Wat is bronchiëctasie?
Bronchiëctasie is een aandoening waarbij de bronchiën van uw longen permanent worden beschadigd, verbreed en verdikt. Door deze beschadigde luchtpassages kunnen bacteriën en slijm zich ophopen en zich in uw longen verzamelen. Dit resulteert in frequente infecties en blokkades van de luchtwegen.
Er is geen remedie voor bronchiëctasie, maar het is beheersbaar. Met een behandeling kunt u doorgaans een normaal leven leiden. Opflakkeringen moeten echter snel worden behandeld om de zuurstofstroom naar de rest van uw lichaam te behouden en verdere longschade te voorkomen.
Wat zijn de oorzaken van bronchiëctasie?
Elk longletsel kan bronchiëctasie veroorzaken. Er zijn twee hoofdcategorieën van deze aandoening. Een daarvan is gerelateerd aan cystische fibrose (CF) en staat bekend als CF-bronchiëctasie. CF is een genetische aandoening die een abnormale slijmproductie veroorzaakt.
De andere categorie is niet-CF-bronchiëctasie, die geen verband houdt met CF. De meest voorkomende bekende aandoeningen die kunnen leiden tot niet-CF-bronchiëctasieën zijn:
- een abnormaal functionerend immuunsysteem
- inflammatoire darmziekte
- auto-immuunziekten
- chronische obstructieve longziekte (COPD)
- alfa-1-antitrypsinedeficiëntie (een erfelijke oorzaak van COPD)
- HIV
- allergische aspergillose (een allergische longreactie op schimmel)
- longinfecties zoals kinkhoest en tuberculose
CF beïnvloedt de longen en andere organen zoals de alvleesklier en de lever. In de longen resulteert dit in herhaalde infecties. In andere organen veroorzaakt het een slechte werking.
Wat zijn de symptomen van bronchiëctasie?
Symptomen van bronchiëctasie kunnen maanden of zelfs jaren in beslag nemen. Enkele typische symptomen zijn:
- chronische dagelijkse hoest
- bloed ophoesten
- abnormale geluiden of piepende ademhaling in de borst met ademhaling
- kortademigheid
- pijn op de borst
- elke dag grote hoeveelheden dik slijm ophoesten
- gewichtsverlies
- vermoeidheid
- verandering in de structuur van vingernagels en teennagels, ook wel clubben genoemd
- frequente luchtweginfecties
Als u een van deze symptomen ervaart, moet u onmiddellijk uw arts raadplegen voor diagnose en behandeling.
Hoe wordt bronchiëctasie gediagnosticeerd?
Uw arts zal naar uw longen luisteren om te controleren op abnormale geluiden of tekenen van blokkering van de luchtwegen. U heeft waarschijnlijk een volledige bloedtest nodig om naar infectie en bloedarmoede te zoeken. Andere tests kunnen zijn:
- sputumtest om uw slijm te controleren op micro-organismen zoals virussen, schimmels of bacteriën
- thoraxfoto of CT-scan om afbeeldingen van uw longen te maken
- longfunctietests om erachter te komen hoe goed lucht in uw longen stroomt
- QuantiFERON-bloedtest of huidtest met gezuiverd eiwitderivaat (PPD) om te controleren op tuberculose
- zweettest om te screenen op CF
Behandelingsopties voor bronchiëctasie
Er is geen remedie voor bronchiëctasie, maar behandeling is belangrijk om u te helpen de aandoening onder controle te houden. Het belangrijkste doel van de behandeling is het onder controle houden van infecties en bronchiale afscheidingen.
Het is ook van cruciaal belang om verdere obstructies van de luchtwegen te voorkomen en longschade te minimaliseren. Veel voorkomende methoden voor de behandeling van bronchiëctasieën zijn:
- methoden om de luchtwegen vrij te maken (zoals ademhalingsoefeningen en fysiotherapie op de borst)
- longrevalidatie
- antibiotica om infectie te voorkomen en te behandelen - momenteel worden studies uitgevoerd naar nieuwe formuleringen van geïnhaleerde antibiotica
- luchtwegverwijders zoals albuterol (Proventil) en tiotropium (Spiriva) om de luchtwegen te openen
- medicijnen om slijm te verdunnen
- slijmoplossend middelen om te helpen bij het ophoesten van slijm
- zuurstof therapie
- vaccinaties om luchtweginfecties te voorkomen
Mogelijk hebt u de hulp van fysiotherapie op de borst nodig. Een vorm is een hoogfrequent borstwandoscillatievest om uw longen van slijm te verwijderen. Het vest comprimeert zachtjes en laat je borst los, wat hetzelfde effect heeft als hoesten. Hierdoor komt het slijm los van de wanden van de bronchiën.
Als er een bloeding in de long is of als de bronchiëctasie zich slechts in één deel van uw long bevindt, moet u mogelijk een operatie ondergaan om het getroffen gebied te verwijderen.
Een ander onderdeel van de dagelijkse behandeling is het wegpompen van de bronchiale afscheidingen, geholpen door de zwaartekracht. Een ademhalingstherapeut kan je technieken leren om te helpen bij het ophoesten van overtollig slijm.
Als aandoeningen zoals immuunstoornissen of COPD uw bronchiëctasie veroorzaken, zal uw arts die aandoeningen ook behandelen.
Kan bronchiëctasie worden voorkomen?
De exacte oorzaak van bronchiëctasieën is onbekend in ongeveer 50 procent van de gevallen van niet-CF-bronchiëctasieën.
Voor anderen is het gerelateerd aan genetische afwijkingen die de longen en andere medische aandoeningen aantasten. Het vermijden van roken, vervuilde lucht, kookdampen en chemicaliën kan uw longen helpen beschermen en de gezondheid van de longen in stand houden.
U en uw kinderen moeten worden ingeënt tegen griep, kinkhoest en mazelen, omdat deze aandoeningen op volwassen leeftijd aan de aandoening zijn gekoppeld.
Maar vaak als de oorzaak onbekend is, is preventie moeilijk. Vroege herkenning van bronchiëctasie is belangrijk, zodat de interventie kan beginnen voordat er aanzienlijke longschade optreedt.
