Wat is een antinucleair antilichaampaneel?
Antilichamen zijn eiwitten die door uw immuunsysteem worden gemaakt. Ze helpen uw lichaam infecties te herkennen en te bestrijden. Antilichamen richten zich normaal gesproken op schadelijke stoffen, zoals bacteriën en virussen, door het immuunsysteem te activeren om ze te verwijderen.
Soms richten antilichamen zich ten onrechte op uw gezonde cellen en weefsels. Dit staat bekend als een auto-immuunreactie. Antilichamen die gezonde eiwitten binnen de kern, het controlecentrum van uw cellen, aanvallen, worden antinucleaire antilichamen (ANA) genoemd.
Wanneer het lichaam signalen ontvangt om zichzelf aan te vallen, kan dit leiden tot auto-immuunziekten zoals lupus, sclerodermie, gemengde bindweefselziekte, auto-immuunhepatitis en andere. Symptomen verschillen per ziekte, maar kunnen uitslag, zwelling, artritis of vermoeidheid omvatten.
Hoewel het normaal is om wat ANA te hebben, is het hebben van te veel van deze eiwitten een teken van een actieve auto-immuunziekte. Een ANA-panel helpt bij het bepalen van het ANA-gehalte in uw bloed. Mogelijk hebt u een auto-immuunziekte als het niveau hoog is. Echter, aandoeningen zoals infecties, kanker en andere medische problemen kunnen ook resulteren in een positieve ANA-test.
Wanneer is een antinucleair antilichaampaneel nodig?
Uw arts zal waarschijnlijk een ANA-panel bestellen als u tekenen of symptomen van een auto-immuunziekte heeft. Een ANA-test kan erop wijzen dat u een auto-immuunziekte heeft, maar het kan niet worden gebruikt om een specifieke aandoening te diagnosticeren. Als uw test een positief resultaat oplevert, moet uw arts meer specifieke en gedetailleerde tests uitvoeren om te bepalen of een auto-immuunziekte uw symptomen veroorzaakt.
Moet ik me voorbereiden op de test?
Er is geen voorbereiding nodig voor het ANA-paneel. Het is echter belangrijk om uw arts te vertellen welke medicijnen of supplementen u gebruikt, zelfs zonder recept verkrijgbaar. Sommige medicijnen, zoals bepaalde aanvallen en hartmedicatie, kunnen de nauwkeurigheid van de test beïnvloeden.
Wat kan ik verwachten tijdens het ANA-panel?
Het ANA-panel is vergelijkbaar met andere bloedonderzoeken. Een phlebotomist (een technicus die bloedtesten uitvoert) zal een elastische band om uw bovenarm binden, zodat uw aderen opzwellen van bloed. Dit maakt het gemakkelijker voor hen om een ader te vinden.
Nadat ze de site met een antiseptisch middel hebben schoongemaakt, zullen ze een naald in een ader steken. U kunt wat matige pijn voelen als de naald erin gaat, maar de test zelf is niet pijnlijk.
Bloed wordt vervolgens verzameld in een buis die aan de naald is bevestigd. Zodra het bloed is verzameld, zal de flebotomist de naald uit uw ader verwijderen en de prikplaats bedekken.
Voor zuigelingen of kinderen kan een lancet (klein scalpel) worden gebruikt om de huid te doorboren en bloed kan worden verzameld in een kleine buis, een pipet genaamd. Het kan ook worden verzameld op een teststrip.
Het bloed wordt vervolgens voor onderzoek naar een laboratorium gestuurd.
Zijn er risico's verbonden aan de test?
De risico's van het doen van een ANA-paneel zijn minimaal. Mensen met moeilijker toegankelijke aderen kunnen tijdens het bloedonderzoek meer ongemak ervaren dan anderen. Andere risico's kunnen zijn:
- enorm bloeden
- infectie op de prikplaats
- flauwvallen
- hematoom (bloedophoping onder de huid)
De resultaten interpreteren
Een negatieve test betekent dat bepaalde auto-immuunziekten minder vaak voorkomen. Er kunnen echter nog andere tests nodig zijn op basis van uw symptomen. Sommige mensen met auto-immuunziekten krijgen mogelijk een negatief testresultaat voor ANA, maar positief voor andere antilichamen.
