Wat is stress?
Stress is een situatie die een bepaalde biologische reactie veroorzaakt. Wanneer u een bedreiging of een grote uitdaging waarneemt, stromen chemicaliën en hormonen door uw lichaam.
Stress triggert je vecht-of-vluchtreactie om de stressor te bestrijden of ervoor weg te rennen. Normaal gesproken, nadat de reactie is opgetreden, moet uw lichaam ontspannen. Te veel constante stress kan negatieve gevolgen hebben voor uw gezondheid op lange termijn.
Is alle stress erg?
Stress is niet per se een slechte zaak. Het is wat onze voorouders van jager-verzamelaars heeft geholpen te overleven, en het is net zo belangrijk in de wereld van vandaag. Het kan gezond zijn als het u helpt een ongeluk te voorkomen, een strakke deadline te halen of uw verstand bij u te houden te midden van chaos.
We voelen ons allemaal weleens gestrest, maar wat de een stressvol vindt, kan heel anders zijn dan wat de ander stressvol vindt. Een voorbeeld hiervan is spreken in het openbaar. Sommigen houden van de spanning en anderen raken verlamd bij de gedachte zelf.
Stress is ook niet altijd een slechte zaak. Uw trouwdag kan bijvoorbeeld worden beschouwd als een goede vorm van stress.
Maar stress moet tijdelijk zijn. Zodra je het vecht-of-vlucht-moment voorbij bent, moeten je hartslag en ademhaling vertragen en moeten je spieren ontspannen. In korte tijd moet uw lichaam terugkeren naar zijn natuurlijke staat zonder blijvende negatieve effecten.
Aan de andere kant kan ernstige, frequente of langdurige stress mentaal en fysiek schadelijk zijn.
En het komt vrij vaak voor. Desgevraagd meldde 80 procent van de Amerikanen dat ze de afgelopen maand minstens één symptoom van stress hadden gehad. Twintig procent gaf aan onder extreme stress te staan.
Omdat het leven is wat het is, is het niet mogelijk om stress volledig te elimineren. Maar we kunnen leren het waar mogelijk te vermijden en het te beheren wanneer het onvermijdelijk is.
Stress definiëren
Stress is een normale biologische reactie op een mogelijk gevaarlijke situatie. Wanneer je plotselinge stress ervaart, overspoelen je hersenen je lichaam met chemicaliën en hormonen zoals adrenaline en cortisol.
Hierdoor gaat uw hart sneller kloppen en wordt er bloed naar de spieren en belangrijke organen gestuurd. Je voelt je energiek en hebt een verhoogd bewustzijn, zodat je je kunt concentreren op je onmiddellijke behoeften. Dit zijn de verschillende stadia van stress en hoe mensen zich aanpassen.
Stresshormonen
Wanneer je gevaar voelt, reageert de hypothalamus aan de basis van je hersenen. Het stuurt zenuw- en hormoonsignalen naar uw bijnieren, die een overvloed aan hormonen afgeven.
Deze hormonen zijn de manier waarop de natuur je voorbereidt op gevaar en je overlevingskansen vergroot.
Een van deze hormonen is adrenaline. Je kent het misschien ook als adrenaline, of het vecht- of vluchthormoon. Op een snelle manier werkt adrenaline om:
- verhoog uw hartslag
- verhoog uw ademhalingssnelheid
- het voor uw spieren gemakkelijker maken om glucose te gebruiken
- samentrekken van bloedvaten zodat bloed naar de spieren wordt geleid
- transpiratie stimuleren
- de insulineproductie remmen
Hoewel dit op dit moment nuttig is, kunnen frequente adrenalinestoten leiden tot:
- beschadigde bloedvaten
- hoge bloeddruk of hypertensie
- hoger risico op een hartaanval en beroerte
- hoofdpijn
- ongerustheid
- slapeloosheid
- gewichtstoename
Dit is wat je nog meer moet weten over een adrenalinestoot.
