Het lymfestelsel is een belangrijk onderdeel van het immuunsysteem van uw lichaam. Het omvat uw lymfeklieren, beenmerg, milt en thymus.
Lymfoom treedt op als kanker zich vormt in het lymfestelsel. De twee belangrijkste typen zijn:
- Hodgkin-lymfoom. Mensen met Hodgkin-lymfoom hebben grote kankercellen die Reed-Sternberg (RS) -cellen worden genoemd.
- Non-Hodgkin-lymfoom. Bij non-Hodgkin-lymfoom zijn RS-cellen niet aanwezig. Dit type komt vaker voor.
Tussen deze twee categorieën zijn er meer dan 70 subtypes. Ze variëren van langzaam groeiende kankers tot agressieve, snelgroeiende vormen.
De meeste gevallen van lymfoom worden meestal als behandelbaar beschouwd. Maar het is nog steeds een ernstige aandoening die medische aandacht vereist.
Bovendien hangt uw algehele kijk af van een vroege diagnose. Hoe eerder u wordt gecontroleerd, hoe beter uw resultaat zal zijn.
Als u symptomen van lymfoom heeft, ga dan onmiddellijk naar een arts. Ze kunnen een diagnose stellen met behulp van tests zoals bloedpanelen, biopsieën en meer.
Diagnose van lymfoom
Een arts zal meerdere procedures gebruiken om lymfoom te diagnosticeren. De exacte combinatie van tests hangt af van uw symptomen en algehele gezondheid. Het kan zijn:
Fysiek examen
Wanneer je de dokter voor het eerst ziet, zullen ze een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Hierdoor kunnen ze uw symptomen analyseren, wat een basis vormt voor uw diagnose.
Tijdens een lichamelijk onderzoek zal een arts:
- zoek naar gezwollen lymfeklieren in de nek, liezen en oksels
- controleer op zwelling in de milt en lever
- vraag naar uw medische geschiedenis
- onderzoek eventuele andere lichamelijke symptomen
Bloed paneel
Na het lichamelijk onderzoek zal de arts waarschijnlijk een bloedtest bestellen. Dit zoekt naar specifieke markers in uw bloed die op lymfoom kunnen duiden. Het helpt uw arts ook andere mogelijke oorzaken van uw symptomen uit te sluiten.
Een typisch bloedpanel omvat:
Volledig bloedbeeld (CBC)
CBC meet bepaalde delen van uw bloed, waaronder:
- Rode bloedcellen, die zuurstof door het lichaam transporteren. Als lymfoom de productie van rode bloedcellen in het beenmerg verstoort, heeft u mogelijk een laag aantal rode bloedcellen of bloedarmoede.
- Witte bloedcellen, die infecties bestrijden. Een laag aantal witte bloedcellen kan optreden als gevolg van lymfoom of andere aandoeningen, zoals een auto-immuunziekte.
- Bloedplaatjes, dit zijn cellen die het bloed stollen. Lymfoom in het beenmerg kan leiden tot een laag aantal bloedplaatjes.
Lever- en nierfunctie
Uw arts wil mogelijk ook controleren hoe goed uw lever en nieren werken.
Een leverfunctietest voor albumine kan helpen bij het diagnosticeren van gevorderd lymfoom. De aandoening kan de albuminespiegel verlagen, een eiwit dat door de lever wordt geproduceerd.
Lactic dehydrogenase (LDH)
Uw bloedpaneel kan LDH bevatten, een enzym dat normaal gesproken in de meeste van uw weefsels voorkomt. Sommige vormen van lymfoom verhogen de LDH-productie.
Omdat er echter door andere ziekten hoge niveaus kunnen optreden, heeft u nog steeds andere tests nodig om de diagnose te helpen.
C-reactief proteïne (CRP)
Tijdens de ontstekingsreactie produceert het lichaam C-reactief proteïne. Hoge bloedspiegels kunnen een teken zijn van kanker, waaronder lymfoom, maar kunnen ook te wijten zijn aan andere ontstekingsbronnen.
