ADHD begrijpen
Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD) is een chronische aandoening. Het treft vooral kinderen, maar kan ook volwassenen treffen. Het kan van invloed zijn op emoties, gedrag en het vermogen om nieuwe dingen te leren.
ADHD is onderverdeeld in drie verschillende typen:
- onoplettend type
- hyperactief-impulsief type
- combinatie type
Symptomen bepalen welk type ADHD u heeft. Om de diagnose ADHD te krijgen, moeten de symptomen van invloed zijn op uw dagelijkse leven.
Symptomen kunnen in de loop van de tijd veranderen, dus het type ADHD dat u heeft, kan ook veranderen. ADHD kan een levenslange uitdaging zijn. Maar medicijnen en andere behandelingen kunnen uw levenskwaliteit helpen verbeteren.
Drie soorten symptomen
Elk type ADHD is gekoppeld aan een of meer kenmerken. ADHD wordt gekenmerkt door onoplettendheid en hyperactief-impulsief gedrag.
Dit gedrag komt vaak op de volgende manieren voor:
- onoplettendheid: afgeleid raken, slechte concentratie en organisatorische vaardigheden hebben
- impulsiviteit: onderbreken, risico's nemen
- hyperactiviteit: lijkt nooit te vertragen, praten en friemelen, moeilijkheden om op de taak te blijven
Iedereen is anders, dus het is normaal dat twee mensen op verschillende manieren dezelfde symptomen ervaren. Dit gedrag is bijvoorbeeld vaak anders bij jongens en meisjes. Jongens kunnen als hyperactiever worden gezien en meisjes kunnen stilletjes onoplettend zijn.
Overwegend onoplettende ADHD
Als u dit type ADHD heeft, kunt u meer symptomen van onoplettendheid ervaren dan die van impulsiviteit en hyperactiviteit. U kunt soms worstelen met impulscontrole of hyperactiviteit. Maar dit zijn niet de belangrijkste kenmerken van onoplettende ADHD.
Mensen die onoplettend gedrag vaak ervaren:
- mis details en worden gemakkelijk afgeleid
- verveel je snel
- moeite hebben om je op een enkele taak te concentreren
- moeite hebben met het organiseren van gedachten en het leren van nieuwe informatie
- verlies potloden, papier of andere items die nodig zijn om een taak te voltooien
- leken niet te luisteren
- beweeg langzaam en het lijkt alsof ze aan het dagdromen zijn
- verwerken informatie langzamer en minder nauwkeurig dan andere
- moeite hebben met het volgen van aanwijzingen
Bij meer meisjes wordt de onoplettendheid ADHD vastgesteld dan bij jongens.
Overwegend hyperactief-impulsieve ADHD
Dit type ADHD wordt gekenmerkt door symptomen van impulsiviteit en hyperactiviteit. Mensen met dit type kunnen tekenen van onoplettendheid vertonen, maar het is niet zo duidelijk als de andere symptomen.
Mensen die vaak impulsief of hyperactief zijn:
- kronkelen, friemelen of zich rusteloos voelen
- moeite hebben met stilzitten
- praat constant
- Raak objecten aan en speel ermee, zelfs als ze niet passen bij de taak die voorhanden is
- moeite hebben met rustige activiteiten
- zijn constant "onderweg"
- zijn ongeduldig
- handel op zijn beurt en denk niet na over de gevolgen van acties
- flap antwoorden en ongepaste opmerkingen uit
Kinderen met hyperactief-impulsief type ADHD kunnen een verstoring zijn in de klas. Ze kunnen het leren voor zichzelf en andere studenten moeilijker maken.
Combinatie ADHD
Als u het combinatietype heeft, betekent dit dat uw symptomen niet uitsluitend vallen onder onoplettendheid of hyperactief-impulsief gedrag. In plaats daarvan wordt een combinatie van symptomen uit beide categorieën getoond.
De meeste mensen, met of zonder ADHD, ervaren een zekere mate van onoplettend of impulsief gedrag. Maar het is ernstiger bij mensen met ADHD. Het gedrag komt vaker voor en verstoort de manier waarop u thuis, op school, op het werk en in sociale situaties functioneert.