Hoewel adrenaline belangrijk is, is het niet het primaire stresshormoon. Dat is cortisol.
Stress en cortisol
Als belangrijkste stresshormoon speelt cortisol een essentiële rol in stressvolle situaties. Onder zijn functies zijn:
- verhoging van de hoeveelheid glucose in uw bloedbaan
- de hersenen helpen om glucose effectiever te gebruiken
- de toegankelijkheid verhogen van stoffen die helpen bij weefselherstel
- beperkende functies die niet essentieel zijn in een levensbedreigende situatie
- het veranderen van de reactie van het immuunsysteem
- demping van het voortplantingssysteem en groeiproces
- delen van de hersenen beïnvloeden die angst, motivatie en stemming beheersen
Dit alles helpt u effectiever om te gaan met een situatie met veel stress. Het is een normaal proces en cruciaal voor het voortbestaan van de mens.
Maar als je cortisolspiegel te lang hoog blijft, heeft dat een negatieve invloed op je gezondheid. Het kan bijdragen aan:
- gewichtstoename
- hoge bloeddruk
- slaapproblemen
- gebrek aan energie
- type 2 diabetes
- osteoporose
- mentale troebelheid (hersenmist) en geheugenproblemen
- een verzwakt immuunsysteem, waardoor u gevoeliger bent voor infecties
Het kan ook een negatief effect hebben op je humeur. U kunt uw cortisolspiegel op natuurlijke wijze verlagen: Hier is hoe.
Soorten stress
Er zijn verschillende soorten stress, waaronder:
- acute stress
- episodische acute stress
- chronische stress
Acute stress
Iedereen ervaart acute stress. Het is de onmiddellijke reactie van het lichaam op een nieuwe en uitdagende situatie. Het is het soort stress dat u zou kunnen voelen wanneer u ternauwernood aan een auto-ongeluk ontsnapt.
Acute stress kan ook voortkomen uit iets waar je echt van geniet. Het is het ietwat beangstigende, maar toch opwindende gevoel dat je krijgt in een achtbaan of wanneer je een steile berghelling afdaalt.
Deze incidenten van acute stress doen u normaal gesproken geen kwaad. Misschien zijn ze zelfs goed voor je. Stressvolle situaties geven je lichaam en hersenen de mogelijkheid om de beste reactie te ontwikkelen op toekomstige stressvolle situaties.
Zodra het gevaar voorbij is, moeten uw lichaamssystemen weer normaal worden.
Ernstige acute stress is een ander verhaal. Dit soort stress, zoals wanneer u in een levensbedreigende situatie bent terechtgekomen, kan leiden tot posttraumatische stressstoornis (PTSS) of andere psychische problemen.
Episodische acute stress
Episodische acute stress is wanneer u frequente episodes van acute stress heeft.
Dit kan gebeuren als u vaak angstig en bezorgd bent over dingen waarvan u vermoedt dat ze kunnen gebeuren. Je hebt misschien het gevoel dat je leven chaotisch is en dat je schijnbaar van de ene crisis naar de andere gaat.
Bepaalde beroepen, zoals wetshandhavers of brandweerlieden, kunnen ook leiden tot frequente situaties met veel stress.
Net als bij ernstige acute stress, kan episodische acute stress uw fysieke gezondheid en mentaal welzijn beïnvloeden.
Chronische stress
Als u gedurende langere tijd hoge stressniveaus heeft, heeft u chronische stress. Dergelijke langdurige stress kan een negatieve invloed hebben op uw gezondheid. Het kan bijdragen aan:
- ongerustheid
- hart-en vaatziekte
- depressie
- hoge bloeddruk
- een verzwakt immuunsysteem
Chronische stress kan ook leiden tot frequente aandoeningen zoals hoofdpijn, maagklachten en slaapproblemen. Inzicht verwerven in de verschillende soorten stress en hoe deze te herkennen kan helpen.
