Wat is speltherapie?
Speltherapie is een vorm van therapie die voornamelijk voor kinderen wordt gebruikt. Dat komt omdat kinderen mogelijk niet in staat zijn om hun eigen emoties te verwerken of problemen aan ouders of andere volwassenen te verwoorden.
Hoewel het lijkt op een gewone speeltijd, kan speltherapie veel meer zijn dan dat.
Een opgeleide therapeut kan speeltijd gebruiken om te observeren en inzicht te krijgen in de problemen van een kind. De therapeut kan het kind dan helpen emoties te verkennen en om te gaan met onopgelost trauma. Door te spelen kunnen kinderen nieuwe coping-mechanismen leren en ongepast gedrag omleiden.
Speltherapie wordt beoefend door een verscheidenheid aan erkende professionals in de geestelijke gezondheidszorg, zoals psychologen en psychiaters. Het wordt ook beoefend door gedrags- en ergotherapeuten, fysiotherapeuten en maatschappelijk werkers.
Daarnaast biedt de Association for Play Therapy gespecialiseerde trainingsprogramma's en geavanceerde referenties voor bevoegde geestelijke gezondheidswerkers, schooladviseurs en schoolpsychologen.
Voordelen van speltherapie
Volgens de professionele organisatie Play Therapy International kan tot 71 procent van de kinderen die naar speltherapie worden verwezen, een positieve verandering ervaren.
Sommige kinderen beginnen misschien met enige aarzeling, maar het vertrouwen in de therapeut neemt toe. Naarmate ze zich meer op hun gemak voelen en hun band sterker wordt, kan het kind creatiever of verbaal worden in hun spel.
Enkele van de mogelijke voordelen van speltherapie zijn:
- meer verantwoordelijkheid nemen voor bepaald gedrag
- het ontwikkelen van copingstrategieën en creatieve probleemoplossende vaardigheden
- zelfrespect
- empathie en respect voor anderen
- verlichting van angst
- het volledig leren ervaren en uiten van gevoelens
- sterkere sociale vaardigheden
- sterkere familierelaties
Speltherapie kan ook het taalgebruik aanmoedigen of de fijne en grove motoriek verbeteren.
Als uw kind een gediagnosticeerde psychische of lichamelijke ziekte heeft, vervangt speltherapie geen medicijnen of andere noodzakelijke behandelingen. Speltherapie kan alleen of naast andere therapieën worden gebruikt.
Wanneer speltherapie wordt gebruikt
Hoewel mensen van alle leeftijden baat kunnen hebben bij speltherapie, wordt het meestal gebruikt bij kinderen in de leeftijd van 3 tot 12 jaar. Speltherapie kan onder verschillende omstandigheden nuttig zijn, zoals:
- geconfronteerd met medische procedures, chronische ziekte of palliatieve zorg
- ontwikkelingsachterstand of leerstoornissen
- probleemgedrag op school
- agressief of boos gedrag
- familieproblemen, zoals echtscheiding, scheiding of overlijden van een naast familielid
- natuurrampen of traumatische gebeurtenissen
- huiselijk geweld, misbruik of verwaarlozing
- angst, depressie, verdriet
- eet- en toiletstoornissen
- aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD)
- autismespectrumstoornis (ASS)
Hoe werkt speltherapie?
Er is een kleine communicatiekloof tussen kinderen en volwassenen. Afhankelijk van leeftijd en ontwikkelingsstadium hebben kinderen simpelweg niet de taalvaardigheid van volwassenen. Ze kunnen iets voelen, maar in veel gevallen kunnen ze het niet aan een volwassene uiten of hebben ze geen vertrouwde volwassene om het aan te uiten.
Aan de andere kant kunnen volwassenen de verbale en non-verbale signalen van het kind verkeerd interpreteren of volledig missen.
Kinderen leren door middel van spel de wereld en hun plaats daarin te begrijpen. Het is waar ze vrij zijn om hun innerlijke gevoelens en diepste emoties te uiten. Speelgoed kan als symbolen fungeren en een grotere betekenis krijgen - als je weet waar je op moet letten.
Omdat het kind zich niet voldoende kan uitdrukken in de volwassen wereld, voegt de therapeut zich bij het kind in hun wereld, op hun niveau.
Tijdens het spelen kan het kind minder bewaakt worden en meer geneigd zijn gevoelens te delen. Maar ze staan niet onder druk. Ze mogen dit in hun eigen tijd en met hun eigen communicatiemethode doen.
Speltherapie zal verschillen afhankelijk van de therapeut en de specifieke behoeften van het kind. Om te beginnen wil de therapeut misschien het spelende kind observeren. Ze willen misschien ook afzonderlijke interviews houden met het kind, de ouders of de leerkrachten.
Na een grondige beoordeling zal de therapeut enkele therapeutische doelen stellen, beslissen welke grenzen nodig kunnen zijn en een plan opstellen voor verdere stappen.
Speltherapeuten letten goed op hoe een kind omgaat met gescheiden zijn van de ouder, hoe ze alleen spelen en hoe ze reageren wanneer de ouder terugkeert.
Er kan veel worden onthuld in hoe een kind omgaat met verschillende soorten speelgoed en hoe hun gedrag van sessie tot sessie verandert. Ze kunnen spel gebruiken om angsten en angsten uit te spelen, als een rustgevend mechanisme, of om te genezen en problemen op te lossen.