Lymfeklierbiopsie
Een lymfeklierbiopsie is de gouden standaard voor het diagnosticeren van lymfoom. Vaak is dit de enige test die een officiële diagnose kan stellen.
Tijdens de procedure neemt een specialist een monster van een lymfeklier. Het monster wordt onder een microscoop onderzocht op tekenen van lymfoom.
Het monster kan uw arts ook helpen het type lymfoom te bepalen en hoe snel het groeit.
Typen lymfeklierbiopten zijn onder meer:
- excisiebiopsie, die alle lymfeklieren verwijdert
- incisiebiopsie, die een deel van een lymfeklier verwijdert
- kernnaaldbiopsie, die alleen een klein lymfekliermonster verwijdert
- laparoscopische biopsie, waarbij kleine instrumenten worden gebruikt om een monster diep in uw lichaam te verwijderen
De beste optie hangt af van uw algehele gezondheid en waar de aangetaste lymfeklieren zich bevinden.
Beeldvormingstests
Een lymfoomdiagnose omvat vaak beeldvormende tests. Met deze tests kan uw arts:
- lokaliseer vergrote lymfeklieren
- controleer of andere organen zijn aangetast
- zoek naar tumoren
Een arts kan de volgende tests gebruiken:
- Echografie. Tijdens een echo stuiteren geluidsgolven tegen weefsels en organen om een beeld te creëren. Echo's worden gebruikt om gezwollen gebieden te onderzoeken of om de beste locatie voor een biopsie te vinden.
- Röntgenfoto. Een röntgenfoto maakt gebruik van straling om gedetailleerde beelden van de binnenkant van je lichaam te maken.
- Computertomografie (CT) -scan. Bij een CT-scan worden smalle röntgenfoto's gebruikt om gedetailleerde 3D-foto's te maken. Vergeleken met röntgenfoto's maken CT-scans duidelijkere beelden van gezwollen lymfeklieren.
- Positronemissietomografie (PET). Vóór een PET-scan wordt u geïnjecteerd met een radioactieve vorm van suiker, die wordt opgenomen door kankercellen. Deze cellen verschijnen duidelijk op de scan.
- Magnetische resonantiebeeldvorming (MRI). Als uw arts denkt dat u lymfoom van het centrale zenuwstelsel heeft, krijgt u een MRI.
Beenmergbiopsie
Beenmerg is het zachte, sponsachtige weefsel in de meeste van onze botten. Het maakt belangrijke bloedcellen aan, waaronder rode bloedcellen en bloedplaatjes.
Als uw arts denkt dat lymfoom in uw beenmerg is begonnen, heeft u mogelijk een beenmergbiopsie nodig. Bij deze test wordt een klein stukje beenmerg verwijderd en gecontroleerd op lymfoomcellen.
Een beenmergbiopsie is niet vereist voor alle lymfoomdiagnoses. Uw arts zal beslissen of u er een nodig heeft.
Immunofenotypering
Immunofenotypering is een laboratoriumtest die de aangetaste cellen controleert op specifieke markers, clusters van differentiatie genoemd (CD).
Methoden voor immunofenotypering omvatten:
Immunohistochemie
In deze test worden antilichamen gebruikt om een weefselmonster te controleren op specifieke eiwitten. De antistoffen kleven aan de eiwitten, die een enzym of fluorescerende kleurstof activeren. Dit verschijnt onder een microscoop, waardoor een specialist het type lymfoomcellen kan bepalen.
Flowcytometrie
Flowcytometrie gebruikt fluorescerende antilichamen om bloedcellen te kleuren. Het bloed wordt in een flowcytometer geplaatst, die evalueert:
- aantal en percentage cellen
- celgrootte en vorm
- specifieke markeringen op het celoppervlak
Uw arts kan de resultaten gebruiken om lymfoom te diagnosticeren.