Oorzaken van stress
Enkele typische oorzaken van acute of chronische stress zijn:
- leven door een natuurramp of door de mens veroorzaakte ramp
- leven met chronische ziekte
- het overleven van een levensbedreigend ongeval of ziekte
- slachtoffer zijn van een misdaad
-
ervaren familiale stressoren zoals:
- een gewelddadige relatie
- een ongelukkig huwelijk
- langdurige echtscheidingsprocedure
- problemen met de voogdij over kinderen
- zorgen voor een geliefde met een chronische ziekte zoals dementie
- in armoede leven of dakloos zijn
- werken in een gevaarlijk beroep
- weinig balans tussen werk en privé hebben, lange dagen werken of een baan hebben die je haat
- militaire inzet
Er is geen einde aan de dingen die een persoon stress kunnen bezorgen, omdat ze net zo gevarieerd zijn als mensen.
Wat de oorzaak ook is, het effect op het lichaam kan ernstig zijn als het niet wordt beheerd. Ontdek andere persoonlijke, emotionele en traumatische oorzaken van stress.
Symptomen van stress
Net zoals we allemaal verschillende dingen hebben die ons stresseren, kunnen onze symptomen ook anders zijn.
Hoewel je ze waarschijnlijk niet allemaal zult hebben, zijn hier enkele dingen die je kunt ervaren als je onder stress staat:
- chronische pijn
- slapeloosheid en andere slaapproblemen
- lagere zin in seks
- spijsverteringsproblemen
- te veel of te weinig eten
- moeite met concentreren en beslissingen nemen
- vermoeidheid
Je voelt je misschien overweldigd, prikkelbaar of bang. Of je je er nu van bewust bent of niet, je drinkt of rookt misschien meer dan vroeger. Krijg een beter begrip van de tekenen en symptomen van te veel stress.
Stress hoofdpijn
Stresshoofdpijn, ook wel spanningshoofdpijn genoemd, is te wijten aan gespannen spieren in het hoofd, gezicht en nek. Enkele symptomen van stresshoofdpijn zijn:
- milde tot matige doffe hoofdpijn
- een band van druk rond je voorhoofd
- tederheid van de hoofdhuid en het voorhoofd
Veel dingen kunnen spanningshoofdpijn veroorzaken. Maar die strakke spieren kunnen te wijten zijn aan emotionele stress of angst. Lees meer over de triggers en remedies voor stresshoofdpijn.
Stresszweer
Een maagzweer - een soort maagzweer - is een zweer op de binnenkant van uw maag die wordt veroorzaakt door:
- infectie met helicobacter pylori (H. pylori)
- langdurig gebruik van niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID's)
- zeldzame kankers en tumoren
Onderzoek naar hoe fysieke stress interageert met het immuunsysteem is aan de gang. Er wordt gedacht dat fysieke stress van invloed kan zijn op hoe u geneest van een maagzweer. Fysieke stress kan te wijten zijn aan:
- trauma of letsel aan de hersenen of het centrale zenuwstelsel
- ernstige langdurige ziekte of letsel
- een chirurgische ingreep
Het brandend maagzuur en de pijn van een maagzweer kunnen op hun beurt leiden tot emotionele stress. Lees meer over de relatie tussen stress en zweren.
Stress eten
Sommige mensen reageren op stress door te eten, ook als ze geen honger hebben. Als je merkt dat je eet zonder na te denken, midden in de nacht eetbuien of over het algemeen veel meer eet dan vroeger, zou je stress kunnen eten.
Als je stress eet, neem je veel meer calorieën op dan je nodig hebt en kies je waarschijnlijk niet voor het gezondste voedsel. Dit kan leiden tot snelle gewichtstoename en tal van gezondheidsproblemen. En het doet niets om je stress op te lossen.
Als je eet om stress te verlichten, is het tijd om andere coping-mechanismen te vinden. Bekijk enkele tips om u te helpen 's avonds laat te stoppen met eten.
Stress op het werk
Werk kan om verschillende redenen een bron van stress zijn. Dit soort stress kan incidenteel of chronisch zijn.