Het National Institute of Mental Health legt uit dat de meeste kinderen combinatietype ADHD hebben. Het meest voorkomende symptoom bij kinderen in de voorschoolse leeftijd is hyperactiviteit.
Diagnose van ADHD
Er is geen eenvoudige test die ADHD kan diagnosticeren. Kinderen vertonen meestal symptomen vóór de leeftijd van 7 jaar. Maar ADHD deelt symptomen met andere aandoeningen. Uw arts kan eerst proberen om aandoeningen zoals depressie, angst en bepaalde slaapproblemen uit te sluiten voordat hij een diagnose stelt.
De Diagnostic and Statistical Manual van de American Psychiatric Association (DSM-5) wordt in de Verenigde Staten gebruikt om kinderen en volwassenen met ADHD te diagnosticeren. Het bevat een gedetailleerde diagnostische evaluatie van gedrag.
Een persoon moet ten minste zes van de negen belangrijkste symptomen vertonen voor een specifiek type ADHD. Om de diagnose ADHD te krijgen, moet u ten minste zes symptomen van onoplettendheid en hyperactief-impulsief gedrag vertonen. Het gedrag moet minimaal zes maanden aanwezig zijn en het dagelijks leven verstoren.
Naast het tonen van het patroon van onoplettendheid, hyperactiviteit-impulsiviteit of beide, stelt de DSM-5 dat om te worden gediagnosticeerd, de symptomen van een persoon vóór 12 jaar moeten worden vertoond. En ze moeten in meer dan één omgeving aanwezig zijn, zoals op school en thuis. Symptomen moeten ook het dagelijks leven verstoren. En deze symptomen kunnen niet worden verklaard door een andere psychische stoornis.
Een eerste diagnose kan één type ADHD aan het licht brengen. Maar de symptomen kunnen in de loop van de tijd veranderen. Dit is belangrijke informatie voor volwassenen, die mogelijk opnieuw moeten worden geëvalueerd.
Behandelingsopties voor ADHD
Nadat de diagnose is gesteld, zijn er een aantal behandelingsopties beschikbaar. Het primaire doel van de behandeling is het beheersen van ADHD-symptomen en het bevorderen van positief gedrag.
Behandeling
Uw arts kan gedragstherapie aanbevelen voordat hij met medicijnen begint. Therapie kan mensen met ADHD helpen ongepast gedrag te vervangen door nieuw gedrag. Of help ze manieren te vinden om gevoelens te uiten.
Ouders kunnen ook training in gedragsbeheer krijgen. Dit kan hen helpen het gedrag van hun kind te beheersen. En help hen nieuwe vaardigheden te leren om met de stoornis om te gaan.
Kinderen onder de 6 jaar beginnen meestal met gedragstherapie en zonder medicijnen. Kinderen van 6 jaar en ouder kunnen het meest baat hebben bij een combinatie van gedragstherapie en medicijnen.
Medicatie
Er zijn twee soorten ADHD-medicijnen.
- Stimulerende middelen zijn de meest voorgeschreven medicijnen. Ze werken snel en tussen 70 en 80 procent van de kinderen heeft minder symptomen tijdens het gebruik van deze medicijnen.
- Niet-stimulerende middelen werken niet zo snel om ADHD-symptomen te verlichten. Maar deze medicijnen kunnen tot 24 uur duren.
Volwassenen met ADHD hebben vaak baat bij dezelfde combinatie van therapieën als oudere kinderen.
Outlook
De meeste kinderen bij wie de stoornis is vastgesteld, hebben geen significante symptomen meer als ze halverwege de twintig zijn. Maar ADHD is voor veel mensen een levenslange aandoening.
Mogelijk kunt u uw toestand onder controle houden met medicatie of gedragstherapie. Maar behandeling is niet een one-size-fits-all benadering. Het is belangrijk om met uw arts samen te werken als u denkt dat uw behandelplan u niet helpt.
