
Wanneer dysbiose optreedt in uw maag-darmkanaal, is dit meestal het gevolg van:
- een dieetverandering die uw inname van eiwitten, suiker of voedseladditieven verhoogt
- accidentele chemische consumptie, zoals aanhoudende pesticiden op ongewassen fruit
- twee of meer alcoholische dranken per dag drinken
- nieuwe medicijnen, zoals antibiotica, die uw darmflora beïnvloeden
- slechte mondhygiëne, waardoor bacteriën uit balans in uw mond kunnen groeien
- hoge niveaus van stress of angst, wat uw immuunsysteem kan verzwakken
- onbeschermde seks, die je kan blootstellen aan schadelijke bacteriën
Dysbiose komt ook veel voor op je huid. Het kan worden veroorzaakt door blootstelling aan schadelijke bacteriën of een overgroei van een enkel type bacterie.
Bijvoorbeeld, Staphylococcus aureus-bacteriën kunnen uit de hand lopen en tot een stafylokokbesmetting leiden. Gardnerella vaginalis-bacteriën kunnen gezonde bacteriën in de vagina inhalen en vaginale verbranding, jeuk en afscheiding veroorzaken.
Wat zijn de symptomen van dysbiose?
Uw symptomen zijn afhankelijk van waar de onbalans van bacteriën zich ontwikkelt. Ze kunnen ook variëren op basis van de soorten bacteriën die uit balans zijn.
Veel voorkomende symptomen zijn onder meer:
- slechte adem (halitose)
- maagklachten
- misselijkheid
- constipatie
- diarree
- moeite met plassen
- vaginale of rectale jeuk
- opgeblazen gevoel
- pijn op de borst
- uitslag of roodheid
- vermoeidheid
- moeite hebben met denken of concentreren
- ongerustheid
- depressie
Hoe wordt dysbiose gediagnosticeerd?
Nadat u uw medische geschiedenis heeft doorgenomen en uw symptomen heeft beoordeeld, kan uw arts een of meer van de volgende diagnostische tests bestellen:
Test van organische zuren
Uw arts zal een urinemonster verzamelen en naar een laboratorium sturen. De laboratoriumtechnicus zal testen op bepaalde zuren die bacteriën kunnen produceren. Als deze zuurniveaus abnormaal zijn, kan dit betekenen dat bepaalde bacteriën uit balans zijn.
Uitgebreide analyse van de spijsverteringskruk (CDSA)
Uw arts zal u speciale apparatuur mee naar huis laten nemen om een monster van uw kak te krijgen. U stuurt dit monster terug naar uw arts voor laboratoriumtests. De laboratoriumtechnicus zal de kak testen om te zien welke bacteriën, gisten of schimmels aanwezig zijn. De resultaten kunnen uw arts vertellen of er sprake is van een onbalans of overgroei.
Waterstof-ademtest
Uw arts zal u een suikeroplossing laten drinken en in een speciale ballon ademen. De lucht in de ballon kan vervolgens worden getest op door bacteriën geproduceerde gassen. Te veel of te weinig van bepaalde gassen kan wijzen op een bacteriële onbalans. Deze test wordt vaak gebruikt om te testen op bacteriële overgroei in de dunne darm (SIBO).
Uw arts kan ook een monster van bacteriën of weefsel (biopsie) uit een gebied van een actieve infectie nemen om te zien welke bacteriën de infectie veroorzaken.
Welke behandelingsmogelijkheden zijn er?
Als er medicatie achter uw bacteriële onbalans zit, zal uw arts u waarschijnlijk adviseren om het gebruik te staken totdat de bacteriële balans is hersteld.
Uw arts kan ook medicijnen voorschrijven om de bacteriën onder controle te houden, waaronder:
- ciprofloxacine (Cipro), een antibioticum dat darminfecties als gevolg van dysbiose behandelt
- rifaximin (Xifaxan), een antibioticum dat symptomen van het prikkelbare darm syndroom (IBS) behandelt, een veelvoorkomende aandoening geassocieerd met dysbiose
- co-trimoxazol (Septrin), een antibioticum dat darm- en urineweginfecties behandelt die het gevolg zijn van dysbiose
Zijn er voedingsveranderingen nodig?