Stress op het werk kan komen in de vorm van:
- het gevoel hebben dat je geen controle hebt over wat er gebeurt
- vastzitten in een baan die je niet leuk vindt en geen alternatieven zien
- gemaakt zijn om dingen te doen waarvan je denkt dat je ze niet zou moeten doen
- een conflict ervaren met een collega
- teveel van je gevraagd hebben of overwerkt zijn
Als je een baan hebt die je haat of altijd zonder controle op de eisen van anderen reageert, lijkt stress onvermijdelijk. Soms is stoppen of vechten voor meer balans tussen werk en privé het juiste. Zo weet u zeker dat u op het werk op de rand van een burn-out bent.
Natuurlijk zijn sommige banen gewoon gevaarlijker dan andere. Sommigen, zoals eerstehulpverleners, roepen u op om uw leven op het spel te zetten. Dan zijn er beroepen - zoals die op medisch gebied, zoals een arts of verpleegkundige - waar je het leven van iemand anders in handen houdt. Het vinden van balans en het beheersen van je stress is belangrijk om je mentale gezondheid te behouden.
Stress en angst
Stress en angst gaan vaak hand in hand. Stress komt voort uit de eisen die aan uw hersenen en lichaam worden gesteld. Angst is wanneer u een hoog niveau van zorgen, onbehagen of angst voelt.
Angst kan zeker een uitloper zijn van episodische of chronische stress.
Zowel stress als angst hebben kan een ernstige negatieve invloed hebben op uw gezondheid, waardoor u meer kans krijgt om te ontwikkelen:
- hoge bloeddruk
- hartziekte
- diabetes
- angststoornis
- depressie
Stress en angst kunnen worden behandeld. In feite zijn er veel strategieën en bronnen die voor beide kunnen helpen.
Ga eerst naar uw huisarts, die uw algehele gezondheid kan controleren en u kan doorverwijzen voor advies. Als u erover denkt uzelf of anderen schade toe te brengen, vraag dan onmiddellijk hulp.
Stress management
Het doel van stressmanagement is niet om er volledig vanaf te komen. Het is niet alleen onmogelijk, maar zoals we al zeiden, kan stress in sommige situaties gezond zijn.
Om je stress te beheersen, moet je eerst de dingen identificeren die je stress veroorzaken - of je triggers. Zoek uit welke van deze dingen kunnen worden vermeden. Zoek dan manieren om met die negatieve stressoren om te gaan die niet kunnen worden vermeden.
Na verloop van tijd kan het beheersen van uw stressniveaus uw risico op stressgerelateerde ziekten helpen verminderen. En u zult zich er ook dagelijks beter door voelen.
Hier zijn enkele basismanieren om stress te beheersen:
- zorg voor een gezond dieet
- streef elke nacht naar 7-8 uur slaap
- oefen regelmatig
- minimaliseer uw gebruik van cafeïne en alcohol
- blijf sociaal verbonden zodat je ondersteuning kunt krijgen en geven
- maak tijd voor rust en ontspanning, of voor zelfzorg
- leer meditatietechnieken zoals diep ademhalen
Als u uw stress niet kunt beheersen of als dit gepaard gaat met angst of depressie, raadpleeg dan onmiddellijk uw arts. Deze aandoeningen kunnen worden behandeld met behandeling, zolang u hulp zoekt. U kunt ook overwegen om een therapeut of een andere professional in de geestelijke gezondheidszorg te raadplegen. Leer tips voor stressmanagement die u nu kunt proberen.
Afhalen
Hoewel stress een normaal onderdeel van het leven is, is teveel stress duidelijk schadelijk voor je fysieke en mentale welzijn.
Gelukkig zijn er veel manieren om met stress om te gaan, en er zijn effectieve behandelingen voor zowel angst als depressie die daarmee verband kunnen houden. Bekijk meer manieren waarop stress je lichaam kan beïnvloeden.
