Wat is papegaaikoorts?
Papegaaikoorts is een zeldzame infectie die wordt veroorzaakt door Chlamydia psittaci, een specifiek type bacterie. De infectie staat ook bekend als papegaaienziekte en psittacose. Volgens de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) hebben de Verenigde Staten sinds 2010 jaarlijks minder dan 10 gevallen van papegaaikoorts bij de mens gezien. In veel gevallen is de diagnose echter niet gesteld of niet gemeld omdat de symptomen vergelijkbaar zijn met die van andere ziekten..
Zoals de naam al doet vermoeden, wordt de ziekte verkregen van vogels. Papegaaien zijn echter niet de enige mogelijke boosdoeners. Andere wilde en huisdierenvogels kunnen de infectie ook dragen en doorgeven aan de mens.
Papegaaikoorts is gemeld in onder meer Argentinië, Australië en Engeland. Het kan overal worden gevonden waar vogels als huisdier worden gehouden of in grote besloten populaties (zoals pluimveebedrijven). Het komt vaker voor in tropische omgevingen.
Contracterende papegaaikoorts
In de meeste gevallen krijgen mensen papegaaikoorts van vogels, waaronder:
- papegaaien
- kippen
- kalkoenen
- duiven
- parkieten
- valkparkieten
- eenden
U kunt papegaaikoorts krijgen door met een geïnfecteerde vogel om te gaan of door fijne deeltjes urine, uitwerpselen of andere lichamelijke uitscheidingen in te ademen. U kunt ook besmet raken als de vogel u bijt of u 'kust' door zijn bek tegen uw mond aan te raken.
Het vangen van de ziekte van een geïnfecteerde persoon is ook mogelijk, maar zeer zeldzaam. Dit kan gebeuren wanneer u de fijne druppeltjes inademt die in de lucht worden gespoten wanneer de zieke hoest.
Een vogel herkennen met papegaaikoorts
Geïnfecteerde vogels vertonen niet noodzakelijkerwijs symptomen. Ze kunnen de bacteriën ook maandenlang dragen voordat er uiterlijke tekenen verschijnen. Alleen omdat een vogel er niet ziek uitziet of zich ziek gedraagt, wil nog niet zeggen dat hij niet besmet is.
Geïnfecteerde vogels kunnen huiveren of moeite hebben met ademhalen. Andere symptomen zijn onder meer:
- afscheiding uit de ogen of neus
- diarree
- verkleurde uitwerpselen (urine of ontlasting) in verschillende tinten groen
- gewichtsverlies
- lethargie en slaperigheid
De zieke vogel eet mogelijk minder of stopt zelfs helemaal met eten.
Symptomen
Bij mensen lijkt deze ziekte meestal op griep of longontsteking. Symptomen beginnen meestal ongeveer 10 dagen na blootstelling, maar het kan maar vier dagen of wel 19 dagen duren voordat ze verschijnen.
Papegaaikoorts heeft veel van de symptomen die u met griep zou kunnen associëren, waaronder:
- koorts en koude rillingen
- misselijkheid en overgeven
- spier- en gewrichtspijn
- diarree
- zwakheid
- vermoeidheid
- hoest (meestal droog)
Andere mogelijke symptomen, die misschien niet griepachtig lijken, zijn pijn op de borst, kortademigheid en gevoeligheid voor licht.
In zeldzame gevallen kan de ziekte een ontsteking van verschillende inwendige organen veroorzaken. Deze omvatten de hersenen, lever en delen van het hart. Het kan ook leiden tot verminderde longfunctie en longontsteking.
Ziekten met symptomen die lijken op papegaaikoorts zijn onder meer:
- brucellose, een bacteriële infectie die normaal gesproken bij vee voorkomt, maar die op mensen kan worden overgedragen
- tularemie, een zeldzame ziekte (meestal bij konijnen en knaagdieren) die op mensen kan worden overgedragen via een tekenbeet, een geïnfecteerde vlieg of contact met het geïnfecteerde kleine zoogdier zelf
- infectieuze endocarditis
- influenza
- tuberculose
- longontsteking
- Q-koorts, een ander type bacteriële infectie
Diagnose van papegaaikoorts
Aangezien papegaaikoorts zo'n zeldzame aandoening is, zal uw arts deze ziekte in eerste instantie mogelijk niet vermoeden. Zorg ervoor dat u uw arts op de hoogte brengt als u onlangs bent blootgesteld aan mogelijk zieke vogels of als u werkt in een dierenwinkel, dierenartskantoor, pluimveeverwerkingsbedrijf of een andere werkplek die u in contact brengt met vogels.
Om papegaaikoorts te diagnosticeren, zal uw arts over het algemeen verschillende tests uitvoeren. Bloed- en sputumculturen kunnen onthullen of u het type bacterie heeft dat deze infectie veroorzaakt. Een röntgenfoto van de borst kan de longontsteking laten zien die soms door de ziekte wordt veroorzaakt.