Chromosoomtesten
Chromosomen zijn gemaakt van DNA-strengen. In sommige gevallen kan lymfoom deze chromosomen veranderen.
Om deze afwijkingen te vinden, kan een arts chromosoomtesten aanvragen, waaronder:
- cytogenetische analyse, waarbij met een microscoop naar chromosoomafwijkingen wordt gezocht
- fluorescentie in situ hybridisatie (FISH), die fluorescerende kleurstoffen gebruikt om chromosoomveranderingen te identificeren die niet zichtbaar zijn onder een microscoop
- polymerasekettingreactie (PCR), die specifieke DNA-veranderingen identificeert
Verschilt de diagnose per type lymfoom?
Het diagnoseproces van lymfoom verschilt per persoon. De exacte tests die u nodig heeft, zijn afhankelijk van het type lymfoom waarvoor u wordt getest.
Over het algemeen is de belangrijkste manier om zowel non-Hodgkin-lymfoom als Hodgkin-lymfoom te diagnosticeren een lymfeklierbiopsie. Dit omvat diffuus grootcellig B-cellymfoom, de meest voorkomende vorm van non-Hodgkin-lymfoom.
Sommige subtypes van lymfoom vereisen gespecialiseerde tests:
- Lymfoom van het centrale zenuwstelsel. De diagnose omvat meestal een lumbaalpunctie of 'spinale tik'. Deze test controleert op lymfoomoproepen in de hersenvocht.
- Primair maaglymfoom (PGL). Om PGL te diagnosticeren, wordt een bovenste endoscopie gebruikt om biopsiemonsters uit uw bovenste spijsverteringskanaal te verzamelen. Het wordt vaak gecombineerd met een endoscopische echografie, die foto's maakt van organen en lymfeklieren diep in het lichaam.
- Folliculair lymfoom. Meestal is FISH de meest nauwkeurige test voor het diagnosticeren van folliculair lymfoom.
- Huidlymfoom. Ook wel huidlymfoom genoemd, vereist huidlymfoomdiagnose een huidbiopsie.
- Beenmerglymfoom. Als lymfoom begint of zich verspreidt in het beenmerg, heeft u een beenmergbiopsie nodig.
Mogelijk hebt u ook aanvullende tests nodig om het stadium van uw lymfoom te bepalen.
Lymfoom behandelen
Na diagnose kan uw arts een passend behandelplan opstellen. Dit hangt af van veel factoren, waaronder:
- type en stadium van lymfoom
- uw symptomen
- uw algehele gezondheid
- jouw voorkeuren
Opties zijn onder meer:
- Actieve monitoring. Deze aanpak, ook wel 'kijken en wachten' genoemd, omvat regelmatige controles zonder medische behandeling. Dit wordt gebruikt voor langzaam groeiende vormen van lymfoom.
- Chemotherapie. Chemotherapie medicijnen vernietigen kankercellen. Ze kunnen oraal worden ingenomen of in een ader worden geïnjecteerd.
- Bestralingstherapie. Bij bestralingstherapie worden krachtige energiestralen gebruikt om kankercellen te bestrijden.
- Biologische medicamenteuze therapie. Deze behandeling helpt uw immuunsysteem om kankercellen te doden en te doden.
- Beenmerg transplantatie. Als uw beenmerg is aangetast, heeft u mogelijk een beenmergtransplantatie nodig. Dit is een infusie van gezonde beenmergstamcellen uit uw lichaam of een donor.
Afhalen
Over het algemeen vereist een lymfoomdiagnose een biopsie van de lymfeklieren. Deze test wordt gedaan door een monster van uw lymfeklier te verwijderen en deze op kankercellen te controleren. Mogelijk hebt u ook bloedonderzoek en beeldvormende tests nodig.
Hoewel het diagnosticeren van lymfoom tijd kost, is het een heel belangrijk proces. Met de officiële diagnose kan uw arts het beste behandelplan voor uw behoeften opstellen.