Speltherapeuten gebruiken deze observaties als leidraad voor de volgende stappen. Elk kind is anders, dus de therapie wordt afgestemd op hun individuele behoeften. Naarmate de therapie vordert, kunnen gedrag en doelen opnieuw worden beoordeeld.
Op een gegeven moment kan de therapeut ouders, broers en zussen of andere gezinsleden in speltherapie brengen. Dit staat bekend als kindertherapie. Het kan helpen conflictoplossing aan te leren, genezing te bevorderen en de gezinsdynamiek te verbeteren.
Speel therapie technieken
Sessies duren doorgaans 30 minuten tot een uur en worden ongeveer een keer per week gehouden. Hoeveel sessies er nodig zijn, hangt af van het kind en hoe goed ze reageren op dit type therapie. Therapie kan individueel of in groepen plaatsvinden.
Speltherapie kan directief of niet-directioneel zijn. In de directieve benadering zal de therapeut het voortouw nemen door het speelgoed of de spellen te specificeren die tijdens de sessie zullen worden gebruikt. De therapeut begeleidt het spel met een specifiek doel voor ogen.
De niet-directieve benadering is minder gestructureerd. Het kind kan naar eigen goeddunken speelgoed en spelletjes kiezen. Ze zijn vrij om op hun eigen manier te spelen met weinig instructies of onderbrekingen. De therapeut zal nauwlettend observeren en waar nodig deelnemen.
Sessies moeten plaatsvinden in een omgeving waar het kind zich veilig voelt en waar weinig beperkingen zijn. De therapeut kan technieken gebruiken die betrekking hebben op:
- creatieve visualisatie
- verhaal vertellen
- rollenspel
- speelgoed telefoons
- poppen, knuffels en maskers
- poppen, actiefiguren
- kunsten en ambachten
- water en zand spelen
- blokken en constructiespeelgoed
- dans en creatieve beweging
- muzikaal spel
Voorbeelden van speltherapie
Afhankelijk van het kind en de situatie begeleidt de therapeut het kind ofwel in de richting van bepaalde speelmethoden, ofwel laat hij het zelf kiezen. Er zijn een aantal manieren waarop de therapeut speltherapie kan gebruiken om het kind te leren kennen en hen te helpen met hun problemen om te gaan.
De therapeut kan het kind bijvoorbeeld een poppenhuis en wat poppen aanbieden, met het verzoek enkele problemen die ze thuis hebben op te lossen. Of ze kunnen het kind aanmoedigen om handpoppen te gebruiken om iets na te bootsen dat ze stressvol of beangstigend vonden.
Ze kunnen uw kind vragen om een 'once upon a time'-verhaal te vertellen om te zien wat het kind aan het licht kan brengen. Of ze kunnen verhalen lezen die een probleem oplossen dat lijkt op dat van uw kind. Dit wordt bibliotherapie genoemd.
Het kan zo simpel zijn als vragen stellen terwijl uw kind aan het tekenen of schilderen is om te proberen inzicht te krijgen in hun denkproces. Of speel verschillende spelletjes met het kind om het oplossen van problemen, samenwerking en sociale vaardigheden aan te moedigen.
Speeltherapie voor volwassenen
Spelen is niet alleen voor kinderen, en ook geen speltherapie. Ook tieners en volwassenen kunnen het moeilijk hebben om hun diepste gevoelens in woorden uit te drukken. Volwassenen die baat kunnen hebben bij speltherapie zijn onder meer degenen die getroffen zijn door:
- intellectuele handicaps
- Dementie
- chronische ziekte, palliatieve zorg en hospice-zorg
- substantie gebruik
- trauma en fysiek misbruik
- problemen met woedebeheersing
- posttraumatische stressstoornis (PTSS)
- onopgeloste problemen bij kinderen
Bij het werken met volwassenen kan een therapeut dramatisch rollenspel of zandbaktherapie gebruiken om u te helpen in contact te komen met gevoelens waarover moeilijk te praten is. Deze therapieën kunnen u helpen bij het werken aan strategieën voor het omgaan met bepaalde scenario's.
Het spelen zelf, of het nu spelletjes, kunst en kunstnijverheid, of muziek en dans is, kan je helpen ontspannen en tot rust te komen van de stress van het dagelijks leven.
Kunsttherapie, muziektherapie en beweging kunnen helpen verborgen trauma's te onthullen en genezing te bevorderen. Onder begeleiding van een ervaren therapeut kan spelen een waardevol hulpmiddel zijn om je te brengen waar je wilt zijn.
Speltherapie voor volwassenen kan worden gebruikt als aanvulling op andere soorten therapie en medicijnen. Net als bij kinderen zal de therapeut de speltherapie afstemmen op uw specifieke behoeften.
Afhalen
Speltherapie is een therapiemethode die spel gebruikt om psychologische problemen te ontdekken en aan te pakken. Het kan alleen worden gebruikt, vooral bij kinderen, of samen met andere therapieën en medicijnen.
Om het meeste uit de speltherapie te halen, zoekt u een erkende professional in de geestelijke gezondheidszorg die ervaren is in dit type therapie. Uw kinderarts of huisarts kan u doorverwijzen.
U kunt er ook voor kiezen om via de Association for Play Therapy te zoeken naar een geregistreerde speltherapeut (RPT) of een geregistreerde speltherapeut-supervisor (RPT-S).
