Overzicht
Het staartbeen, of stuitbeen, is een groep kleine botten die het onderste uiteinde van uw wervelkolom vormen. Afhankelijk van de persoon bestaat het stuitje uit drie tot vijf wervels. Deze korte groep botten eindigt op een zachte punt. Met uitzondering van het eerste segment, worden de wervels meestal samengesmolten.
Het stuitbeen is onder gebogen, maar de mate van kromming verschilt van persoon tot persoon. Als je gaat zitten, rust een deel van je bovenlichaam op je stuitbeen. Een breuk of letsel aan het stuitbeen kan erg pijnlijk zijn, vooral als u gaat zitten.
Het staartbeen hecht zich aan de grote gluteus maximus-spier, evenals verschillende andere spieren en ligamenten.
Vrouwen hebben vijf keer meer kans op stuitbeenpijn dan mannen, vooral tijdens en na de zwangerschap.
U loopt ook een groter risico als u osteopenie heeft (botafbraak).
Auto-ongelukken zijn een veelvoorkomende oorzaak van letsel aan het stuitbeen.
Symptomen van gebroken stuitje
Stuitbeenpijn is meestal gelokaliseerd. Acties die de pijn kunnen veroorzaken, zijn onder meer:
- langdurig zitten
- achterover leunen terwijl u zit
- langdurig staan
- opstaan vanuit een zittende positie
- stoelgang of plassen
- geslachtsgemeenschap
Pijn in de onderrug of pijn naar de benen kan voorkomen, maar komt niet vaak voor. Het kan zijn dat u vaak moet poepen.
Oorzaken van gebroken staartbeen
De medische term voor pijn in het stuitbeen is coccydynia. Het kan te wijten zijn aan een dislocatie of een volledige fractuur (pauze).
Mensen die met een stuitbeenpijn naar een arts gaan, hebben mogelijk een recent traumatisch letsel aan het stuitbeen gehad door een val of een impact. Maar net zoals velen pijn kunnen hebben zonder zich een blessure te herinneren. Soms kan alleen al het zitten op een harde bank de trigger zijn.
Coccydynia komt ongeveer drie keer vaker voor bij mensen met obesitas vanwege de anatomie van het stuitbeen in relatie tot de wervelkolom en billen. Als je zit, vormen je stuitje en twee billen een statief dat het gewicht van je bovenlichaam ondersteunt.
Bij een dunne of middelzware persoon roteert het stuitbeen onder het lichaam tijdens het zitten, zodat het het gewicht beter kan opnemen. Bij een zwaarder persoon, met grotere billen, roteren het bekken en het stuitbeen minder tijdens het zitten. Dit legt meer druk op de punt van het stuitbeen en leidt gemakkelijker tot dislocatie of breuk.
Diagnose
Uw arts zal een lichamelijk onderzoek en röntgenfoto's gebruiken om uw stuitbeenpijn te diagnosticeren. Het is belangrijk om te weten of iets anders dan een traumatisch letsel de pijn veroorzaakt.
Om erachter te komen, zal uw arts het zachte weefsel rond uw stuitbeen en de onderste wervelkolom (heiligbeen) voelen. Ze kunnen mogelijk een puntige groei van nieuw bot detecteren, ook wel botspicule genoemd, wat de bron van de pijn zou kunnen zijn.
Ze zoeken ook naar andere mogelijke oorzaken van de pijn, zoals een tumor, een ingegroeide haarcyste of bekkenspierspasmen.
Bij een rectaal onderzoek grijpt uw arts het stuitbeen tussen de wijsvinger en duim. Door het te verplaatsen, kunnen ze zien of er te veel of te weinig mobiliteit is in het stuitbeen. Het normale bewegingsbereik is ongeveer 13 graden. Te veel of te veel minder kan een teken zijn van een probleem.
Röntgenfoto's worden gemaakt in zowel staande als zittende posities. Door de hoek van het stuitbeen in de twee posities te vergelijken, kan uw arts de mate van beweging bepalen.
Gebroken stuitje vs. gekneusd stuitje
Röntgenfoto's kunnen ook onthullen of het stuitje is gebroken of gewoon gekneusd. Een fractuur is meestal zichtbaar op een röntgenfoto. Hoewel de behandeling mogelijk hetzelfde is, is de hersteltijd bij een fractuur langer dan bij een blauwe plek.
Gebroken staartbeenfoto's
Behandeling van gebroken stuitje
Een gebroken of gekneusd stuitje wordt meestal zonder operatie behandeld. In 90 procent van de gevallen is het succesvol. Fysiotherapie en het gebruik van speciale kussens zijn de meest voorkomende en effectieve behandelingen.