Als uw dieet de oorzaak is van uw bacteriële onbalans, zal uw arts u helpen een voedingsplan op te stellen.
Dit kan ervoor zorgen dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt om bacteriën in balans te houden, waaronder:
- B-complex vitamines, zoals B-6 en B-12
- calcium
- magnesium
- beta-caroteen
- zink
Uw arts kan u ook vertellen om te stoppen met het eten van bepaalde voedingsmiddelen die schadelijke chemicaliën of te veel van bepaalde voedingsstoffen bevatten.
Voedingsmiddelen die u aan uw dieet kunt toevoegen, zijn onder meer:
- donkere bladgroenten, inclusief spinazie en boerenkool
- vis, inclusief zalm en makreel
- vers vlees (vermijd verwerkte vleesproducten)
Voedingsmiddelen die u mogelijk moet stoppen met eten zijn onder meer:
- vleeswaren, zoals deli vlees en gezouten of ingeblikt vlees
- koolhydraten in maïs, haver of brood
- wat fruit, zoals bananen, appels en druiven
- zuivel, inclusief yoghurt, melk en kaas
- voedingsmiddelen rijk aan suiker, zoals glucosestroop, ahornsiroop en ruwe rietsuiker
Het nemen van pre- en probiotica kan ook helpen om uw darmbacteriën in balans te houden. Deze supplementen bevatten culturen van specifieke bacteriën die u kunt eten, drinken of als medicijn kunt gebruiken. Praat met uw arts over welke soorten pre- of probiotica u nodig heeft om uw microbiota in evenwicht te houden.
Sommige onderzoeken tonen aan dat yoga en meditatie je lichaam kunnen helpen voedingsstoffen op te nemen. Ze kunnen ook de bloedtoevoer naar je hersenen en terug naar je darmen verhogen. Dit kan sommige symptomen van dysbiose verminderen.
Dysbiose als risicofactor voor bepaalde ziekten
Dysbiose is nauw geassocieerd met bepaalde ziekten en aandoeningen, waaronder:
- IBS
- darmziekten, zoals colitis
- candida, een soort schimmelinfectie
- coeliakie
- lekkende darmsyndroom
- diabetes
- zwaarlijvigheid
- polycysteus ovarium syndroom
- huidaandoeningen, zoals eczeem
- leverziekte
- hartziekte of hartfalen
- laat optredende dementie
- ziekte van Parkinson
- kanker in uw dikke darm of endeldarm
Wat zijn de vooruitzichten?
Dysbiose is meestal licht van aard en kan worden behandeld door medicatie en veranderingen in levensstijl. Maar indien onbehandeld, kan dysbiose leiden tot chronische aandoeningen, waaronder IBS.
Raadpleeg onmiddellijk uw arts als u ongebruikelijke of aanhoudende buikpijn of huidirritatie ervaart. Hoe eerder uw arts uw aandoening diagnosticeert, hoe kleiner de kans dat u aanvullende complicaties krijgt.
Tips voor preventie
Bepaalde veranderingen in levensstijl kunnen u helpen uw bacteriële balans te behouden en overgroei te voorkomen.
Overwegingen
- Gebruik alleen antibiotica onder toezicht van uw arts.
- Praat met uw arts over het toevoegen van een pre- of probiotisch supplement aan uw dagelijkse routine om uw gastro-intestinale bacteriën te helpen reguleren.
- Drink minder alcohol of vermijd het helemaal, omdat het de balans van bacteriën in je darmen kan verstoren.
- Poets en flos elke dag om te voorkomen dat bacteriën uit de hand lopen in je mond.
- Gebruik condooms elke keer dat je seks hebt om de verspreiding van seksueel overdraagbare bacteriën en infecties te helpen voorkomen.