Een positieve ANA-test betekent dat u een hoog ANA-gehalte in uw bloed heeft. Een positieve ANA-test wordt meestal gerapporteerd als zowel een verhouding (een titer genoemd) als een patroon, zoals glad of gespikkeld. Bepaalde ziekten hebben meer kans op bepaalde patronen.
Hoe hoger de titer, hoe groter de kans dat het resultaat een 'echt positief' resultaat is, wat betekent dat u significante ANA's en een auto-immuunziekte heeft.
Voor een verhouding van 1:40 of 1:80 wordt de mogelijkheid van een auto-immuunziekte bijvoorbeeld als laag beschouwd. Een verhouding van 1: 640 of hoger duidt op een grote kans op een auto-immuunziekte, maar de resultaten moeten worden geanalyseerd door een arts en er moeten aanvullende tests worden uitgevoerd om een conclusie te trekken.
Een positief resultaat betekent echter niet altijd dat u een auto-immuunziekte heeft. Tot 15 procent van de volledig gezonde mensen heeft een positieve ANA-test. Dit wordt een vals-positief testresultaat genoemd. ANA-titers kunnen ook toenemen bij gezonde mensen, dus het is belangrijk om met uw arts te praten over uw symptomen en wat uw resultaat voor u betekent.
Als uw primaire arts de test heeft besteld, kunnen zij een verwijzing naar een reumatoloog - een specialist in auto-immuunziekten - aanbevelen om abnormale ANA-resultaten te beoordelen. Ze kunnen vaak helpen bepalen of uw testresultaten verband houden met een specifieke aandoening.
Een positieve ANA-test alleen kan geen diagnose stellen van een specifieke ziekte. Sommige voorwaarden die verband houden met een positieve ANA-test zijn echter:
- systemische lupus erythematosus (lupus): een auto-immuunziekte die verschillende delen van uw lichaam kan aantasten, waaronder het hart, de nieren, gewrichten en de huid
- auto-immuunhepatitis: een auto-immuunziekte die leverontsteking veroorzaakt, samen met huiduitslag, gewrichtspijn, vermoeidheid, slechte eetlust en misselijkheid
- reumatoïde artritis: een auto-immuunziekte die gewrichtsschade, pijn, zwelling en stijfheid in de gewrichten veroorzaakt en de longen, het hart, de ogen en andere organen aantast
- Sjögren-syndroom: een auto-immuunziekte die de speeksel- en traanklieren aantast, die speeksel en tranen produceren
- sclerodermie: een auto-immuunziekte die voornamelijk de huid en andere bindweefsels aantast, maar ook de organen kan aantasten
- auto-immuunziekte van de schildklier: een reeks aandoeningen die uw schildklier beïnvloeden, waaronder hypothyreoïdie en hyperthyreoïdie
- polymyositis of dermatomyositis: auto-immuunziekten die pijn, zwakte en ontsteking van de spieren veroorzaken en huiduitslag kunnen omvatten
Labs kunnen in hun standaarden verschillen voor een positieve test. Praat met uw arts over wat uw niveaus betekenen en hoe uw symptomen kunnen worden verklaard door de aanwezigheid van ANA. Als uw ANA-test positief terugkeert, moet uw arts meer tests uitvoeren om te helpen bepalen of de resultaten verband houden met een specifieke aandoening.
De ANA-test is vooral nuttig bij het diagnosticeren van lupus. Meer dan 95 procent van de mensen met lupus krijgt een positief ANA-testresultaat. Niet iedereen die een positief testresultaat krijgt, heeft echter lupus en niet iedereen met lupus zal een positief testresultaat hebben. De ANA-test kan dus niet als enige diagnosemethode worden gebruikt.
Praat met uw arts over aanvullende tests die kunnen worden gedaan om te bepalen of er een onderliggende oorzaak is voor de verhoogde ANA in uw bloed.