Andere niet-chirurgische behandelingen zijn onder meer:
- revalidatie van de bekkenbodem
- handmatige manipulatie en massage
- elektrische zenuwstimulatie
- steroïde injecties
- zenuwblokkade
- stimulatie van het ruggenmerg
Fysiotherapie
Een fysiotherapeut kan u helpen oefeningen te leren die de ligamenten strekken en de spieren versterken die de onderrug ondersteunen. Ze kunnen massage gebruiken of warme en koude kompressen afwisselen om de pijn te verminderen. Uw therapeut kan u ook begeleiden in de juiste houding om te zitten.
Coccygeal kussens
Dit zijn speciaal ontworpen kussens die de billen ondersteunen, maar een uitgesneden gedeelte hebben om de druk op het stuitbeen te verlichten. Ze zijn zonder recept online of in winkels verkrijgbaar. Hier zijn enkele kussens die u kunt kopen.
Circulaire (donut) kussens worden afgeraden omdat ze het stuitbeen extra onder druk zetten. Ze zijn nuttiger voor rectale pijn.
Medicatie
Niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID's) worden aanbevolen voor de pijn die gepaard gaat met een gekneusd of gebroken stuitbeen. Deze omvatten:
- ibuprofen (Advil, Motrin)
- paracetamol of paracetamol (Tylenol)
- aspirine (Bayer, Ecotrin)
- naproxen (Aleve, Naprosyn)
Gebroken staartbeenoperatie
Chirurgie wordt niet vaak gebruikt, maar kan nodig zijn voor mensen die niet op therapie reageren.
Bij een operatie kan het stuitbeen volledig worden verwijderd (coccygectomie) of worden slechts een of meer segmenten verwijderd. De beste resultaten komen voor in twee soorten gevallen:
- mensen met hyper-mobiliteit (te veel bewegingsvrijheid) van het stuitbeen
- die met spicules (scherpe, nieuwe botgroei) op het stuitbeen
Hersteltijd gebroken staartbeen
De hersteltijd van een gekneusd of gebroken staartbeen hangt af van uw leeftijd en de ernst van het letsel. Kinderen herstellen sneller dan volwassenen en jongvolwassenen herstellen sneller dan ouderen.
De gemiddelde hersteltijd voor een gekneusd stuitbeen is maximaal vier weken. Een gebroken of gebroken staartbeen kan tot 12 weken duren om te genezen.
Rehabilitatie
Revalidatie omvat fysiotherapie, oefeningen thuis en mogelijk een speciaal zitkussen.
Gebroken stuitoefeningen
Uw arts of fysiotherapeut kan u oefeningen geven om de spieren rond het stuitbeen te versterken. Deze omvatten uw buikspieren en die van de bekkenbodem. Kegel-oefeningen helpen de bekkenbodem te versterken. Ze zijn nuttig voor zowel mannen als vrouwen.
Een goede houding tijdens het zitten kan ook helpen. Ga met uw rug tegen de stoel zitten en vermijd slungelig. Houd uw voeten plat op de grond en gebruik een boek of andere steun als uw benen niet reiken.
Slapen met een gebroken staartbeen
Overweeg om te slapen om de pijn van een gebroken of gekneusd stuitje te verminderen:
- op een stevige matras
- op je zij met een kussen tussen je knieën
- op je rug met een kussen onder je knieën
Pijnbeheersing
Pijnbestrijding omvat massage, hitte en ijs en niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen. Het bijhouden van uw oefeningen is ook erg belangrijk.
Gebroken stuitje bij kind
De flexibiliteit van de botten van kinderen vermindert de kans op letsel aan het stuitbeen. Maar verwondingen aan het stuitbeen komen nog steeds veel voor bij kinderen, vanwege hun niveau van sport en spel.
Hersteltijden zijn sneller voor kinderen dan voor volwassenen. Coccygeale chirurgie is zelden nodig.
Gebroken stuitje tijdens de zwangerschap
Vrouwen zijn vijf keer gevoeliger voor stuitbeenpijn dan mannen. Veel hiervan heeft te maken met zwangerschap en bevalling. Gewichtstoename en de daaruit voortvloeiende veranderingen in houding tijdens de zwangerschap verhogen het risico op letsel aan het stuitbeen.
De locatie van het stuitbeen maakt het ook vatbaar voor verwondingen tijdens een moeilijke bevalling, vooral wanneer er instrumenten nodig zijn.
Resultaat
Een gebroken of gekneusd stuitbeen geneest meestal vanzelf. Fysiotherapie, oefeningen en een speciaal kussen kunnen allemaal de pijn verlichten en het herstel versnellen.
Raadpleeg uw arts als de pijn ernstig is of als u problemen heeft met stoelgang of plassen. In minder dan 10 procent van de gevallen is een operatie nodig.