Uw arts zal een antilichaamtiter-test bestellen om te zien of u antilichamen heeft tegen de bacteriën die papegaaikoorts veroorzaken. Antilichamen zijn eiwitten die het immuunsysteem aanmaakt wanneer het een vreemde, schadelijke stof (antigeen) zoals bacteriën of een parasiet detecteert. Veranderingen in het niveau van antilichamen kunnen erop wijzen dat u bent geïnfecteerd met de bacterie die papegaaikoorts veroorzaakt.
Meer informatie: Sputumcultuur »
Behandeling
Papegaaikoorts wordt behandeld met antibiotica. Tetracycline en doxycycline zijn twee antibiotica die effectief zijn tegen deze ziekte. Uw arts kan er echter soms voor kiezen om u te behandelen met andere soorten of klassen antibiotica. Zeer jonge kinderen kunnen worden behandeld met azithromycine.
Na de diagnose wordt de behandeling met antibiotica doorgaans 10 tot 14 dagen voortgezet nadat de koorts is verdwenen.
De meeste mensen die voor papegaaikoorts worden behandeld, herstellen volledig. Het herstel kan echter traag verlopen bij mensen die ouder, heel jong zijn of andere gezondheidsproblemen hebben. Toch veroorzaakt papegaaikoorts zelden de dood bij mensen die de juiste behandeling hebben gekregen.
Preventie
Als u gezelschapsdieren heeft, kunt u stappen ondernemen om uw kans op papegaaikoorts te verkleinen. Deze omvatten het dagelijks schoonmaken van uw vogelkooien en het goed verzorgen van uw vogels om te voorkomen dat ze ziek worden. Voer je vogels op de juiste manier en geef ze voldoende ruimte zodat ze niet samen in de kooi zitten. Als je meer dan één kooi hebt, zorg er dan voor dat de kooien ver uit elkaar staan, zodat er geen ontlasting en andere materie tussen kan worden overgedragen.
Hieronder volgen andere stappen die u kunt nemen om papegaaikoorts te voorkomen.
Tips voor preventie
- Koop vogels voor huisdieren bij gerenommeerde dierenwinkels.
- Was regelmatig uw handen na het hanteren van vogels of vogelbenodigdheden.
- Raak de bek van een vogel niet aan met uw mond of neus.
- Neem vogels die er ziek uitzien naar de dierenarts.
- Houd vogels in een goed geventileerde ruimte.
Als u een nieuwe vogel aanschaft, moet deze door een dierenarts worden bekeken. Het is goed om de vogel vervolgens te isoleren en hem ten minste 30 dagen op ziekte te controleren voordat u hem in contact brengt met andere vogels.
Als je een zieke of dode vogel ziet (of het nu wild is of een huisdier), mag je hem niet aanraken. Neem contact op met de dierenbeschermingsdienst van uw stad om een dode wilde vogel te verwijderen. Als het een huisdier is, moet u voorzichtig zijn wanneer u het aanraakt of verplaatst. Gebruik handschoenen en een masker om te voorkomen dat bacteriën, verenstof of ander vuil worden ingeademd. Je moet ook de kooi en alle uitrusting die de vogel heeft gebruikt desinfecteren om infectie of herinfectie te voorkomen.
Een geschiedenis van papegaaikoorts
Eind 1929 kocht Simon S. Martin uit Baltimore als kerstcadeau een papegaai voor zijn vrouw. Hij vroeg familieleden ervoor te zorgen tot kerstdag. De papegaai zag er na verloop van tijd steeds zieker uit. Op kerstdag was de vogel dood. Kort daarna werden twee familieleden die voor de vogels zorgden ziek. Lillian, Martins vrouw, werd ook ziek. Hun arts had onlangs gelezen over papegaaikoorts en vermoedde dat dit de oorzaak was. Toen de arts de Amerikaanse volksgezondheidsdienst om medicatie vroeg om hem te behandelen, kreeg hij te horen dat er geen behandeling bekend was.
De zaak kwam in een krant en de angst voor papegaaikoorts verspreidde zich snel. Het totale aantal gevallen is ook dramatisch gestegen. Dit komt omdat artsen huisvogels gingen zoeken in de huizen en bedrijven van mensen met symptomen die op griep of longontsteking leken. De Amerikaanse media veroorzaakten paniek over deze nieuwe mysterieuze ziekte, en onnauwkeurige berichten over het aantal gerelateerde dodelijke slachtoffers maakten deze paniek alleen maar groter. Het verhoogde bewustzijn van papegaaikoorts gaf wetenschappers ook voldoende onderwerpen om uiteindelijk de kiem te isoleren en er een behandeling voor te vinden.