Overzicht
Anisocytose is de medische term voor het hebben van rode bloedcellen (RBC's) die niet even groot zijn. Normaal gesproken moeten de rode bloedcellen van een persoon ongeveer even groot zijn.
Anisocytose wordt meestal veroorzaakt door een andere medische aandoening die bloedarmoede wordt genoemd. Het kan ook worden veroorzaakt door andere bloedziekten of door bepaalde medicijnen die worden gebruikt om kanker te behandelen. Om deze reden is de aanwezigheid van anisocytose vaak nuttig bij het diagnosticeren van bloedaandoeningen zoals bloedarmoede.
Behandeling voor anisocytose hangt af van de oorzaak. De aandoening is op zichzelf niet gevaarlijk, maar geeft wel een onderliggend probleem met de rode bloedcellen aan.
Symptomen van anisocytose
Afhankelijk van wat anisocytose veroorzaakt, kunnen de rode bloedcellen zijn:
- groter dan normaal (macrocytose)
- kleiner dan normaal (microcytose), of
- beide (sommige groter en sommige kleiner dan normaal)
De belangrijkste symptomen van anisocytose zijn die van bloedarmoede en andere bloedaandoeningen:
- zwakheid
- vermoeidheid
- bleke huid
- kortademigheid
Veel van de symptomen zijn het gevolg van een afname van de zuurstoftoevoer naar de weefsels en organen van het lichaam.
Anisocytose wordt op zijn beurt beschouwd als een symptoom van veel bloedaandoeningen.
Oorzaken van anisocytose
Anisocytose is meestal het gevolg van een andere aandoening die bloedarmoede wordt genoemd. Bij bloedarmoede kunnen de rode bloedcellen niet genoeg zuurstof naar de weefsels van uw lichaam transporteren. Er zijn mogelijk te weinig rode bloedcellen, de cellen kunnen onregelmatig van vorm zijn of ze hebben mogelijk niet genoeg van een belangrijke verbinding die bekend staat als hemoglobine.
Er zijn verschillende soorten bloedarmoede die kunnen leiden tot RBC's van ongelijk formaat, waaronder:
- Bloedarmoede door ijzertekort: dit is de meest voorkomende vorm van bloedarmoede. Het komt voor wanneer het lichaam niet genoeg ijzer heeft, hetzij door bloedverlies of door een tekort aan voeding. Het resulteert meestal in microcytische anisocytose.
- Sikkelcelanemie: deze genetische ziekte resulteert in rode bloedcellen met een abnormale sikkelvorm.
- Thalassemie: dit is een erfelijke bloedaandoening waarbij het lichaam abnormale hemoglobine aanmaakt. Het resulteert meestal in microcytische anisocytose.
- Auto-immuun hemolytische anemieën: deze groep aandoeningen treedt op wanneer het immuunsysteem per ongeluk RBC's vernietigt.
- Megaloblastaire anemie: wanneer er minder dan normale rode bloedcellen zijn en de rode bloedcellen groter zijn dan normaal (macrocytische anisocytose), ontstaat deze anemie. Het wordt meestal veroorzaakt door een tekort aan foliumzuur of vitamine B12.
- Pernicieuze anemie: dit is een soort macrocytische anemie die wordt veroorzaakt doordat het lichaam vitamine B12 niet kan opnemen. Pernicieuze anemie is een auto-immuunziekte.
Andere aandoeningen die anisocytose kunnen veroorzaken, zijn onder meer:
- myelodysplastisch syndroom
- chronische leverziekte
- aandoeningen van de schildklier
Bovendien kunnen bepaalde geneesmiddelen die worden gebruikt voor de behandeling van kanker, bekend als cytotoxische chemotherapie, tot anisocytose leiden.
Anisocytose kan ook worden gezien bij mensen met hart- en vaatziekten en sommige kankers.
Diagnose van anisocytose
Anisocytose wordt meestal gediagnosticeerd tijdens een bloeduitstrijkje. Tijdens deze test verspreidt een arts een dunne laag bloed op een microscoopglaasje. Het bloed wordt gekleurd om de cellen te helpen differentiëren en vervolgens onder een microscoop bekeken. Op deze manier kan de arts de grootte en vorm van uw rode bloedcellen zien.
Als uit het bloeduitstrijkje blijkt dat u anisocytose heeft, zal uw arts waarschijnlijk meer diagnostische tests willen uitvoeren om erachter te komen waardoor uw rode bloedcellen ongelijk van grootte zijn. Ze zullen u waarschijnlijk vragen stellen over zowel de medische geschiedenis van uw familie als die van uzelf. Zorg ervoor dat u uw arts vertelt als u andere symptomen heeft of als u medicijnen gebruikt. De arts kan u ook vragen stellen over uw dieet.
Andere diagnostische tests kunnen zijn:
- compleet bloedbeeld (CBC)
- serum ijzerniveaus
- ferritine-test
- vitamine B12-test
- folaattest
Hoe anisocytose wordt behandeld
De behandeling voor anisocytose hangt af van wat de aandoening veroorzaakt. Bijvoorbeeld, anisocytose veroorzaakt door een bloedarmoede gerelateerd aan een dieet met weinig vitamine B12, foliumzuur of ijzer, zal waarschijnlijk worden behandeld door supplementen te nemen en de hoeveelheid van deze vitamines in uw dieet te verhogen.
Mensen met andere soorten bloedarmoede, zoals sikkelcelanemie of thalassemie, hebben mogelijk bloedtransfusies nodig om hun aandoening te behandelen. Mensen met myelodysplastisch syndroom hebben mogelijk een beenmergtransplantatie nodig.
Anisocytose tijdens de zwangerschap
Anisocytose tijdens de zwangerschap wordt meestal veroorzaakt door bloedarmoede door ijzertekort. Zwangere vrouwen lopen een groter risico omdat ze meer ijzer nodig hebben om rode bloedcellen te maken voor hun opgroeiende baby.
Onderzoek toont aan dat testen op anisocytose een manier kan zijn om ijzertekort vroeg in de zwangerschap op te sporen.
Als u zwanger bent en anisocytose heeft, zal uw arts waarschijnlijk andere tests willen uitvoeren om te zien of u bloedarmoede heeft en deze meteen te behandelen. Bloedarmoede kan om deze redenen gevaarlijk zijn voor de foetus:
- De foetus krijgt mogelijk niet genoeg zuurstof.
- Je kunt overmatig moe worden.
- Het risico op vroeggeboorte en andere complicaties wordt verhoogd.
Complicaties van anisocytose
Indien onbehandeld, kan anisocytose - of de onderliggende oorzaak - leiden tot:
- laag aantal witte bloedcellen en bloedplaatjes
- schade aan het zenuwstelsel
- snelle hartslag
- zwangerschapscomplicaties, waaronder ernstige geboorteafwijkingen in het ruggenmerg en de hersenen van een zich ontwikkelende foetus (neurale buisdefecten)
Outlook
De langetermijnvooruitzichten voor anisocytose zijn afhankelijk van de oorzaak en hoe snel u wordt behandeld. Bloedarmoede is bijvoorbeeld vaak te genezen, maar het kan gevaarlijk zijn als het niet wordt behandeld. Bloedarmoede veroorzaakt door een genetische aandoening (zoals sikkelcelanemie) vereist een levenslange behandeling.
Zwangere vrouwen met anisocytose moeten de aandoening serieus nemen, omdat bloedarmoede zwangerschapscomplicaties kan veroorzaken.
